over dijken op deltahoogte, grenspalen en de stichting van een dorp
182
Grenspalen
Grenspaal 269a stond op het uiterste
puntje van oostelijk Zeeuwsch-Vlaande-
ren, op korte afstand van de dijk tussen
de Hertogin Hedwigepolder en de Pros-
perpolder, vlakbij de Schelde. Stond
zeggen we, want tengevolge van de dijk
verhoging was de paal opgeborgen om
boven op de verhoogde dijk te worden
geplaatst. Die herplaatsing zal nog in
september plaatsvinden. Voor het over
grote deel dragen de grenspalen tussen
België en Nederland, op grond van de
overeenkomst van 8 augustus 1 843, het
jaartal 1 843. Zij hebben van het drielan
denpunt bij Vaals tot in het Zwin een
nummering van 1 -369. De grens tussen
Zeeland en België wordt aangegeven
door een honderdtal grenspalen met de
nummering 269a-369. De grens liep
voor de bedijking van de Prosper- en
Hertogin Hedwigepolder over de slikken
en schorren van het verdronken land van
Saaftinge. Op den duur kreeg het huis
Arenberg grote delen van de schorren in
handen. De Hedwigepolder was de laat
ste bedijking in het land van Saaftinge.
Van deze polder ligt slechts een smalle
strook op Belgisch gebied. Op de dijk
tussen de Saaftinge- en Prosperpolder
staat grenspaal nr. 270, geplaatst in
1844, vóór de bedijking in 1847 van
laatstgenoemde polder. Grenspaal nr.
269 vindt men over de Schelde aan de
westzijde van de Schelde-Rijnverbin-
ding. Toen eenmaal de Hedwigepolder
bedijkt en ingezaaid was (1 905) werden
voor een goede afbakening drie palen
tussen de nrs. 270 en 269 geplaatst: de
nrs. 269a, 269b en 269c. Zij dragen alle
drie het jaartal 1905. Paal 269a hebben
we al gesitueerd. Paal 269b staat op de
dijk tussen de Hedwige- en Prosperpol
der niet ver van Prosperdorp en is moei
lijk bereikbaar, terwijl 269c te vinden is
bij het gehucht Muggenhoek in de Pros
perpolder. Het is een wat vervelende op
somming, maar er dient aan toegevoegd
te worden dat het plaatsen van de palen
niet zomaar kan gebeuren. Daar komen
(vertegenwoordigers van) Commissaris
sen der Koningin en Gouverneurs van
Belgische provincies en burgemeesters
bij te pas.
Dijkverzwaringen
1988 is een memorabel jaar voor drie
waterschappen in Zeeland. Het water
schap Walcheren besteedde veel aan
dacht aan het feit dat de Westkappelse
dijk op deltahoogte was gebracht. Een
interessante tentoonstelling liet de be
zoekers zien welke inspanningen in ver
leden en heden werden gedaan om de
kapitale dijk in goede staat te houden.
Het waterschap Noord- en Zuid-Beve
land gaat eind oktober aandacht schen
ken aan de realisatie van de dijkverzwa
ringen op deze „eilanden". De gebeurte
nis wordt begeleid met een symposium
en aanbieding van een werk over de dij
ken. Op 24 augustus jongstleden ten
slotte vond in een feesttent op het par
keerterrein van de jachthaven te Paal de
officiële oplevering plaats van het ge
deelte dijkverzwaring langs het land van
Saaftinge daarmee tevens realiserend
de aansluiting met het gedeelte aan Bel
gische zijde. Het waterschap Hulster
Ambacht liet het hier niet bij. Het geheel
werd omkranst met een bustocht langs
de werken, een tentoonstelling met zeer
veel historische en actuele informatie in
Hulst en aan het eind van de dag, na alle
officiële handelingen, een informeel,
zeg maar gerust gezellig, samenzijn.
Voor het waterschap betekende deze
dag tevens dat de 29 kilometer dijkver-
zwaringswerken, ingevolge het delta
plan, waren voltooid. De gedeputeerde
voor waterschapszaken in de provincie
J. D. de Voogd herinnerde er aan dat de
realisatie van het laatste traject zeedijk
Emmaplateau-Belgische grens een
moeilijke operatie was vanwege de aan
dacht die moest worden besteed aan de
belangen van natuur en landschap. Hij
weestevens op het streefjaar 1 990 voor
de voltooiing van de werken in het kader
van het deltaplan voor heel Zeeland (to
taal ca. 1 55 km dijken (Westerschelde)
en ca. 50 km zeeweringen (kust).) „Aan
dat jaar mag - om wat voor redenen dan
ook - niet worden getornd".
In een opzicht heeft de schrijver van dit
stuk het gemakkelijk: de constatering
dat we met het gebied van het Hulster
Ambacht te maken hebben met een van
de mooiste gedeelten van Zeeland. Ik
heb er al meer op gewezen, maar ik doe
het nog eens. De fraaiste natuurgebie
den in Zeeland zijn het gevolg van na
tuurrampen en oorlogen. Het verdron
ken land van Saaftinge is slechts gedeel
telijk ontstaan door stormvloeden, de
oorlogshandelingen in de tachtigjarige
oorlog waren de grootste factor. Niet
genoeg kan ik herhalen dat dit gebied
nog veel te weinig bekend is: de kreken,
de boomdijken, de verschillen tussen de
oude en nieuwe polders. De hoge dijken
bieden thansfraaie uitzichten. Mogen zij
tot in lengte van jaren - voor altijd kan
een mens niet zeggen - dit gebied be
schermen.
Verantwoording:
J. W. Bieze. De zuidgrens van ons koninkrijk. Rotter
dam, 1985.
Albert Buvé. Het vorstelijk en hertogelijk huis van
Arenberg. Annalen van de Oudheidkundige Kring
van het land van Waas, dl. 69 (1 966), p. 235-254.
Fl. van Haelst. Stichting van de parochie H. Enge/ber-
tus te Prosperpolder, z.j.
M. H. Wilderom. Tussen Afs/uitdammen en Deltadij-
ken IV Zeeuwsch-V/aanderen. 1 973.
