middelburg en de wederopbouw 28 cheren, maar kwamen kort na het bom bardement beiden met een eigen her bouwplan voor de stad. Het lijkt erop dat het aantrekken van Verhagen het on middellijke gevolg was van deze twee spalt. Hierna ontstonden kort na elkaar plan A en, als verbeterde variant, plan B. Van de vele stedebouwkundige oplos singen die in deze plannen besloten lig gen en die de uiteindelijke stadsplatte grond zeer wezenlijk hebben beïnvloed, wil ik er hier één apart noemen: het „openen" van de binnenterreinen achter de huizen, ten behoeve van een systeem van wandel- en bedieningsstraatjes. De vaststelling van plan B kon door inmen ging van Duitse zijde in het najaar van 1940 geen doorgang vinden. Deze in menging had onder meer tot doel in het plan een concertzaal, een cultureel cen trum, een staatstheater (een van de vijf die in Nederland gepland waren) en een sportterrein geschikt voor massabijeen komsten te doen opnemen, een nogal grootse culturele aankleding van de stad, nagestreefd door de Beauftragte in Zeeland, ing. W. Münzer, (en ongetwij feld ook door de president van de Kul- tuurraad Snijder) maar daarmee be paald nog niet door alle Duitse instan ties! Uiteindelijk werd, rekening houdend met een enkel aspect van de Duitse in breng, in het begin van 1941 plan C vast gesteld. Door de vergroting van de totale openbare ruimte en door de keuze voor iets ruimer bemeten panden, zou vol gens dit plan van de in het totaal ruim 500 verwoeste (456) en nog af te breken (46) panden ongeveer de helft in de bin nenstad worden herbouwd. De conclu sie dat het wonen voor een belangrijk deel uit de stadskern werd geweerd is gewettigd en vindt haar bevestiging in het later in 1941 vastgestelde uitbrei dingsplan voor een deel van Middelburg buiten de veste. De feitelijke uitvoering van de wederop bouw komt in hoofdstuk VI aan de orde. Hierin wordt onder meer uiteengezet hoe aan de bouwactiviteiten de onteige ning van gronden en opstallen vooraf ging. Het was de bedoeling dat na de herverkaveling volgens het herbouw plan de particulieren de grond weer in eigendom zouden terugontvangen. De vergoedingen voor de onteigening en voor de geleden oorlogsschade zouden echter pas worden uitbetaald wanneer de herbouw volgens goedgekeurde plannen een aanvang nam. Ondanks het feit dat Middelburg van Ringers en zijn staf een voorkeursbehandeling kreeg, waardoor de Middelburgers in de regel een extra herbouwpremie in de wacht konden slepen, waren veel particulieren niet tevreden met de uit te keren vergoe dingen. De sterk gestegen prijzen van bouwmaterialen speelden hierbij een belangrijke rol. De vooral aanvankelijk zeer afwachten de houding van de meeste gedupeerden was slechts één oorzaak van de bij de planning ten achter blijvende bouwpro- duktie. Hierbij kwamen in het voorjaar van 1942 de Duitse maatregelen die ar beidskrachten en bouwmaterialen aan de wederopbouw onttrokken. Per 1 juli Situatie stadhuis Noordstraatzijde op 9 juli 1940: gevel 18de-eeuwse vleugel neergehaald.

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Tijdschrift | 1989 | | pagina 34