ZEEUWS TIJDSCHRIFT JAARGANG 39
nummer 2 -1989
„HIER KEERDE OP 13 MAART 1945 ONZE LANDSVROUWE
TERUG TOT HAAR VOLK"
Deze woorden staan onder het monument te Eede, thans gemeente Aardenburg.
Koningin Wilhe/mina zette op 13 maart 1945, om 12.29 uur, voet op vaderlandse
bodem na bijna vijf jaar ballingschap. Haar dochter, koningin Juliana, onthulde in
1954 het monument, voorstellend een vrouwenfiguur met het wapen van Nederland,
van de hand van P. Roovers, ter herinnering aan deze werkelijk historische grensover
schrijding. Paal nr. 348, die de grenslijn markeerde, was door aanrijdingen op de druk
ke rijksweg Aardenburg-Maldegem zodanig beschadigd, dat het gemeentebestuur van
Aardenburg en de voor dit soort zaken ingestelde grenscommissie besloten de grens
paal te vervangen. Ter vervanging werd grenspaal nr. 310 gekozen die ten offer was
gevallen aan de verbreding van het kanaal Gent-Terneuzen. Opgeschilderd en van nr.
348 voorzien werd de grenspaal in de morgen van 13 maart 1989, vieren veertig jaar
na de grensoverschrijding door koningin Wi/helmina, „gesteld" onder het toeziend oog
van daartoe aangewezen landmeters van de provincie Zeeland en Oost-V laanderen in
afwachting op de officiële formaliteiten die bij een dergelijke gebeurtenis behoren. Dat
dit niet zo simpel is hebt u kunnen lezen in het Zeeuws Tijdschrift 1988, nr. 5, ter gele
genheid van de herplaatsing van grenspaal nr. 2693.
Het gemeentebestuur had voor deze ge
legenheid een geheel draaiboek samen
gesteld omdat behalve de officiële her
plaatsing van de grenspaal ook de on
dertekening zou plaats vinden van een
overeenkomst inzake brandweersamen-
werking tussen de gemeenten Malde-
gem en Aardenburg. Het draaiboek dat
punctueel werd afgewerkt begon op het
stadhuis met een woord van welkom
door burgemeester mr. E. F. Jongmans
van Aardenburg. Om 14.35 uur kwamen
de genodigden samen te Eede bij de
grenspaal 348. Na geconstateerd te
hebben dat alles in orde was met de her
plaatsing en de kinderen van de St. Jo
zefschool te Eede meehielpen om specie
in de put te gooien rond de paal, vertrok
het gezelschap naar het monument ge
wijd aan de terugkeer van koningin Wil-
helmina. Hier overhandigden verschil
lende kinderen onder anderen aan de
commissaris der koningin dr. C. Boertien
door henzelf geschreven boekjes over
de oorlog met een verslag van een ge
sprek met de heer Simpelaar, een ver
zetsstrijder uit de tweede wereldoorlog.
De kinderen van de St. Jozefschool leg
den ook bloemen bij het monument.
Opnieuw naar het stadhuis. Burgemees
ter Jongmans las het Proces-Verbaal
van Nazicht voor van de grensscheiding
tussen het Koninkrijk België en het Ko
ninkrijk der Nederlanden ten aanzien
van grenspaal nr. 348. De aanhef luidt:
„In het jaar negentienhonderdnegenen
tachtig de 13e van de maand maart, zijn
wij die ondertekenen, leden van de com
missie ad hoe tot herplaatsing van de ge
noemde grenspaal en daartoe voorgedra
gen door de permanente grenscommissie
welke is ingesteld op 6 oktober 1987 in
het provinciehuis te Gent, in opdracht van
de heer Prof. Dr. H. Balthazar, Gouver
neur van de provincie Oost-Vlaanderen,
ter Belgische zijde: De Heren: J. F. M. A.
J. G. Rotsart de Hertaing, burgemeester
van de gemeente Maldegem, J. G. M. De
Brabander, inspecteur van de Adminis
tratie van het kadaster te Gent; en in op
dracht van de Heer Dr. C. Boertien, Com
missaris der Koningin in de provincie Zee
land, ter Nederlandse zijde: De Heren:
Mr. E. F. Jongmans, burgemeester van de
gemeente Aardenburg, Ing. L. Heijboer,
van de dienst kadaster en de openbare re
gisters, Directie Zeeland, overgegaan tot
herplaatsing van de grenspaal nr. 348.
Na de voorlezing van het proces-verbaal
volgde de ondertekening.
Het is algemeen bekend dat op 1 3 maart
1945 bij de grenspaal 348 een streep
over de weg werd getrokken om goed
Een werkelijk historische datum: 13 maart 1945. Koningin Wilhelmina zette voet op vaderlandse bodem.
(Archief RVD)
