OVER BOEKEN
Dayboat" of the Zeeland Steamship Co
Royal Mail Service between England and the Continent-
3000 Tons, 10.000 Horsepower speed ZZ''l Knots.
C. Heijkoop: Maritiem Zeeland, 125
jaar Zeeuwse Scheepvaart in woord
en beeld. Den Boer/De Ruiter 1988;
f 49,50.
Het boek beschrijft in tekst en toont met
foto's de ontwikkelingen van de scheep
vaart in een uiterst interessante periode;
namelijk die van de laatste zeilboten, de
opkomst van de stoomscheepvaart en
vervolgens de ontwikkelingen van de
motorboten tot op heden. Per scheep
vaarttype worden deze ontwikkelingen
beschreven, zoals voor de Koninklijke
Marine, het loodswezen, de veerdien
sten, de sleepvaart en berging en de bin
nenvaart. Voorts wordt aandacht be
steed aan de ontwikkeling van de rede
rijen en scheepswerven gedurende deze
periode. Aparte hoofdstukken worden
besteed aan bijzondere onderwerpen
zoals de periode van de tweede wereld
oorlog en de scheepsrampen.
Maritiem Zeeland is zeer ruim voorzien
van zwart-wit foto's die de evolutie en
gebeurtenissen weergeven. Lezers die
hun hele leven in Vlissingen gewoond of
gewerkt hebben, zullen veel van de oude
boten nog herkennen. Dit geldt bijvoor
beeld voor mijn schoonvader die 55 jaar
bij de Koninklijke Maatschappij de
Schelde heeft gewerkt. Hij herkent vrij
wel alle schepen in het boek. Voor be
langstellenden die de scheepvaartont
wikkelingen niet van nabij hebben mee
gemaakt, zijn de vele foto's zeer illustra
tief.
De tekst van het boek is echter niet erg
toegankelijk. Dit heeft mijns inziens een
aantal oorzaken. De titel „Maritiem Zee
land" doet verwachten dat er een sa
menhangend relaas zal worden gepre
senteerd wat de zeevaart in Zeeland be
treft. Er blijkt echter geen inleidend
hoofdstuk te zijn waarin samenhangen
en achtergronden uiteen worden gezet
of waarin de opbouw van het boek wordt
aangegeven met het doel als leeswijzer
te dienen. Ook de inhoudsopgave geeft
geen houvast of leidraad: de hoofdstuk
ken zijn willekeurig gerangschikt en de
verschillende onderwerpen worden
door elkaar behandeld. Als belangstel
lende lezer begin je dan maar gewoon te
lezen in het eerste hoofdstuk. Tot en met
het derde hoofdstuk levert de tekst wei
nig leesplezier op, het lijkt wel een wei
nig overzichtelijk naslagwerk. Nog
maals: er worden vrijwel geen samen
hangen en achtergronden van de be
schreven onderwerpen gegeven. Het is
één aaneengesloten opsomming van
schepen en scheepstypen, waarbij veel
termen en afkortingen niet worden ver
klaard. Tijdens het lezen van het derde
hoofdstuk was mijn gedachte: de titel is
verkeerd, die moet „Zeeland - boten-
land" zijn met als ondertitel: een over
zicht van de scheepstypen gedurende
de laatste 1 25 jaar.
De volgende (overigens door mij op ty
pefouten gecorrigeerde) tekst (blz. 41)
illustreert hetgeen ik bedoel: „De twee
de loodsschoener die verkocht werd
was dus de „No 4", een product van P.
Smit uit 1921 en oorspronkelijk als „No
6" voor het 3e district. In 1 922 verhuis
de deze schoener, nog steeds als „No 6",
naar het 2e district om vervolgens in
1924 in het 6e district dienst te gaan
doen als „No 4"." Deze tekst is geen uit
zondering, het boek is vrijwel doorlo
pend op deze manier geschreven.
Alleen omdat ik een recensie zou schrij
ven heb ik verder gelezen. In de volgen
de hoofdstukken worden gelukkig wel
wat meer samenhangen en achtergron
den behandeld, hoewel het bezwaar van
de vele opsommingen blijft bestaan.
In het hoofdstuk over de werven is een
stuk historie - over de vraag waarom de
scheepswerf „de Schelde" niet is opge
blazen door de Duitsers - erg interes
sant, evenals de geschiedenis van het
beroemde schip „Willem Ruys".
Ook de gedeelten die gaan over bergin
gen en dijksluitingen zijn meer verha
lend en interessant om te lezen. In het
hoofdstuk over de scheepsrampen
wordt uiteengezet hoe en waarom de
scheepvaartroutes door Zeeland liepen
enindeloopvandetijdveranderden.En
dat is dan een hoofdstuk dat echt past
onder de titel „Maritiem Zeeland".
Wat ik - naast een inleidend hoofdstuk
dat de historische samenhang van het
een en ander omschrijft - erg mis in dit
boek is onder andere achtergrondinfor
matie over het loodswezen en de verkla
ring voor het feit dat de overgang van
zeilvaart via stoomvaart naar motorvaart
zo langzaam verliep en wat de gevolgen
daarvan waren.
Samenvattend: Maritiem Zeeland is een
boek dat veel informatie over de Zeeuw
se scheepvaart bevat, goed geïllu
streerd, maar weinig toegankelijk voor
een breed publiek van lezers.
T.v.O.
