5
Op de voorgrond messingstroken waaruit schijven worden geponst.
neerde het in een boven in de mal gele
gen ruimte. De mal werd nu onder een
pers gebracht, waarna de perser onder
grote inspanning door middel van een
hefboom een stempel aandrukte. Hier
door werd het glas via een kanaaltje (de
loop) naar beneden geperst in de onder
ste kamer, waar het de glaskop vormde.
Men bereikte hiermee dat het glasge
wicht van de caps, ondanks verschillen
in de afgeknipte hoeveelheden, steeds
de juiste waarde had. Deze methode van
persen vroeg echter veel kracht. Boven
dien moest ongeveer 30 keer meer glas
worden gesmolten dan in de cap werd
gebruikt. Het grootste deel van de afge
knipte hoeveelheid glas bleef achter in
de bovenste kamervandemal.Nadatde
cap uit de mal was genomen, werd het
overschot ter plaatse van de loop door
de likker afgeknipt en weer in de smelt
kroes gedeponeerd. Het afknippen liet
een oneffenheid achter op het glasop
pervlak van de cap, die met een amaril-
steen moest worden afgeslepen.
Aan dit procédé kwam een einde met de
invoering van het binnenpersprocédé.
Hierbij stond de cap met de rand van de
mantel naar boven gericht in de open
mal, terwijl het glas rechtstreeks in de
mantel werd gedeponeerd om vervol
gens onder een hefboompers met een
geprofileerd stempel te worden aange
perst. Bij het afknippen van het gelikte
glas werd gebruik gemaakt van een le
peltje om de juiste dosering te verkrij
gen.
Door nauwkeurige kontrole op de visco
siteit van het glas en door geoefendheid
van de likker werd het lepeltje op den
duur overbodig. Omstreeks 1 905 waren
vier met kolen gestookte ovens met
smeltkroes dag en nacht in bedrijf. De
personeelssterkte was toen 185.
Het vervangen van een versleten smelt
kroes was een zwaar karwei, dat onder
de persoonlijke leiding stond van de di
recteur. Eerst moest een gedeelte van de
voormuur van de oven worden afgebro
ken, waarbij de oventemperatuur niet
teveel mocht dalen. Daarna werd de
nieuwe kroes in een apart gedeelte van
de oven, de kiln genaamd, voorge-
warmd. Was hij op temperatuur, dan
werd door zes man met behulp van een
houten balk de oude kroes uit de oven
verwijderd en de nieuwe er ingebracht.
Een en ander verliep zeer moeizaam,
omdat de zware grafieten kroes niet te
snel mocht worden opgewarmd, daar hij
Het personeel omstreeks 1897.
