pieter bustijn, „musicyn en organist"
147
kale, niet al te moeilijke werken op het
repertoire had. Na zijn dood werd Bus
tijn als organist en klokkenist opgevolgd
door Benjamin Bouchart tegen de ver
goeding van 1 00, die ook Bustijn had
gekregen, en een toelage van 25.39)
Instrumenten
Pieter Bustijn had in Middelburg de be
schikking over voortreffelijke instru
menten, die verdienen hier in het kort te
worden beschreven.
In 1 597 had Jan Roose opdracht gekre
gen voor de bouw van een nieuw orgel in
de Nieuwe kerk, een instrument dat in
1 603 door Johan Morlet werd voltooid
en vervolgens door niemand minder dan
Jan Pieterszoon Sweelinck gekeurd.40)
In 1 657 werd aan Nicolaas van der Ha
gen 366:1 3:4 betaald voor ingrijpen
de herstelwerkzaamheden.41) Het werk
werd opnieuw opgenomen door een be
kend organist: Jacobus van Noordt,42)
die in 1652 Dirck Sweelinck (de zoon
van Jan Pieterszoon) was opgevolgd als
organist van de Oude kerk te Amster
dam.
Zeer ingrijpende werkzaamheden had
den vervolgens plaats in het begin van
de 18de eeuw, waarbij ook aandacht
aan het uiterlijk van het instrument werd
besteed: maar liefst vijf schilders werk
ten in 1707 en 1708 aan het orgel,
waaronder Philip van Dijk, die samen
met Francois van Hooghstraten „de por
tretten aen de cleene deuren van den or
gel" voor zijn rekening nam.43) Bij de
brand van de abdijkerk in 1 71 2 werd het
orgel beschadigd, zoals blijkt uit een
rekening van 1713: aan Andries Duy-
schot, telg uit het vermaarde orgelbou
wergeslacht, werd 166:3:4 betaald
„over 't maken en repareren van den ge-
branden orgel in de Nieuwe kerk", waar
na in 1714 nog een betaling van ruim
390 volgde.44) In de tweede helft van
de 18de eeuw hadden nog enkele her
stelwerkzaamheden en een uitbreiding
plaats. Vóór de uitbreiding van 1769
was de dispositie als volgt:45)
HOOFDWERK: RUGWERK: PEDAAL:
Prestant 8' Holpijp 8' Bourdon 16'
Holpijp 8' Prestant 4' Prestant 8'
Quintadeen 8' Roerfluit 4' Quinta-
Octaaf 4' Octaaf 2' deen 8'
Fluit 4' Quint 1W Octaaf 4'
Octaaf 2' Mixtuur Trompet 8'
Cornet 6 st. Sesquialter
Mixtuur 4-7 3 St. disc.
st. bas/disc. Tremulant
Scherp 4-7 st.
bas/disc.
Vox humana 8'
Trompet 8'
bas/disc.
Tremulant
Omvang: Manuaal C-c3, Pedaal C-c'
Koppels: Hoofdwerk-Rugwerk en Pedaal-
Rugwerk
Het orgel bezat volgens Mattheus Gar-
gon (1661-1728, predikant in Middel
burg van 1 702 tot 1 707 en in Vlissingen
van 1 707 tot zijn dood) en anderen een
fraaie klank (zie afbeelding 5).
Over het klokkenspel van de abdijtoren
- de zogenaamde „Lange Jan" - van
vóór 1712 zijn geen specifieke gege
vens bewaard gebleven. Uit de stadsre-
5. Orgel in de Nieuwe Kerk te Middelburg ten tijde
van Bustijn. Anonieme tekening.
keningen leren we, dat Hendrik van Trier
ca. 1 600 een aantal klokken goot en dat
„Jan Borgeroys" Jan Burgerhuys] bij
hem als knecht werkte.46) Bij de brand
op 1 augustus 1712 werd het gehele
houten bovengedeelte van de Lange Jan
een prooi dervlammen; het klokkenspel
werd vernietigd.47) Op 24 maart 1714
gingen de thesauriers van Middelburg
een overeenkomst aan voor het gieten
van een nieuw carillon met de beste Ne
derlandse klokkengieters van hun tijd:
De Grave en Van Noorden uit Amster
dam.48) Het klokkenspel, dat aan de
hoogste eisen moest voldoen,49) zou
worden gekeurd door „de beste en erva-
renste meesters en musicanten, die de
heeren aanbesteders daartoe zullen ge
lieven te verkiesen en te emploijeren." 50)
Uit de stadsrekening van 1 71 5 blijkt dat
men hiertoe Pieter Bustijn en Abraham
de Coup, organist van de Waalse kerk en
klokkenist van de markttoren, aanzocht:
„Aan Pr. Bustijn en Ab. de Coup 32
voor een commissie na Amsterdam tot
visitatie en examinatie van het klokspel
deser stadt (door de mrs. Claas Noorden
en Jan Albert de Grave) voor 1 6 dagen, a
1:- daags ider 32."51) Het gele
verde carillon was, blijkens verscheide
ne getuigenissen, van uitmuntende
kwaliteit.62)
De Suites van Pieter Bustijn
De uitgave van Estienne Roger
De oorspronkelijke uitgave van Bustijns
suites werd ca. 1712 verzorgd door de
bekende muziekdrukkeren -uitgeverEs-
tienne Roger te Amsterdam, een op
jeugdige leeftijd uit Frankrijk gevluchte
hugenoot.53) Van deze druk bleven twee
exemplaren bewaard welke zich bevin
den in de Bibliothègue Royale A/bert fr
te Brussel en in de Bibliothèque Nationa
le te Parijs.54)
De uitgave van Roger is van uitstekende
kwaliteit (zie afbeelding 6). Niet zonder
reden schreef Sir John Hawkins over Ro
ger en diens schoonzoon M.-C. Ie Cène,
de voortreffelijke graveur en drukker
waarmee Roger zich enkele jaren na de
uitgave van Bustijns Suittes associeer
de: „These persons were the greatest
booksellers of music in Europe; and as
they greatly improved the method of
