DE NOORD-ZUIDGEDACHTE
De tentoonstellingen Zee la nd-Oost-Vlaan deren
van het Reinaert-Comité in Hulst, 1955-1956]) Paul van der Velde
1. Inleiding.
In het programmaboekje van de ten
toonstelling „Zie Zeeland", die in 1950
te Gent heeft plaatsgevonden, wordt
Zeeland gekarakteriseerd als een gebied
waarin de invloeden van de cultuurcen
tra Holland en Vlaanderen soms in el
kaar overlopen, soms tegen elkaar op-
botsen 2). De tentoonstelling vond plaats
binnen het raamwerk van de culturele
betrekkingen tussen Zeeland en Oost-
Vlaanderen en wierp de schijnwerpers
op de Zeeuwse geschiedenis, stede-
bouw en architectuur, letterkunde, mu
ziek, schilderkunst, toneel en folklore.
Op de onderafdeling „Zeeland en de
Schilderkunst" werd een overzicht ge
boden van de beeldende kunst in Zee
land van de zestiende tot het midden van
de twintigste eeuw. Zo hing er een al
taarstuk van de zestiende eeuwer Mari-
nus van Romerwaele die een leerling
was van de Vlaamse schilder Quinten
Matsys. Van de zeventiende eeuwers A.
van der Venne en C. de Vos werden re
spectievelijk een zicht op Middelburg en
een profiel van Hulst getoond. De acht
tiende en negentiende eeuw werden
vertegenwoordigd met romantische
doeken van de gebroeders Koekkoek en
met werken van C. Guys en J. F. Schütz.
Uit de eerste twee decennia van de twin
tigste eeuw was er werk te zien van de
avant-gardistische Domburgse groep
rond J. Toorop. Van de Kunstkring het
Zuiden uit Vlissingen hing er werk van G.
Jacobs terwijl Veere vertegenwoordigd
was met werk van J. Heyse en L. van
Dam van Isselt. Van de toen in Zeeland
werkzame beeldende kunstenaars hin
gen er doeken van onder meer C. Bone
bakker, D. J. Koets, H. M. van der Spoel
en J. C. J. van Schagen. Tevens was er
beeldhouwwerk te zien van Ph. ten
Klooster, C. Stauthamer en L. Messer-
Heybroek.
De feitelijke organisatoren van de ten
toonstelling waren het Gentse Stadsbe
stuur en de Stichting Zeeland voor
Maatschappelijk en Cultureel Werk. De
ze stichting zou twee jaar later, in 1 952,
de stoot geven tot de oprichting van de
Zeeuwse Culturele Advies Raad welke
tot doel had het culturele peil in de pro
vincie te verhogen en de cultuursprei
ding te bevorderen. Terwijl er van de
coördinerende werkzaamheden van de
ze raad een stimulerende werking uit
ging, kwam voor de beeldende kunst in
Zeeland een krachtige impuls uit een on
verwachte hoek. Na de watersnoodramp
van 1953 brak het besef doordat met de
aanleg van de „Deltawerken" veel van
het historische Zeeland verloren zou
gaan.
De stad Middelburg schreef met het oog
hierop een prijsvraag uit waarin beel
dende kunstenaars werd gevraagd het
Zeeland zoals het eeuwen had bestaan
vast te leggen. De prijsvraag vormde de
aanzet tot de eerste door de ZCAR geor
ganiseerde tentoonstelling in Middel
burg waarop het werk van de deelne
mers aan de prijsvraag werd geëxpo
seerd. Een van de grote stimulatoren van
de ZCAR, de beeldend kunstenaar en
schrijver Van Schagen, zag in 1 955 zijn
jarenlang ijveren voor een beeldende
kunstenaarsorganisatie bekroond met
de oprichting van de Zeeuwse Kunste
naars Kring (ZKK). Hij beschouwde de
kring niet alleen als een expositieclub
maar ook als een onderhandelingspart
ner met de provinciale overheid welke
de eerste voorzichtige passen op het
pad van een kunstaankoopbeleid begon
te zetten3).
De tentoonstelling van 1 956 (omslag)
TENTOONSTELLING x
Beeldende kunsten 1956
Zeeland-Oost-Vlaanderen
STADHUIS HULST
27 MEI - 24 JUNI
De tentoonstelling van 1956 (binnenwerk).
^fchiliïczijcn
JACQUES BELPAIRE
Vlamingen
GHTSEUN FERNANDB
lit:BERT MALFA1T
JULES DE SUTTER
C ASPAR DE VIYST
1. Belsele-Noord
2. Polder
3. Slagerij te Breskens
4. Ma-ion la Romaine
5. Ville Franche
6. Sneeuw
8. Ontinoeuny
9. Odysseus
10. Spiegelbeeld
11. Het witte paard
12 Portret
13. Stilleven met snoek
14. Landschap met os
15. Stilleven bananen
16. Landschap
17 Landschap
18 Stilleven
19 Oogst
20. I.andschap
21. Stilleven
22. St. Sebastiaau
23. Groene pullover
24. Lente
25. Haartooi
26. Helena
GABRIEL DE PAUW
LAIRF. BONEB.AKK.ER
F.IMOND K1MPF.
HUGO METSERS
27 Landschap
28. Landschap
29. Stilleven
30. Stilleven
'3eel2nóutoezken
s|EF CANTRE
KAREI. AUBROECK
I De jonge dichter
2. Hovaardige vrot
Tederheid
6 ITeuspiegel
Eva
8. Ingeslapen
9. Grootmoeder (met kind
10. Tragedie
1 Omstrengelde moedei
12, Ontwakende gerst
BKR TEN COOLF.NS
OSSIPE ZADKINE-ERECAST
Cjzafcscke mezk.cn
SJEK .WIRE
DIRK VAN GELDER
J VAN SCHAGEN
13. Poitrct
14 Orpheu'
15. Zittende
16 Vrouwen!
17. II penseroso
18 Le quitariste
19 Tête de femme
20. l'.Arlequin couché
I. Cabaret
Stedelijk museum Amsti
2- Danseuse I idem i
Di- slang
4. Hero eri Leander
5 Droom
6 Waterhoen
7. Waarong Batavia
8 De Beeldhouwer
9 Moeder en kind
10. Jaakski.' met zijn fluitje
II. Gezicht op Zuiitel.ir.de
'2. Het bolwerk bij Verre
13. Gelegenheidsgrafiek
11 Het landhuis met dc cypressen
15. Kustlandschap Sicilië
16. Bloeiende amandelboomgaard
17. De wielrenner
18 Hij en zij
19, De verleidster
20 Kopje
21. Homo I.udens
22. Danseresje
23. Nachtgedaanten
24. De handkus
25 Hinderickx en Winderickx
26. Begrafenis op den dijk
27 Vissen
28. Zijne Excellentie
29. Mevrouw cn de werkster
