Traverse Een tentoonstellingsproject in Zierikzee
zijn in het houten deel van de sculptuur
duidelijk in het verlengde van de
langgerekte silhouetten die zijn
schilderwerk bevolken. Anderzijds is
het op deze manier ruimtelijk werken
met hout en natuursteen nieuw voor
hem. Het poortgebouw is een middel
eeuwse monumentale vesting, een
verdedigingswerk dat het doel had on
gewenste personen buiten te houden.
De strijd als aanknopingspunt voor zijn
werk ligt dan ook voor de hand.
Vandaar zijn krijgers opgesteld rond
een kom (bron): „een onbereikbare
graal die de opponenten in hun macht
houden maar die de strijders ook nodig
hebben om in balans te blijven. Daarbij
verwijst de vorm van de hele sculptuur
weer naar een vestingswerk".
Onderbewuste
De Vlaamse beeldhouwer Luc de
Bruyne weet met zijn werk een gevoel
van beklemming op te roepen. Zijn
beelden van mensenfiguren zijn bijna
klassiek vormgegeven, maar zijn aan
getast en blijven onvolledig zodat
gedachten over ziekte en verval zich
aan de beschouwer opdringen. In plaats
van mensenfiguren maakt Luc voor
Traverse een aantal vleermuizen die
hij ophangt onder de overkapping van
de troonzaal. Ook hier weer een gevoel
van beklemming. Ze herinneren eraan
dat de Noordhavenpoort een groot deel
van zijn betekenis voor het stadsleven
heeft verloren. Ze is in de eerste plaats
een gebouw, dat door de mens verlaten
is en waarin vleermuizen ongestoord
hun winterslaap kunnen houden.
Beklemming spreekt ook uit het werk
van Peter Jansen. De afdeling naar de
kelder die door hem is ingericht is er
een van een afdaling in de sfeer van
het onderbewuste of van een afdaling
in een crypte. In de kelder staat de
Hertenbron, vijf abstracties van herten
in keramiek omringen een met water
gevuld bekken dat als een graal
gezien kan worden. „In een schemerige
gang klinkt het geluid van druppend
water. In een vijvertje staat een
keramische beeldengroep „De Bron
Mimir" (de Bron van de Wijsheid uit de
Eddah). Midden in de gang doemt de
grafzerk van een ridder uit het duister
op. Er ligt een geharnaste figuur
ruggelings op de tombe met zijn
handen op de borst gevouwen. Het
schemerige licht is afkomstig van een
aantal lichtsculpturen gemaakt van
keramiek en glas".
Na deze tocht door de kille donkere
gang is het buitenlicht fel en de warmte
van de zon aangenaam. Zierikzee is in
voorjaarsstemming. Voor bezoekers
van de expositie is het misschien een
opluchting weer buiten te zijn en terug
te keren in de tegenwoordige tijd. De
poorten zijn weer stadsgezicht. Er is
weinig veranderd. In de oude haven
stroomt het water nog steeds in en uit
met de getijden.
Buiten het Poortgebouw zijn nog twee
objecten te zien naar gelang in het
water of op de slik-bodem. Het rijzende
en dalende water brengt een kinetisch
object van Willem van Anraad in bewe
ging. Verderop in de haven staan een
aantal houten palen waaraan visnetten
hangen. Het is een verbeelding van
een legende over vissers die in hun
netten een zeemeermin hadden
gevangen.
Slotbemerkingen
TRAVERSE is een tentoonstelling
geworden waarin reacties van verschil
lende kunstenaars op een thema
zichtbaar worden. Het uitgangspunt
was het oude poortgebouw in Zierikzee.
Het resultaat is een tentoonstelling vol
variatie. Toch zijn er twee aspecten
van het poortgebouw die telkens weer
naar voren komen in het werk van de
onderling zo verschillende kunstenaars.
Het doorgang verlenende aspect en
het afscheidende aspect van het Poort
gebouw. De voorstelling CONTRAST
van het bewegingstheater MOVI-
ACTUS luidt de tentoonstelling op
19 mei in. Van de vele hoedanigheden
van het poortgebouw bleef die van ont
moetingsplaats ongenoemd. Ontmoe
tingen in al hun verscheidenheid is
het thema dat Movi-Actus als uitgangs
punt voor de voorstelling heeft gekozen.
Tijdens het Traverse-project is de
Poort voor alle deelnemende kunste
naars ook een ontmoetingsplaats
geworden die wellicht een plek van
inspiratie voor de toekomstige
bezoeker wordt.
Met dank aan Peter Jansen voor de
basisgegevens waarop dit artikel
gestoeld is.
Het Project Traverse wordt gesubsi
dieerd door de provincie Zeeland, de
gemeente Zierikzee, het fonds Zomer-
zegels Brabant en het Anjerfonds".
Movi-Actus. Foto M. Fotkertsma.
70
