Zeeland aan zet
heden mogen ontbreken. Ventevogel
zal de laatste zijn om de betekenis van
Neeltje Jans voor de ontwikkeling van
Zeeland te ontkennen, getuige zijn
eerdere aktiviteiten op dit terrein; het
blijft daarom toch opmerkelijk dat men
er in deze nota zo weinig over terug
vindt. Vooral ook, omdat de door de
provincie ingeslagen weg van
ingenieuze integratie van economische,
recreatieve, educatieve en informatieve
elementen in het zogenaamde 'inte-
gratiemodel' blijkbaar doodloopt.
Eveneens had in dat verband het initia
tief voor een World Fish Center pro
minenter in beeld gebracht moeten
worden omdat met name hier een
shocktherapie voor het op dit punt niet
in beweging te brengen Zeeuwse
bedrijfsleven noodzakelijk lijkt. Of moe
ten we inderdaad wachten tot de laatst
platte oester het hoekje om is of de
Zeeuwse vissersvloot geheel is weg
gesaneerd voordat men vanuit die
wereld interesse toont voor de vele
nieuwe mogelijkheden van viskweek
en hangcultures in combinatie met
voorlichting en scholing en presentatie?
De stimulerende rol die de overheid
hier kan bieden, heb ik node gemist.
Veel aandacht voor welgestelde
ouderen die hun levensavond komen
genieten in de lommerrijke manteling
van de Schouwse duinenrij of een huis
van Colthof maar geen aandacht voor
de noodzaak van het verbeteren van
probleemwijken in bijvoorbeeld Vlis-
singen en Sas van Gent. Misschien
kwam de discussie over sociale ver
nieuwing juist op het moment dat de
nota al in concept gereed was. Toch
was het niet onaardig geweest als
"Zeeland aan zet" was gebruikt om
althans enige contouren in de nogal
nevelige contouren van dit nieuwe
beleid aan te brengen. In ieder geval
was daarmee een tegenwicht geboden
tegen het beeld dat de nota nu oproept:
vooral toegeschreven op de doelgroep
met ruimere bestedingsmogelijkheden.
Stille reserves
Aan het eind van de nota wordt in
gegaan op de meest Zeeuwse aller
vragen: "wie zal dat betalen". Maar
liefst 9 verschillende dekkings
mogelijkheden van de 2,5 miljoen
incidentele en 8,5 miljoen jaarlijks
terugkerende kosten worden gepre
senteerd. Daarvan ontmoette tot nu toe
het plan om de opcenten op de motor
rijtuigenbelasting te verhogen de
meeste kritiek. Begrijpelijk; want leg het
de autobezitter maar eens uit waarom
dat juist hij moet betalen voor een
Zeeuws sportcentrum. Bovendien is er
veel meer voor te zeggen om opcenten
op de motorrijtuigenbelasting primair te
reserveren voor de bestrijding van de
gevolgen van de aantasting van de
leefomgeving door het autoverkeer.
Zwaar onderbelicht, niet in de laatste
plaats door de wijze van presentatie in
deze nota, blijft het onderwerp: aan
wending van stille reserves. En die zijn
er in onze spaarzame en niet verkwis
tende provincie veel! Zo wordt bijvoor
beeld geopperd om volledig afgeschre
ven investeringen opnieuw te activeren;
zeg maar nieuwe hypotheken/leningen
te nemen op afbetaalde woningen of
afgeschreven bezittingen. Maar
onmiddellijk wordt daaraan toegevoegd:
"Vanuit oogpunt van financieel beheer
verdient een dergelijke wijze van
financiering zeker niet de voorkeur".
Dat laatste menen wij te moeten be
twijfelen. Men moet mij eens uitleggen
waarom het niet mogelijk is stille
reserves aan te wenden ten behoeve
van voorzieningen waar particuliere
investeerders ook brood in zien.
Hét voorbeeld is natuurlijk de WOV.
Als 2 bouwcominaties zo'n verbinding
exploitabel achten is er alle aanleiding
voor een min of meer vermogende
overheid om na te gaan of men tegen
het blijkbaar interessante rendement
niet hetzelfde kan; hetzij alleen; hetzij in
combinatie met particulier kapitaal.
Het beroemde, vaak bepleitte, maar
nog zelden in de praktijk gebrachte
idee van het privatepublicpartnership
(ppp) moet toch ooit eens konkreet
gestalte krijgen!
Beheersmaatschappij
Daarom bepleit ik hier de mogelijkheid
om ananloog aan de voor de ontwikke
ling van Neeltje Jans gekozen con
structie te komen tot een soort Beheers
maatschappij Zeeland met een fors
werkkapitaal op basis van beschikbaar
en aanwendbare reserves. Deze maat
schappij tracht particuliere investeer
ders aan te trekken of te interesseren
voor ppp-constructies in de richting van
een door de Zeeuwse Staten aan te
geven perspektief. In deze beheers
maatschappij nemen zowel vertegen
woordigers van de politiek als van het
'maatschappelijk middenveld' dat men
in dit geval mag vertalen als Zeeuws
bedrijfsleven (werkgevers én werk
nemers) deel. Deze beheersmaat
schappij komt in de plaats van de ziel
togende Acquisitiegroep en omvat
tegelijkertijd de taken van de momen
teel wat lusteloze Sociaal Economische
Consultatie Groep. Een aanzet voor
een budget voor deze beheers
maatschappij is er al in het onlangs
opgerichte provinciaal sociaal-
economisch-ontwikkelingsfonds.
Zie Provinciaal Sociaal-Economisch
Beleidsplan '89'93, hoofdstuk III,
paragraaf 2.2.2. Vanzelfsprekend
onderzoekt de beheersmaatschappij
tevens de mogelijkheden van finan
ciering van externe projekten. In dat
licht is het een interessante ontwikke
ling dat het onlangs gevormd Regionaal
Bestuur Arbeidsvoorziening (bestaande
uit 113 werkgevrs, 1 /3 werknemers en
1 3 gemeenten) het aanmeldings en
beslispunt van de gecombineerde
Europese fondsen ESF en EFRO
wordt. In een beheersmaatschappij
waarin naast overheden vertegen
woordigers van werknemers en werk
gevers zitting nemen zijn de lijnen naar
de vleespotten van Brussel kort en
duidelijk.
In het verleden zijn pleidooien in het
Zeeuwse voor het opzetten van een
ontwikkelingsmaatschappij niet in
vruchtbare bodem gevallen. Blijkbaar
vooral ook omdat de landelijke over
heid duidelijk maakte dat, in tegenstel
ling tot bijvoorbeeld Noord-Brabant,
voor het op eigen kracht redelijk goed
draaiende Zeeland voor zoiets geen
middelen beschikbaar kwamen.
Een straf voor het goed boeren,
zogezegd. Nu het regionaal sociaal
economisch beleid aan opwaardering
toe is, getuige de recente nota regio
naal sociaal economische beleid
'89-'93 van staatssekretaris Bukman
van EZ, waarin het beleid er op gericht
is kansrijke gebieden zoals Zeeland
weer te premieren, valt te bezien in
hoeverre van daaruit geld naar een op
te richten beheersmaatschappij Zee
land kan worden gesluisd. Het is naar
onze mening in ieder geval een plan
dat als zoveelste zet op het Zeeuwse
schaakbord mag worden geplaatst,
maar dan een met een strategie die
wellicht verder gaat dan de in het
glimmende kaftje aangereikte zetten.
125
