'Christus en de Kananeese vrouw' van Jacob Adriaensz. Backer
Behandeling.
doubleerlinnen los. De spanguirlandes
waren verwijderd.
De picturale laag was plaatselijk
schilferig en vertoonde diverse
overschilderingen en nagedonkerde
retouches. De verf bleek in een snelle
penseelstreek in lagen te zijn
opgebracht. Uitzonderlijk waren de
hoogsels op de tulband van de
mannelijke figuur rechts, en in mindere
mate, op de juwelen van de vrouw.
Het schilderij was bedekt met een op
sommige plaatsen dikke, bruine
vernislaag. Sommige vemisgedeelten
waren verweerd en wit uitgeslagen,
andere vertoonden sporen van
waterschade. Het schilderij toonde een
aanzienlijke slijtage in de transparante
lagen. Details in de achtergrond van de
voorstelling waren moeilijk leesbaar.
Documentatie over de eerdere
conservatorische of restauratorische
ingrepen die het schilderij heeft
ondergaan is niet bewaard gebleven.
De door Bauch gepubliceerde foto laat
in ieder geval een duidelijk beschadigd
schilderij zien. Op sommige plaatsen
zijn zelfs scheuren zichtbaar.
Het schilderij is na het moment waarop
de foto werd genomen grondig behan
deld. Daarbij zijn de oorspronkelijke
spankanten afgenomen. Het doek werd
gedoubleerd, met als kleefmiddel een
sterk hars-houdende bijenwas. Het
doubleren geschiedde waarschijnlijk
onder te hoge temperatuur en druk.
Dit zou de zichtbare linnenstructuur aan
de voorzijde van het doek kunnen
verklaren. De bedoekingspasta lijkt door
het craquelé-patroon heen gedrukt. Ook
het pasteuze karakter van de picturale
laag heeft onder deze bedoeking sterk
geleden.
Bij deze oude behandeling is de
oorspronkelijke vernislaag afgenomen
en een nieuwe opgebracht. Omdat de
nieuwe laag vrij dik en ondoorzichtig is,
is het aannemelijk dat men hierdoor
eerdere restaurants, verfverlies,
verpoetsingen en leemtes wilde
wegwerken onder één min of meer
egale bruine laag.
Mogelijk dat bij deze restauratie het
doek ook is voorzien van de huidige lijst
en spieraam. Deze zijn in ieder geval
niet zeventiende eeuws.
Het was noodzakelijk om het schilderij
voor de behandeling over te brengen
Het schilderij vóór 1927. Het schilderij toont ernstige beschadigingen, waaronder enkele scheuren.
Reproductie E. Engel (Uit: K. Bauch, Jakob Adriaensz, berlin 1926).
221
