"Het Zeelandgevoel" (7) Zeeland
stranden van het eiland Walcheren?
In welk ander land spoelen de stormen
lijken aan, aan de noordpoolstreken
ontvoerd, monsters half mensch half
schuit, mummiën gehuld in een drijven-
den boomstam, zooals op de kust van
het eiland Schouwen, gelijk men er
nog een in het Stadhuis van Zierikzee
zien kan? In welk land gebeurt het,
zooals bij Wemeldinge, dat een man
hals over kop in een kanaal valt, een
uur onder water gedompeld blijft,
De boot kwam nu in dat gedeelte
van den zuidelijken arm der Maas, die
het Volkerak genoemd wordt. Het
tooneel was altijd hetzelfde. Dijken en
nog eens dijken. Torenspitsen en
verborgen huizen, hier en daar een
schip; slechts één ding was veranderd:
de hemel.
Ik zag toen voor de eerste maal den
Hollandschen hemel zooals hij zich
gewoonlijk vertoont, en was getuigen
van een dier groote voorstellingen van
ons wekt. Vervolgens begonnen aan
alle zijden van den horizon loodkleurige,
uiterst bewegelijke wolken op te komen,
en het scheen alsof ze met een soort
van pijnlijk ongeduld naar eene richting
en een vorm zochten. Vervolgens
begon het water zich te krullen en zich
te teekenen met vluchtige lichtreflexen,
breede vaalgroene, violetkleurige,
witachtige, krijtkleurige, zwartachtige
strepen. Ten laatste gaf de vertoornde
natuur zich lucht in een dichten en
Illustratie: L. Radstaak.
inmiddels zijn overleden vrouw en
kindertjes ziet die hem roepen uit het
paradijs, daarna levend wordt opge
haald en dit alles aan Victor Hugo
vertelt, die het als waarheid aanneemt
er over filosofeert en tot het besluit
komt, dat de ziel voor een tijd het
lichaam verlaten en er later in terug-
keeren kan? In welk ander land worden
bij ebbe oude tempels en beelden van
onbekende godheden opgevischt,
zooals bij Domburg? In welk ander
land dient, zooals te Wemeldingen, de
degen van een Spaanschen veldheer
(van Mendragon) als bliksemafleider op
een toren? In welk ander land laat men
de overspelige vrouwen moedernaakt
door de straten der stad wandelen, met
twee steenen om den hals gehangen
en een ijzeren cilinder op het hoofd,
zooals op het eiland Schouwen?
Toegegeven dat dit laatste wonder niet
meer vertoond wordt, maar,de steenen
bestaan nog en ieder kan ze zien op
het stadhuis te Brouwershaven.
lucht en duisternis, eigen aan de
Nederlanden, en die de Hollandsche
landschapschilders met onovertrefbare
waarheid hebben weergegeven.
Tot dusverre was de hemel helder
geweest, als op een schoonen zomer
dag, het water blauw, de oevers groen,
de lucht warm en geen zweem van
wind. Plotseling werd de zon door een
dichte wolk bedekt en in één oogenblik
veranderde alles in die mate
van aanzien als waren wij eensklaps in
eene andere jaargetijde, een ander uur,
een andere breedte overgebracht.
De wateren werden grauw, het groen
der oevers was als verwelkt, de horizon
verborg zich achter een grijzen sluier,
alles vertoonde zich als gehuld in een
schemerlicht waarin zich de omtrekken
verloren, en er verhief zich een booze
bries, waarvan de koude tot in het
gebeente drong. Het was mij als ware
het December, als gevoelde ik den
adem van den winter en die onrust, die
ieder onverwacht natuurverschijnsel bij
hevigen regen, die hemel, aarde en
water in een eenvormig grauw wikkelde,
te nauwer nood afgebroken door de iet
of wat donkerder tint der verre oevers
of van een zeilschip dat zich hier en
daar vertoonde als een spook dat over
de waters gleed.
"Nu zijn wij in waarheid in Holland",
zeide de kapitein der boot, terwijl hij
zich tot een groep van passagiers
wendde, die dit schouwspel stonden
aan te staren. "Zulke tooneelverande-
ringen, in zoo korten tijd, ziet men
slechts hier."
Op de vragen van een onzer, voegde
hij er daarna het volgende bij:
"Holland heeft eene geheel eigen
aardige weersgesteldheid. De winter is
lang, de zomer kort, de lente is slechts
het einde van den winter, en desniette
min steekt, gelijk gij ziet, zelfs in den
zomer de winter vaak plotseling het
hoofd boven. Wij zijn gewoon te zeggen
dat men in Holland de vierjaargetijden
7
