Boekbesprekingen
Het Rode Kruis en Zeeland. 125 jaar
Rode Kruis. De Zeeuwse Afdelingen
G. Huiskes en R. v.d. Kroef (Historisch
Onderzoeksburo HISTODATA,
Groningen) Uitgave: Afdeling
Reimerswaal en het bestuur van de
kring Zeeland van het Nederlandse
Rode Kruis; Kruiningen 1992; 152 blz.
geïll. ISBN 90-73975-03-4.
Dit boek, waarin herdacht wordt dat het
Nederlandse Rode Kruis 125 jaar
geleden werd opgericht, is tot stand
gekomen op initiatief van de afdeling
Reimerswaal. Deze afdeling van het
Nederlandse Rode Kruis die in 1992
het 75-jarig bestaan viert, was
aanvankelijk van plan alleen de eigen
geschiedenis te boek te stellen. Dit is
uitgegroeid tot een omvangrijker
project: de beschrijving van de
geschiedenis van het Rode Kruis
Zeeland.
In deze uitgave wordt allereerst kort
aandacht besteed aan de oprichting
van het internationale Rode Kruis in
1863 door Henry Dunant. Deze
Zwitserse zakenman komt tot zijn
initiatief nadat hij in 1859 tijdens de
slag bij Solferino tussen het Franse en
Oostenrijkse leger de zorg voor de vele
gewonden op zich genomen had.
De internationale conferentie van het
Rode Kruis besluit te streven naar de
oprichting van nationale comités die
zich ten doel zullen stellen om in tijd
van oorlog vrijwillige medische hulp
aan gewonde soldaten te organiseren.
In 1867 ontstaat de "Nederlandsche
Vereeniging tot het verleenen van hulp
aan zieke en gewonde krijgslieden in
tijd van oorlog" dankzij een Koninklijk
Besluit van Willem III. Twee jaar later
richt de burgemeester van Middelburg,
samen met dertien van zijn stadgenoten
een plaatselijk Rode Kruis-comité op.
Het is de eerste Zeeuwse afdeling die,
in tegenstelling tot veel andere in de
negentiende eeuw opgerichte
afdelingen, gedurende de hele periode
van haar bestaan actief zal blijven.
De auteurs vermelden dat ten behoeve
van dit Rode Kruis-comité een "rader
brancard" vervaardigd wordt. De twee
personen die zich bereid verklaren de
brancard te duwen als het nodig is,
krijgen daarvoor tien gulden per jaar en
kunnen waarschijnlijk beschouwd
worden als de eerste "beroeps
krachten" van het Rode Kruis in
Zeeland.
Rond 1870 worden comités
opgericht in Zierikzee, Vlissingen,
Haamstede, Hulst en Renesse. In het
boek wordt dit in verband gebracht met
het uitbreken van de oorlog tussen
Duitsland en Frankrijk en het gevaar
dat dit conflict zich kan uitbreiden tot
andere Europese landen. Het Neder
landse Rode Kruis krijgt er in 1909 de
taak bij om humanitaire hulp te verlenen
bij rampen in binnen- en buitenland.
Van de aanvankelijk zo voortvarend
opgerichte Zeeuwse comités is dan
een deel al weer ter ziele gegaan en is
alleen de afdeling Middelburg nog
actief.
De samenstellers van het boek
constateren dat dit verandert als de
Eerste Wereldoorlog uitbreekt en de
Zeeuwse Rode Kruis-comités niet
alleen transport- en verpleegcolonnes
vormen, maar ook noodhospitalen
112
