IJsland island
beeldende kunst zonder grenzen
ITS COOL INSIDE AND THE ODOUR OF
DELICIOUS GREEN APPLES FRESHLY PICKED
LINGERS IN THE AIR
HE SEES A CHAIR WITH A SUBTLE CONTOUR
SITS DOWN AND PRETENDS TO READ HIS HEART I
BEATS TOO FAST HE LOOKS AT THE PICTURES f
ON THE WALLS BUT THEIR SPECIFIC APPLICATIONS
DONT APPEAL TO HIM
HE WALKS AROUND THE ROOM LOOKING AT
THE REFINED ARRANGEMENTS THE SUCCESFULL
ENSEMBLE CARRIES THE PERSONAL SIGNATURE
OF SOMEONE ELSE
Nico Out
Beeldende kunst uit IJsland is in
deze cultuurmaand ruim
vertegenwoordigd. Op drie locaties
is werk te zien van vijf kunstenaars
uit dat land. Een vooruitblik en
plaatsbepaling.
IJsland is dunbevolkt, maar heeft een
grote boekwinkeldichtheid.
De nachten duren 's winters 24 uur,
's zomers zijn de dagen even lang. Tijd
genoeg voor bezinning en een (goed)
boek. Of voor het schaakspel, wat
eiland door Ierse monniken was
ontdekt. Aan het eind van de 9e eeuw
namen de Noormannen het land in
bezit en gaven het zijn naam. Zij
brachten ook hun mythologische
verhalen mee die in twee boeken -
beide Edda genaamd - hun schriftelijke
vorm kregen.
De 'Snorra Edda' is een handboek
voor verzenbouw en godenleer,
geschreven door Snorri Sturlosson
(1178-1241de 'Saemundur Edda' is
een verzameling poëzie uit de 13e
eiland manifesteerde, - met als
markering de onthoofding van
bisschop-dichter Jon Arason - heeft de
beeldcultuur verder weinig kans
gekregen. Het (religieuze) woord
overheerste sindsdien. Pas met de
introduktie van het impressionisme
kreeg het beeld weer een plaats.
Toch doen kunstenaars uit IJsland
sinds de 70er jaren regelmatig van
zich spreken. Ook in ons land zijn zij
graag geziene gasten. De bekendste is
wellicht Sigurdur Gudmundsson. Zijn
Ragna Sigurdardóttir installatielinstallation 1992.
buitengewoon populair is onder de
bewoners.
De natuur is dominerend aanwezig op
het eiland. Er zijn vulkanen, en
gletschers, talloze hete bronnen en
geisers, beken, riviertjes en meren.
De literaire traditie begint in de 12e
eeuw, ruim driehonderd jaar nadat het
eeuw: helden- en godenliederen.
Sommige ervan werden al in de 9e
eeuw geschreven. Beeldende kunst
speelt pas vanaf het einde van de 19e
eeuw een rol van enige betekenis.
Vantevoren echoode de vlechtwerk-
ornamentiek het Vikingverleden.
Omdat de reformatie zich heftig op het
artistieke aanpak lijkt kenmerkend voor
de hedendaagse kunst uit IJsland:
kunst zonder dogma's. Gudmunddson
werd bekend door speels fotografisch
werk waarin hij zonder manipulaties de
grenzen van beeld en werkelijkheid
aftastte. Ik herinner mij een foto waarop
hij zelf staat afgebeeld alsof hij de
152
