De appel op weg naar milieuvriendelijker teelt
daarmee vrijwel onbespoten te telen
appelras? Zijn ze bereid om dergelijke
appelbomen of appels te kopen en
onder welke voorwaarden?
Fruittelers
Voor het onderzoek onder producenten
zijn 1099 fruittelers schriftelijk
benaderd. Van de 468 geretourneerde
vragenlijsten (respons: 43%) waren er
426 afkomstig van appeltelende fruit
telers. Deze zijn gebruikt voor de
analyse.
We vroegen hen naar de appel
soorten die ze nu telen. Elstar is met
93% de meest geteelde appel, op de
voet gevolgd door Jonagold (88%).
De top vijf wordt gecompleteerd door
Cox Orange Pippin (66%), Golden
Delicious (47%) en Boskoop (44%).
Andere rassen als James Grieve,
Alkmene en Gloster worden door
minder dan 10% van de fruittelers uit
ons onderzoek genoemd als een van
hun vier belangrijkste rassen.
Opmerkelijk genoeg levert de vraag
welke rassen men van plan is aan te
planten bij de volgende aanplant exact
hetzelfde rijtje op van Elstar tot
Boskoop. En als we ook nog
constateren dat de meeste fruittelers
dezelfde soorten zullen planten als ze
al hebben staan op hun bedrijf, dan
mogen we concluderen dat er een
grote mate van continuïteit zit in het
aanplantprogramma van fruittelers.
Des te opmerkelijker is het om te
constateren dat de meestgenoemde
reden voor de keuze van een nieuw
aan te planten ras juist niet de
aanplantstrategie is (dus of een
bepaald ras past in het huidige
teeltprogramma). Die reden komt met
42% pas op de vierde plaats.
De belangrijkste reden is de door 78%
van de fruittelers genoemde inschatting
van de marktmogelijkheden van een
bepaald ras. Voor de fruittelers is de
consumentenbehoefte duidelijk de
belangrijkste reden voor het aanplanten
van resistente appelsoorten. De kwali
teiten van het aan te planten ras wordt
door 59% genoemd, prijsoverwegingen
door 48%.
In het rijtje van genoemde aanplant-
motieven ontbreekt een expliciet
'milieumotief'. Dit terwijl we wel een
explosieve stijging constateerden in het
gebruik van biologische bestrijdings-
methoden, hetgeen op zijn minst een
toenemende milieubewustheid bij de
fruittelers suggereert.
De belangrijkste reden voor deze
milieubewustheid is echter waar
schijnlijk gelegen in het door fruittelers
algemeen gedragen idee dat de
consument milieubewuster is geworden
en daarom de voorkeur zal geven aan
appels die op milieuvriendelijker wijze
geteeld zijn. Het milieumotief ligt
daarmee in het verlengde van het
marktmotief.
Vanuit die gedachte is het ook te
begrijpen dat niet minder dan twee
derde van de fruittelers zo snel mogelijk
wil overgaan op resistente appelsoorten.
Als deze beschikbaar komen, dan
willen deze fruittelers er ook meteen
grote aantallen van aanplanten.
Consument
Uit een via de PTT verkregen aselecte
steekproef van 1422 telefoonabonnees
zijn 1076 personen geïnterviewd voor
het consumentenonderzoek. Een erg
hoge respons (76%) hetgeen aangeeft
dat het onderwerp onbespoten fruit de
meeste mensen erg aanspreekt.
De consumenten is een aantal vragen
en stellingen voorgelegd over
gezondheid en milieu in verband met
het gebruik van bestrijdingsmiddelen.
Vrijwel iedereen (96%) is het eens
met de stelling dat appels gezond zijn.
Men vindt de appel gewoon een gezond
produkt. Toch kan het beter, want ook
drie kwart van de Nederlanders vindt
onbespoten appels gezonder dan
bespoten appels.
Het gebruik van bestrijdings
middelen bij de appelteelt is schadelijk
voor het milieu, daar is 90% het wel
mee eens. Eenderde deel van de
Nederlanders acht het spuiten van
appels noodzakelijk. De helft denkt dat
spuiten niet noodzakelijk is.
Ondanks het algemene imago van de
appel als gezond produkt, is er volgens
de Nederlanders dus nog wel degelijk
iets te verbeteren. Zeker als we zien
dat drie kwart van de respondenten het
gebruik van bestrijdingsmiddelen bij de
teelt van appels enigszins tot zeer
verontrustend vindt.
Op basis van deze gegevens kunnen
we vrij zeker concluderen dat er een
geweldige markt moet zijn voor
onbespoten appels. Belangrijke vraag
is wel onder welke voorwaarden de
consument overgaat tot aankoop van
een dergelijk produkt. Zoals bekend
kunnen consumenten op dit moment al
onbespoten appels kopen. Maar ze
doen het niet. Slechts 2% van de
consumenten koopt de appels regel
matig in de reformzaak.
We hebben derhalve onze respon
denten de vraag voorgelegd wat zij
vinden van de huidige onbespoten
appels. En dan blijkt dat deze een zeer
matig imago bezitten vooral wat betreft
uiterlijk. Van de Nederlanders vindt
39% dat een onbespoten appel er altijd
onaantrekkelijk uitziet.
Het is daarom niet onbelangrijk om
te weten welke appel de consument
zou kiezen als de onbespoten appel er
even goed uitziet als de bespoten appel.
En onder die voorwaarde blijkt er een
massale voorkeur te zijn voor de
onbespoten appel. Een goed uitziende
onbespoten appel geniet bij 93% van
de Nederlanders de voorkeur boven
een goed uitziende maar bespoten
appel. Van degenen die de voorkeur
geven aan onbespoten appels wil 94%
daar zelfs iets meer voor betalen.
Het grote publiek verwacht een
kwalitatief goede onbespoten appel
aan te treffen in de gangbare handels
kanalen als de supermarkt, de
groentewinkel en de markt. Uit het
onderzoek blijkt dat 32% van de
consumenten hun appels meestal
kopen bij de supermarkt, 43% doet dat
bij de groenteman en 15% koopt
appels meestal op de markt. Een toch
niet onbelangrijk aandeel van 6%
koopt de appels direct bij de fruitteler.
Handel
In het handelscircuit zijn de super
marktketens onbetwist de marktleiders.
Veel hangt af van hun bereidheid de
appels in hun winkels op de schappen
te leggen. Maar hun beleid ten aanzien
van de introductie van een vrijwel
onbespoten appel aan het grote
publiek zal niet alleen een grote
invloed hebben op de te genereren
vraag, maar ook op de bereidheid van
de fruittelers om deze appels te
leveren. Voor dit marktonderzoek zijn
21 inkopers van grootwinkelbedrijven
telefonisch geïnterviewd.
173
