Zeelands venster op de wereld
Prinses Juliana (r.) reikt de Roosevelt-onderscheiding aan professor Jan
Tinbergen uit.
{Foto: Jaap Wolterbeek)
Sinds 1982 worden de Four
Freedoms Awards in de even jaren in
Middelburg aan internationale
persoonlijkheden uitgereikt en in de
oneven jaren in Flyde Park, New York,
aan Amerikanen. Tot de wereldburgers
die in het achterliggende decennium in
de Abdij onderscheiden zijn, behoren
onder meer Harold Macmillan,
Christiaan F. Beyers Naudé, Kardinaal
Alfrink, Alessandro Pertini, Olof Palme
(posthuum), Helmut Schmidt, Teddy
Koliek, Vaclav Havel, Laszló Tökés,
Simon Wiesenthal, Jacques Delors en
Jonkheer Emile van Lennep. Ook
instanties als Amnesty International, de
Wereldgezondheidsorganisatie (WHO),
UNICEF en de Spaanse krant El Pais
werden voor hun verdiensten
bekroond.
Door de jaren heen is de
tweejaarlijkse uitreiking in Middelburg
een begrip geworden dat Zeeland even
in de internationale schijnwerpers
plaatst. Dit is niet in het minst te
danken aan de inspanningen van de
president van het Roosevelt Institute,
William J. vanden Heuvel. Zijn ouders
zijn in 1923 uit Breskens naar de
Verenigde Staten geëmigreerd waar
William werd geboren en zich heeft
ontpopt tot een succesvol jurist en
zakenman die tijdens de regering-
Carter Amerika's ambassadeur bij de
Verenigde Naties in Genève was.
Zeeland heeft altijd een warme plaats
in zijn hart gehad, vandaar zijn sinds
1982 daterende bezoeken aan
Middelburg met in zijn kielzog de
groten der aarde. Behalve van de
terugkerende uitreikingsplechtigheden
is hij - samen met de 'chairman' van
het Roosevelt Institute, professor Arthur
M. Schlesinger, Jr. en de Zeeuwse
oud-Commissaris dr. C. Boertien - ook
de 'Founding Father' van het in de
Abdij gevestigde Roosevelt Study
Center; in de Zeeuwse pers beter
bekend als Roosevelt Studiecentrum,
terwijl ingewijden de afkorting 'RSC'
hanteren.
Gelijktijdig met de eerste uitreiking
van de Four Freedoms onderscheidin
gen in 1982, kreeg Zeeland ook een
bronzen buste van FDR, vervaardigd
door de Amerikaanse beeldhouwer
Jo Davidson, en een collectie boeken
en documenten over het president
schap van Franklin Roosevelt in haar
midden. De collectie Rooseveltiana
werd het begin van het Roosevelt
Studiecentrum dat door Provinciale
Staten van Zeeland in de Abdij werd
gehuisvest. Na een voorbereidings
periode van enkele jaren, waarbij in en
vooral buiten Zeeland door het
Provinciaal Bestuur werd gelobbyd,
werd het nieuwe instituut in september
1986 voor het publiek opengesteld.
Prinses Margriet (petekind van FDR),
minister-president Lubbers en Franklin
D. Roosevelt, Jr. waren de eersten die
het centrum bezochten.
Het RSC beschikt over voor Europa
unieke collecties bronnenmateriaal
over de geschiedenis van de
Verenigde Staten in de twintigste eeuw,
met name de periode 1900-1965. Tot
deze collecties (op microfilm/microfiche,
dan wel in boekvorm) behoren een
aantal presidentiële bronnenverzame
lingen waaronder die van Theodore
Roosevelt (alleen al circa 250.000
documenten), William H. Taft,
Woodrow Wilson, Franklin D. Roosevelt,
Harry S. Truman, Dwight D. Eisenhower
en John F. Kennedy. Daarnaast zijn er
belangrijke collecties als de U.S.
Congressional Record en de U.S.
Department of State Papers relating to
Foreign Relations. Over de New Deal
periode heeft het RSC verschillende
collecties geordend per thema en ook
zijn er een aantal persoonlijke archief
collecties van voormalige medewerkers
van FDR, zoals zijn minister van
Buitenlandse Zaken Cordell Huil,
minister van Landbouw en vice-
president Henry A. Wallace, minister
van Oorlog Henry L. Stimson,
opperrechter Felix Frankfurter en
Roosevelts vertrouweling Harry L.
Hopkins. En natuurlijk ontbreken de
persoonlijke brieven van Eleanor
Roosevelt niet. Deze 'First Lady of the
World', zoals Harry Truman haar
noemde, heeft zowel tijdens het
presidentschap van haar man als na
diens dood in de Verenigde Staten en
ver daarbuiten een opmerkelijke rol
gespeeld. Interessante collecties zijn
voorts de Radical Periodicals in the
United States (1880-1960) en U.S.
Military Intelligence Reports:
Surveillance of Radicals in the United
States (1917-1941).
De collectie-opbouw wordt mogelijk
gemaakt door giften uit het bedrijfsleven
en jaarlijkse bijdragen van het Roosevelt
Institute en de Theodore Roosevelt
Association, eveneens in de staat New
York gevestigd. Vanaf de opening van
het RSC hebben een toenemend
aantal onderzoekers uit Nederland en
verscheidene Europese landen van de
collecties gebruik gemaakt. Het
225
