De Bollewerckpoort in Hulst
Een lang leven is het gebouw niet
beschoren geweest. In 1596 werd het
door Spaans kanonvuur grotendeels
verwoest. Met de uitleg van de nieuwe
vesting van 1618 tot 1621 werden de
middeleeuwse verdedigingswerken
met aarde overdekt. Enkel de uitgang
die aan de zeezijde in de haventunnei
begint, is nog lange tijd in gebruik
geweest als sortie.
Hoe heeft de poort er
oorspronkelijk uitgezien?
In 1957 werd onder leiding van de
Hulstenaar Brand begonnen met het
opgraven van de Bollewerckpoort.
Het bouwwerk, dat toen tevoorschijn
kwam, bestaat uit een ongeveer dertig
meter lange tunnel met daarboven een
driezijdig fronton met drie plaatsen
voor geschutsopstelling. Twee grote
wachttorens flankeren het fronton.
In de ruimten tussen de wachttorens
en het fronton zaten de houten stads
poorten en konden valbruggen over de
vestinggracht worden neergelaten.
De koperen lagers zijn ter plaatse nog
aanwezig. Wit-arduinen beren in de
vestinggracht zorgden voor de
scheiding tussen het havenwater en
het grachtwater.
De poort is voor een groot deel
gebouwd in baksteen en bekleed met
witte arduin. Dit soort natuursteen was
afkomstig uit de omgeving van Lede bij
Aalst. Voor de bouw werden verder
kloostermoppen, platte stenen en gele
IJsselsteentjes gebruikt.
Tijden de opgravingswerkzaamheden
van 1957 en later werden rond de
torens heel veel stukken van platte
rode dakpannen gevonden, zoge
naamde rode tichelen. Zij vormden
waarschijnlijk de dakbedekking van de
torens. In de torens zijn stookplaatsen
zichtbaar. Ook waren er trappen in
geplaatst. De gaten van de balken zijn
nog goed te zien.
De buitenzijde van het bouwwerk wordt
gesierd door waterlijsten. Deze dienden
behalve voor de afvoer van regenwater
van het muurwerk ook voor de wand-
geleding en het doorbreken van de
massaliteit van de muurvlakken.
De arduinen muren hebben daarom tot
op heden weinig last van vorstschade.
Het bakstenen metselwerk en de
tunnel daarentegen vriezen letterlijk uit
elkaar. Wanneer geen conserverings-
werkzaamheden verricht worden zal
230
De Bollewerckpoort omstreeks 1968, van de stad uit gezien.
Foto: Zeeuws Documentatiecentrum.
De Dobbelpoort door Busschere, tijdens het beleg van 1596.
Foto: E. Stockman.
