"Er vielen onnodig veel slachtoffers,
vooral onder landarbeiders"
Kees Slager over de watersnoodramp van veertig jaar geleden
Mar Oomen en Jos Palm
verleden geschreven wordt.'
Deze maand ligt in de boekhandel:
De ramp. Een reconstructie. Hierin
beschrijft Kees Slager per dorp en
gebied van uur tot uur de gebeurtenis
sen en handelingen van diverse
personen voor, tijdens en na de
watersnoodramp van 1 februari 1953.
Hij haalt nogal wat overhoop: van het
beeld dat deze ramp onvermijdelijk was,
blijft weinig over. Gods straffende hand
moet wijken voor menselijk falen en
nalatigheid. Wie Slagers boek leest,
bekruipt het ongemakkelijke gevoel dat
er onnodig veel slachtoffers zijn
gevallen. De dijken waren te laag en
slecht onderhouden. De verschillende
waterschappen in Zeeland wisten dat al
in de jaren veertig. Zelfs toen de dijken
waren doorgebroken, hadden er niet zo
veel mensen hoeven te verdrinken.
Maar een groot aantal autoriteiten liet
het op cruciale momenten afweten.
Velen sliepen of weigerden het gevaar
van de dreigende overstroming onder
ogen te zien. In verscheidene Zeeuwse
dorpen zijn de inwoners daardoor niet of
te laat gewaarschuwd. In sommige
onderstroomde gebieden is echter
nauwelijks iemand verdronken. Daar is
de bevolking gemaand naar veiliger
oorden te trekken, enkele uren vóór de
vloed haar hoogste punt had bereikt.
Springvloed
31 januari, veertig jaar geleden: een
noordwestelijke storm, windkracht
twaalf, woedt over de Noordzee.
In Schotland heeft hij al danig
huisgehouden, miljoenen bomen zijn
gesneuveld en talloze mensen
omgekomen. In de loop van de dag
bereikt de storm ons land. 's Middags
staat het water aan de Zeeuwse en
Hollandse dijken al ongebruikelijk hoog.
Slechts weinigen realiseren zich, schrijft
Kees Slager, dat de volgende vloed per
definitie nóg hoger zal worden. 'Die
nacht is het immers volle maan en dat
betekent, dat de vloed een springvloed
zal zijn.' Drie uur in de ochtend breken
de eerste dijken, twee uur later staan
grote delen van Zeeland en Zuid-
Holland onder water. Bij de volgende
vloed op zondagmiddag worden nog
meer huizen weggespoeld. In zuidwest
Nederland verdrinken 1835 mensen en
Kortgene
1 Februari 1953 voltrok zich in
Nederland de grootste natuurramp
van deze eeuw. Grote delen van
Zuid-Holland en Zeeland kwamen
onder water te staan. 1835 mensen
verdrinken. 'Onvermijdelijk' volgens
de overlevering. Het boek De ramp.
Een reconstructie van de Zeeuw
Kees Slager wijst anders uit.
'Er vielen onnodig veel slachtoffers,
vooral onder landarbeiders.'
Kees Slager zit aan de keukentafel in
het verbouwde boerderijtje in zijn
woonplaats 's-Heerenhoek, Zuid-
Beveland. Hij grijnst, maar zijn stem
klinkt bezorgd. 'Misschien worden
mensen in Zeeland wel heel erg boos,
als ze dit boek lezen. Misschien moet ik
mijn huis verkopen en naar het Westen
afreizen. In mijn sombere momenten
ben ik daar bang voor. Ze zijn hier niet
gewend dat er open en bloot over het
207
