De ziekenhuisgeschiedenis van Vlissingen
Sterke religiositeit
Pel heeft jaren besteed aan het
doorwerken van zeer veel en dikwijls
verwarrende stukken in de archieven.
Pel moet er ongetwijfeld moeite mee
hebben gehad de achtergronden van
de Vlissingse onderlinge tegen
stellingen te begrijpen. Hij heeft in ieder
geval een studie geschreven die
gezien mag worden. Wij hebben grote
waardering voor zijn speurzin en
vasthoudendheid. Het is ook te
waarderen dat hij dit werk als rustend-
medicus heeft aangevat en volbracht.
Het boek van Schoonderwoerd is van
een heel andere opstelling dan de
studie van Pel. Schoonderwoerd
schrijft een verhaal over de
geschiedenis van het weeshuis
ziekenhuis St. Joseph, die al herhaalde
malen geschreven is door anderen.
Het mooie, zeer gevoelige verhaal van
F. Schets, heeft als 't beste destijds ons
hart gepakt. Onze eerste reactie op
Schoonderwoerd's studie was: moet
dat nu, een apart boek? Dit boek moest
echter wel door een praktiserende en
zich vernieuwende katholiek
geschreven worden. Dit boek is
principieel heel anders door de sterke
religiositeit.
Ooggetuige
In 1903/4 had Vlissingen al een
particulier gemeentelijk ziekenhuis
kunnen hebben. Voor een bouwsom
van f 57.000,-, plus f 19.000,- voor een
centrale verwarming (I), lag het
bouwplan gereed. De gemeenteraad
kon echter niet tot een besluit komen.
De bekende huisarts dokter Vermaas,
raadslid, was onder andere tegen dit
plan, want het Gasthuis was goed
genoeg. De onmacht regeerde, door
grote verdeeldheid en vrees voor
verhoging der belastingen. Zo is het
gebleven tot iedereen werd overvallen
door de schenking aan Bethesda van
f 250.000,- door de familie Blum-
De Niet in 1928.
Wanneer men als ooggetuige deze
plaatselijke strijd om het ziekenhuis
wezen heeft gadegeslagen, en bijna
alle plaatselijke deelnemers persoonlijk
heeft gekend, dan leveren deze
boeken een opening. Men staat
verbaasd over sommige posities van
invloedrijke personen. Nu komt het uit
dat (opzettelijk) misbruik van macht is
gemaakt. Op pagina 61/62 van het
boek van Schoonderwoerd lezen we
dat de directeur van gemeentewerken
van Vlissingen, als particulier tevens
voorzitter van Bethesda (van 1958 tot
1963; een onjuiste combinatie van
functies) jarenlang de grondaankoop
voor nieuwbouw van St. Joseph
traineerde. Wij hebben deze
functionaris heel goed gekend en zeer
geacht, maar deze gesignaleerde
handelwijze valt ons bitter tegen.
De boeken bevatten vele bijzondere
archief-foto's. Jammer dat er vrij veel
onvolledige bijschriften zijn
geschreven. Om er één te noemen: op
pagina 103 van het boek van Pel staat
een foto ter gelegenheid van de
honderdste bevalling in de
noodkraamkliniek van Vlissingen te
Oostkapelle op 23 februari 1941
Slechts vier van de twaalf personen
worden met naam aangeduid.
De naam van de verloskundige die er
notabene mee jubileerde, mevrouw
Voorbergen, kent de schrijver blijkbaar
niet eens. Eén telefoontje met
Oostkapelle, waar mevrouw
Voorbergen nog woont, leverde ons
alle namen op!
In het boek over St. Joseph zijn bij
prachtige groepsfoto's van religieusen
vele namen verkeerd door elkaar
genoteerd. Druk- of notitiefouten in
beide boeken zijn onvoldoende
gecorrigeerd. Getallen wijken ook wel
eens af. Hinderlijk is het ontbreken van
een index. Vele foto's zijn zonder
bronvermelding of naam van de foto
graaf opgenomen. Zonder toestemming
zijn er bepaalde foto's geplaatst.
Pel heeft tot slot niet de notulen en
besluiten van het college van
Gedeputeerde Staten van Zeeland
geraadpleegd, terwijl in de beschreven
periode juist leden lid waren van dat
college, wonende te Vlissingen. Van de
Putte (A.R.) was zelfs lid van het
bestuur van Bethesda!
De bedprijzen zijn sinds 1913, het
aanvangsjaar als ziekenhuis van
St. Joseph, wel aanzienlijk toegenomen.
Van f 1,50 tot thans f 703,- per dag.
Iemand in West-Zeeuwsch-Vlaanderen
moest in 1990 voor een behandeling
van 10 tot 11 dagen eerste klasse
ongeveer f 19.000,- aan ziekenhuis
kosten betalen. Toen de rekening
binnen kwam in IJzendijke informeerde
belanghebbende of het eindbedrag
toch wel juist was. De ziekenhuis
administratie bevestigde dit, doch zeide
er bij "maar u bent toch verzekerd?"
Kijk, zó worden ziekenhuizen tegen
woordig geëxploiteerd: "U bent toch
verzekerd?" Aan deze nog voortdurend
oplopende bedprijzen zal eens een
einde komen. Zo niet, dan herleeft een
oude zegswijze: je geld of je leven!
28
