Pieter Nuyts (1598-1655): Een Hulsterse burgemeester uit het Verre Oosten
Huift
Zicht op de stad
vanuit het zuiden
tijdens de uittocht
van het Spaanse
garnizoen in 1645.
voorkeur ook goed met de streek
bekend. Zij mochten in ieder geval
geen openbaar ambt hebben bekleed
tijdens het Spaanse bestuur.
Met zijn uitgebreide landbezit
rondom de stad Hulst was Pieter Nuyts
een vanzelfsprekende kandidaat voor
een van de ambten die te verdelen
waren. De rampzalige loopbaan bij de
Compagnie werd hem blijkbaar niet
aangerekend. Zo werd Nuyts op
4 maart 1646 benoemd tot Ontvanger
of Penningmeester van het Hulster
Ambacht, een ambt dat hij tot zijn dood
in 1655 zou blijven bezetten. Vanaf
1646 bekleedde hij allerlei andere
belangrijke functies in de plaatselijke
magistratuur: Hij was achtereen
volgens driemaal burgemeester van
Hulsterambacht, tweemaal burge
meester van Hulst en vanaf 1651 had
hij tot zijn overlijden in 1655 zitting in
de schepenbank van Hulsterambacht.
Ook in zijn persoonlijk leven ging
het Nuyts weer voor de wind. Hij
trouwde op 26 april 1649 in Middelburg
voor de derde maal, dit keer met de uit
Gent afkomstige Agnes Granier.
En zo kwam Pieter Nuyts na een lang
en tumultueus leven in rustiger
vaarwater terecht. Dat de oude vos zijn
streken echter nog niet verloren had
blijkt uit het volgende dat de Hulster
stadshistoricus P.J. Brand over
burgemeester Nuyts heeft te vertellen.
1Nadat de verdraagzame burge
meester Jacob de Vriese plaats had
moeten maken voor de onverdraag
zame Pieter Nuyts, kwam het al
spoedig tot hooglopende ruzie met de
overige schepenen.
De burgemeester wist op een
gegeven moment niets beters te doen
dan met behulp van een smid, een
notaris en een gerechtsbode de
deuren van de schepenkamer en alle
kasten open te breken, waaruit
resolutieboeken en charters
meegenomen werden. De notaris
moest hieruit alles overnemen wat de
burgemeester nodig had als
bewijsmateriaal tegen zijn collegae
schepenen. Uiteraard ontstond
hierdoor de nodige herrie, waarop
hevige ruzies en talrijke processen
wegens belediging aan de orde
kwamen. Na een langdurig beraad
werd uiteindelijk besloten alle
resolutiën, notulen, processen
enzovoorts te verbranden. Helaas,
want hiermee is zeker een brok
Hulster volksgeschiedenis verloren
gegaan
Voor de kennis van Hulst is de
vernietiging van het bewijsmateriaal
misschien te betreuren, voor een beter
begrip van de controversiële Nuyts
hebben wij het niet nodig. Het incident
in de schepenkamer is geenszins een
opzichzelfstaand geval maar past
geheel in het patroon van Nuyts grillige
gedrag dat wij inmiddels zo goed
hebben leren kennen. Dit wordt nog
eens bevestigd door Annard in zijn
nauwgezette studie over bestuur en
bestuurders in Oost Staat-Vlaanderen.
Ook hij voegt nog een steentje aan het
mozaïek toe. Na zijn overlijden in 1655
bleek Nuyts als Ontvanger van
Hulsterambacht aanzienlijk meer
belasting te hebben geïnd dan hij in
zijn boeken had verantwoord. Zoon
Pieter moest, toen dit aan de dag
kwam, de kas nog helpen aanzuiveren.
Hij hoefde daarvoor overigens
nauwelijks een veer te laten. De oude
heer was na een leven vol ruzies en
schandalen als een zeer welgesteld
man overleden - de Vos Reinaerde
was nog eenmaal langs geweest in
Hulst, maar niemand had hem
herkend.
241
