De Schoone Waardin in gesprek met
burgemeester Toine Kessen van Hulst
Gerdi Preger
Burgemeester Kessen.
Foto: C. Schelstraete.
"Informeel en persoonlijk lukt het
allemaal wel met die grens
overschrijdende samenwerking tussen
Belgie en Nederland, maar op juridisch
en bestuurskundig niveau stelt het nog
maar heel weinig voor. Voor een ras
optimist als ik nu eenmaal ben, was het
best zuur dat te moeten constateren in
mijn proefschrift Bestuurlijke
vernieuwing in grensgebieden.
waarbij ik onderzocht hoe het er
voorstond met die grens
overschrijdende samenwerking.
Een belangrijke reden van die
achterblijvende samenwerking is, dat
er zoveel verschillen zijn in de
bestuurscultuur tussen België en
Nederland. Dat is een van de
conclusies uit mijn proefschrift.
Ik kwam een voorbeeld tegen, waarbij
een Belgische gemeente aangaf nauw
samen te werken met een
Nederlandse gemeente op het gebied
van aanleg van fietspaden.
De betreffende Nederlandse gemeente
wist van niets! Ik bedoel maar...
In Nederland werken we ook veel
opener en democratischer dan in
België. Maar in België zijn ze weer een
heel stuk slagvaardiger dan bij ons.
Kijk maar naar de Liefkenshoektunnel.
Die was er toch zo? Bij ons praten we
nog steeds over een Westerschelde-
oeververbinding. Het is nu, na al die
jaren en al die inspraakrondes, nog
steeds niet zeker, of die verbinding er
nu wel of niet komt."
Dat zegt Mr. Dr. Antoine Alcide
Louis Guillaume Marie Kessen -
kortweg Toine genoemd -
burgemeester van Hulst en enige tijd
geleden te gast in het zondagochtend
programma van Omroep Zeeland
De Schoone Waardin".
Doorstromer
De relatieve rust in Zeeuws-
Vlaanderen was voorgoed verdwenen,
toen Toine Kessen in 1986 hier z'n
eerste burgemeestersjob kreeg.
Kessen de nieuwe burgemeester van
Hontenisse? Nou, dan zou de wereld
dat weten ook! Kessen kreeg als enige
full-time bestuurder van zijn gemeente
"carte blanche" om Hontenisse op te
stoten in de vaart der volkeren.
Hij ontwikkelde prachtige ideeën en
wist op alle mogelijke manieren de
publiciteit te halen. Heel Nederland en
omstreken wist binnen de kortste keren
dat er een gemeente Hontenisse
bestond en even was die gemeente
zelfs de snelst groeiende van heel
Zeeland ("een heerlijke gemeente om
als pas-beginnend burgemeester het
vak te leren", aldus Kessen).
In 1990 werd Toine Kessen
benoemd tot burgemeester van de
buurgemeente Hulst en was daarmee -
volgens minister len Dales - "de
snelste doorstromer". Met hetzelfde
enthousiame stortte Toine Kessen zich
op zijn nieuwe liefde en riep Hulst uit
tot de "parel van Zeeuws-Vlaanderen".
Last van bescheidenheid heeft deze
VVD-burgemeester niet, maar z'n
onvoorstelbare dadendrang neemt niet
iedereen hem in dank af.
Gewest Zeeuws-Vlaanderen
Begin september van dit jaar nog
kreeg hij zijn collega-bestuurders uit
Zeeuws-Vlaanderen op zijn nek, omdat
hij de notitie had geschreven: Op weg
naar een vernieuwd openbaar bestuur
in Zeeuwsch-Vlaanderen.
Hierin bepleit Kessen de invoering
van een gemeenschappelijke regeling
in Zeeuws-Vlaanderen in de vorm van
een nieuwe bestuurslaag, het Gewest
Zeeuws-Vlaanderen. Er zou dan een
aparte Gewestraad moeten komen en
gemeenten zouden bepaalde
bevoegdheden, bijvoorbeeld op gebied
van verkeer en vervoer aan die
Gewestraad moeten overdragen.
"Helaas zijn gemeenten bang om
bevoegdheden over te dragen",
constateert Kessen spijtig, "maar men
vergeet dat er in heel Nederland
sprake is van gewesten, behalve in
Zeeland. Het idee is niet nieuw, dat
weet ik ook wel, maar het was toch het
bepraten waard geweest".
De kritiek van de collega
bestuurders was niet zozeer
inhoudelijk, maar meer gericht op de
persoon en de manier waarop die
notitie naar buiten was gebracht.
Niet Kessen, zo vonden de
burgemeesters en de wethouders in de
regio, maar het dagelijks bestuur van
het intergemeentelijk overlegorgaan
had een notitie moeten produceren.
Orde uit chaos
Kessen kreeg in reakties in de
regionale kranten woorden als
'publiciteitsgeil' en 'grootheidswaan'
naar zijn hoofd geslingerd en daar was
hij vanzelfsprekend niet echt blij mee.
Ligt die verhouding met de collega
bestuurders dan zo slecht?
Kessen: "Nou nee, dat wil er bij mij
niet in. Volgens mij zijn de
verhoudingen gewoon goed en hebben
de reakties meer te maken met de
manier waarop iemand zich profileert,
ledereen wist waar ik mee bezig was
en de avond voor die notitie uitkwam
hebben we als Zeeuws-Vlaamse
burgemeestersgroep nog een
bijzonder gezellige avond met elkaar
doorgebracht. Daarom vond ik die
reacties vreemd. Ik ben nogal een een
wildebras in het leven - dat is
algemeen bekend - en ik hou niet
zo van procedures. Ik hou ook
meer van chaos dan van ordening.
Er bestaat geloof ik een Duits
spreekwoord "Nur kleine Geiste
kennen Ordnung, Genies uberblicken
das Chaos".
Niet dat ik nou een genie ben - ik
heb een gewoon gezond boeren
verstand waar ik het mee moet doen -
maar ik bewandel vaak paden die
anderen onbewandeld laten. Ik wil
graag origineel zijn en dat wordt niet
door iedereen begrepen of
geaccepteerd. Zo gauw je hier in
Nederland je hoofd boven het maaiveld
uitsteekt, is men geneigd je kop er af te
hakken", zegt de eerste burger van
Hulst enigszins bedroefd, "maar ja, het
is zoals het is: een profeet wordt maar
zelden in eigen land geëerd. En dat
terwijl ik die notitie heb geschreven - ik
210
