taxsp-
iX Hfr
icëSr* -tóU«v.^
e« Vfess
r^>
De haven van Gent in de middeleeuwen
oe*&
oiilj
1 7y<rterr/iet-
ras eaj rpan'c vrr-oeae
Jsyyrfaf}
k A laai
af
santl
?*YacmUc
m
A
-v
out
fyreem^yJlz
TtaurrensAa/-^
o
.y&&- J
Sa^rez 4>fl/ 'saizs
Artlentia
d cacre
TVattr-I^artt-
o
aryttér
CerJ
fêrf-.-ffq/iirii
a
Petder-
sr-sT x Jii-ucituoBiro ir//i>r r
\J r^askiierJcfe O TVt-A f- c J t
Y rffl yZ£<7„re„/\ f/z3ïer#dey\x Cl
ik^ammc t tHl
/Ctipr/e%e
m, QSpermai//en
oSice/e 6
ÏRUGX
.4/dejfiem
r» fc-\ -ZemYeJLe
JAv^
v*?> U
SJ~rayen
a5^ O Jr o-c
*^<~0 LV^V
^"sfjdnclel
Cvscamn
■t.
Spmera/rem
o Kernem^t_
<r^? JCapss t'/Bre
77 y
Wa.-dry -ze V f*rh<.,cA o?-y_
fc/erfcde_Jl 9 iaj^e^e
Wjersc/tcé-
o
*-
S/efaaen
^PrteS
*\*r
'tïe/safi
0
0
oS/Toi/^e j
7f'a(cA£eJtéf%
'utpJieu
o
1 turcdn
Sas
Z",
fyenda
VwV 'erqfigrn\fpesseYfrtPnck
V» rcadcaAcm rtjr'' I t^p^An
ami
tiaafue "fc_
f
'r-i£er£e
ijfu/Ie ItfasJdey/re/n*.
J*?u/A c °\yz 7Ü foapA e °m
o
^,J7ep/
$frA{frD ±fa
o/Jestei
vfgsse/df
Afbeelding 9.
Fragment van een Vlaanderenkaart uit 1710 van Pierre van der Aa. Vanuit GAND (rechtsonder) splitst een noordwaarts
verlopend vaarwater zich in een rechter vaart naar Sas de Gand, en een linker vaart over Ciuse, Assenede en Bochoute
naar de Bracman. Ten noorden van BRUGGE ligt i'Eciuse, nu Sluis genaamd.
verder verzandde. Het idee dat ook
Gent wellicht gelijktijdig last kreeg van
verzanding van zijn haven wordt door
de volgende feiten gesteund:
- Vanaf 1183 werd de haven van
Biervliet veel gebruikt door Gentse
kooplieden voor hun uitvoer naar
Engeland.23 Een parallel met de positie
van Damme t.o.v. Brugge dringt zich
op.
- Rond 1250 graaft Gent het
Lieve-kanaal naar Damme. En dit
ondanks het feit dat de weg naar zee
(over de Schelde) langs Antwerpen ter
beschikking bleef. Blijkbaar was deze
verbinding met zee onvoldoende voor
de Gentse behoeften.
- In de tijd dat Damme iast van de
verzanding krijgt, graaft Gent in 1547
een nieuw kanaal, naar Sas van Gent.
De naam waarmee dit kanaal op
kaarten sinds 1550 aangegeven wordt
is "De Nieuwe Vaert". Deze naam
suggereert op zijn minst dat er vroeger
een andere Vaert bestaan heeft.
Mercator laat die Vaert op zijn
Vlaanderen-kaart ook zien.
- Bijzondere aandacht verdient nog de
plaats Ciuse ten noorden van Gent
aan de Schipgracht, aan de Vaert,
gelegen. De huidige naam is Kluizen;
deze naam zou verwijzen naar een
omheinde hof. Maar het Ecluse bij
Douai en Sluis bij Brugge werden in
vroeger tijden ook wel Ciuse genoemd.
Het Franse woord écluse betekent
sluis. Vanaf de 16e eeuw evolueert de
naam Ciuse (nabij Gent) geleidelijk
naar Cluyse, Cluijsen en Kluizen. Sluis
(bij Brugge) evolueert aldus: Slusa,
Scluys, Sluys, l'Escluse, Le Ciuse,
Sluys, Ecluse en Sluis. L'Ecluse (bij
Douai) evolueert als volgt: Le Ciuse,
l'Escluse, I'Eciuse. De verwantschap
van deze plaatsnamen is onmisken-
15
