Signalementen
Arjen van den Houte r
VOC en Cultuur.
Wetenschappelijke en culturele
relaties tussen Europa en Azië ten
tijde van de Verenigde Oostindische
Compagnie.
J. Bethlehem en A.C. Meijer (red.)
Uitg. Schiphouwer en Brinkman
Amsterdam 1993
ISBN 90-72872-10-X
Prijs f 34,50 geïll.
VOC en cultuur bevat de teksten van
de lezingen die gehouden werden op
11 en 12 september 1987 tijdens het
VOC-congres te Middelburg. Het heeft
maar liefst 6 jaar geduurd voor deze
bundel verscheen en het is dan ook
geen overbodige luxe dat de bijdragen
door de auteurs zijn geactualiseerd.
De geschiedschrijving over de VOC en
haar werkgebied behandelde tot nu toe
vooral de economische en politieke
kanten van deze vroege multinational.
De rol van de VOC als intermediair
tussen de culturen van Azië en West-
Europa is onderbelicht gebleven en
deze bundel probeert in deze leemte
enigszins te voorzien.
In hoeverre was de VOC bereid mee te
werken aan (natuur)wetenschappelijk
onderzoek en wat waren de redenen
van de VOC om de kennis op het
gebied van taal-, land-, en
volkenkunde te bevorderen? Naast
een antwoord op deze vragen komt
ook de wederzijdse beïnvloeding op
het gebied van de navigatie aan bod.
Meer specifiek zijn de artikelen over
Engelbert Kaempfer en Isaac Titsingh.
Kaempfer is de auteur van Geschichte
und Beschreibung von Japan. Dit boek
werd in 1727,11 jaar na de dood van
de schrijver, gepubliceerd. Margot
Massey bespreekt de betekenis van
Kaempfer voor de kennis van Japan.
Hetzelfde doet Frank Lequin voor
wereldburger en japanoloog Isaac
Titsingh (1745-1812).
De Moor zorgt voor het Zeeuwse
perspectief met de bijdrage Zeeland en
de VOC: de vrijbuiter getemd. De Moor
laat eerst zien dat de VOC met haar
uitgebreide organisatie, haar
permanente werkgelegenheid en
uitstraling op de stedelijke economie
van groot belang was voor Zeeland.
Daarna gaat hij over op de vraag hoe
de Zeeuwen zich gedroegen als
partners in de handelsonderneming.
De Zeeuwen vielen binnen de
compagnie en ook binnen de
Republiek op door hun zelfbewuste,
onafhankelijke en oorlogszuchtige
toon. Dankzij de deelname aan de
VOC met haar sterke overkoepelende
organisatie kon dit eigengereide
gedrag van de Kamer Zeeland worden
ingekapseld en in goede banen geleid.
En hierin ligt volgens De Moor de
grootste betekenis van de VOC voor
Zeeland. Door deelname aan de VOC
werd in de 17e en 18e eeuw dit
onwillige gewest, dit gewest van
vrijbuiters getemd.
Vissers en vissersvrouwen van
Arnemuiden: 1870-1940.
Willeke Tydings-Nab
Uitg. De Koperen Tuin
Goes 1993
84 blz., geïll.
Prijs f 49,50
Enkele jaren geleden schreef Willeke
Tydings-Nab een scriptie over de
vissersvrouwen van Arnemuiden. Voor
deze scriptie kreeg zij in 1992 van de
Stichting Regionale Geschied
beoefening Zeeland de Zeeuwse
historische prijs. De scriptie diende als
basis voor het onlangs verschenen
boek Vissers en vissersvrouwen van
Arnemuiden, 1870 -1940. Het mooi
uitgegeven boek geeft een beeld van
het dagelijks leven in het vissersdorp
tussen 1870 en 1940. Naast de arbeid
en alles wat daarmee samenhangt
komt ook het gemeenschapsleven in
het Arnemuiden van toen uitgebreid
aan bod.
Flesselingen
P. Quite, H. van Woelderen,
P.L. Koppen
Uitg. ADZ Vlissingen
127 blz, geïll.
Prijst 19,95
Flesselingen is een bundel met
verhalen over Vlissingen en haar
inwoners. De verhalen spelen zich
voornamelijk af tijdens en vlak voor er
na de Tweede Wereldoorlog. De schrij
vers hebben alle een grote band met
Flesselingen met hun bevrijders voor Kunsthandel Mestdagh in Vlissingen.
Foto: Dert.
32
