Berichten in Blauw
"Bericht in Blauw 3", 150 cm x 120 cm.
Eerder waren exposities te zien van
een reeks kleine drieluiken in onder
andere Rotterdam en Middelburg.
Het getal drie is een heilige ordening.
Het is de symbolische uitdrukking van
het volmaakte, het heilige, het
goddelijke. Niet alleen in de christelijke
wereld, maar ook in die van de
klassieken en hun navolgers: zo staat
de Drieëenheid naast bijvoorbeeld de
drie Gratiën van Botticelli. Het drieluik
verwijst dan naar het eeuwige, het
volmaakte, het harmonische.
Wat we zien is de finale van een
jarenlange ontwikkeling met het
imposante drieluik
"Bericht in Blauw" als middelpunt.
De vorm en de kleur ondersteunen de
thematiek op passende wijze. In de
middeleeuwen had de kleur blauw
meestal de betekenis van kuisheid
(zoals in afbeeldingen van Maria),
oprechtheid en hoop, maar ze kon ook
verwijzen naar de dwaasheid van het
bestaan. Later werd deze kleur
opgevat als de uitdrukking van het
goddelijke (De Laraisse). In onze tijd
worden er weer andere betekenissen
aan gegeven. In het werk van Tien
Heestermans houdt de diepe blauwe
kleur in de eerste plaats een verwijzing
in naar het eeuwige, het tijdloze.
De vorm van het drieluik, als volmaakte
triade, ondersteunt die visie.
Met de licht geëtste berichten op dit
drieluik is intussen iets vreemds.
De zinken bladen, aangevreten door
de tijd, tarten de wetten van de
zwaartekracht en dwarrelen flinterdun
en onleesbaar van de aarde naar de
hemel. Dergelijke vluchtige
ooodschappen verwarren de
:oeschouwer door het onverwachte,
maar zij hebben ons meer te zeggen
dan het uitgeschreven verhaal ooit zou
kunnen. Ze bepalen ons bij het
momentane, het vergankelijke en
fascineren door de paradox van de
begrensde eeuwigheid.
De drie schilderijen, eveneens getiteld
Bericht in Blauw" (1, 2 en 3) hebben
zich losgemaakt van het drieluik als op
zichzelf staande boodschappen.
De handgeschreven bladzijden lijken
soms weg te zweven van de waar
nemer. Altijd zijn de berichten
aangetast, onleesbaar gemaakt,
verkreukt, verbruikt of weggeworpen.
Ongrijpbaar geworden voor de
nieuwsgierige toeschouwer. Wat is er
momentaner en hermetischer dan
deze persoonlijke notities? Het werk
van Tien is niet bij voorbaat een open
boek.
De verheven symboliek staat in schril
contrast met de loodzware materialen
die gebruikt worden. De berichten
komen niet verder dan de rand van het
schilderij. De loden begrenzing laat
geen ruimte voor ontsnapping en
kluistert ons aan de aardse
werkelijkheid. Deze kunst laat je niet
wegdromen, maar werpt je terug op
jezelf. Einde bericht.
In het kleine luik met de titel "De Muze
van Cahors" zijn de berichten gegrift in
lood. Ze zijn ontleend aan het al
meermalen genoemde gedicht
"L'Eternité". Het afgedane materiaal
deed oorspronkelijk dienst als wikkels
van wijnflessen. Zo wordt de
"spiritualiteit" in blauw gebonden aan
de aarde, de thematiek gecentreerd
vereeuwigd.
Een nieuwe en krachtige creatieve
fase is aangebroken, die nieuwsgierig
maakt en uitdaagt voor een vervolg.
Tien Heestermans zal ons niet met rust
laten, naar ik hoop!
Ik kan niet passender eindigen dan met
de laatste regels van de cyclus
"Vakgenoot".
"Ik hoef je niets te zeggen.
Geest verspreid je in de menigte
Verschrik ze verder. Sterkte.
71
