en andere brief is verstuurd nadat Charley Toorop een bundel gedichten heeft
ekregen; Marsman zit op dat moment in Katwijk en Charley is net terug uit
Westkapelle (misschien is het de eerste brief, sept. 1923, mogelijk direct na de
erschijning van Verzen of na Pentheseleia en dan van 1925).
/eve Henny,
Wel bedankt voor je mooie - en mooi uitgegeven verzen - zie hier als contra-
adeau een oranje schrift, in de hoop dat er weer goede verzen in komen, ik zie
3 zit weer in Katwijk. Dinsdag ga ik weer naar Bergen met de jongens en
Annetje. Ik had het druk hier ben een beetje moe ervan Maar prettig geweest,
■n de kinderen vonden 't hier fijn. Als je lust hebt te komen, dan hoor ik 't wel.
Nu gegroet ook van de jongens.
Charley
Zaterdag Westkapelle
In de marge verticaal geschreven: ik heb geen postpapier meer.
en andere ongedateerde brief is geschreven, nadat Marsman een exemplaar
an het tijdschrift De Vrije Bladen heeft gestuurd; het vrijen wordt niet verzwe
gen, maar de relatie is niet zonder problemen:
Jeve Henny,
Dank voor de "Vrije Bladen". Heel veel moois van Slauerhoff. Van jou verwacht
ik iets anders. Ik voel tenslotte nog meer voor de rauwere dingen en de meer
directe uit je bundel, dit is alles - Ik denk niet dat ik je zal schrijven om naar
Westkapelle te komen, mogelijk wil jij 't niet. Met vrijen schieten we óok al niet
op, hoewel ik je een ontstellend lieve jongen vind, en je graag weer eens hier wil
zien.... We moeten nog eens veel praten.
Zen andere brief bevat nog een bijzondere passage die het conflict tussen twee
ndividualistische kunstenaars illustreert: 't Is altijd weer dit: strijd tussen vrijen
en wezen. Samen gaat het haast niet. Bij mij tenminste: strijd tussen vrouw zijn
en scheppend wezen" (brief Charley (Bergen, juli 1924; het woord wezen kan
ook gelezen worden als weten). Er bestaat ook een kaart (met een uitnodiging
voor een concert in het Concertgebouw) van de componist Willem Pijper aan
Marsman ten huize van Charley Toorop
Ut pictura poësis
Charley Toorops schilderijen en tekeningen uit de jaren 1920-1925 kunnen we
'aceren in haar oeuvre-catalogus. Het zijn portretten van volwassenen en kin
deren, enkele landschappelijke en stedelijke en Zeeuwse onderwerpen, waaron
der Veere, en situaties op het land". Een boerenkop ontbreekt evenmin. Het
aardigste voor ons zijn enkele schetsen en schilderijen die evident voortkomen
uit haar zomers in Herberg de Valk te Westkapelle. De portretten van de café
bezoekers aan de tap zijn bekend en gebaseerd op schetsen van bestaande per
sonen. Er bestaat ook een foto van zo'n barscène waarop Charley Toorop met
Joris Ivens, zoon John Fernhout, gefotografeerd door diens vrouw Eva Besnyö.
Bij gedichten is het lastiger de aanleiding terug te vinden en in feite is het 'not
done' in de literatuurbeschouwing om zo te lezen. Wie zich aan die code ont-
Zrekt, kan onder een aantal gedichten van Marsman wellicht biografische verwij-
161
