de nacht. Het hoorde erbij, een bijna rituele afsluiting van de dag. Na de eer
ste vingeroefeningen op het platte vlak in St. Jansteen ontstaan in het dakate-
11er van het rijtjeshuis aan de Nieuwe weg grotere werken die ingetogenheid
ademen. In de door golvende bewegingen gedragen vlakken van grijs en wit
zoekt het oog naar kleine vleugjes kleur die meteen weer neigen te ontsnappen
aan de blik van de toeschouwer. De blik pendelt heen en weer, blijft naarstig op
zoek zonder tot rust te komen. Niet het doek als in zichzelf besloten werk is
belangrijk maar de flux die de toeschouwer het werk laat vormen. Ook de hande-
ig van het schilderen wordt belangrijk: er ontstaan werken met kalligrafisch
aandoende tekens. De doeken worden alleen dan geschilderd wanneer de kun
stenaar barrevoets is. Uit die tijd stammen doeken met titels als 'White - a play'
en 'The Painter'. In het afgebeelde werk 'Six days of a dream study' beweegt de
blik van de toeschouwer zich van het lege centrum naar de hoeken. Rechts is
egte en pas uiterst links zijn de randen van een aantal doeken te zien die hoe-
v el ze integraal deel uitmaken van het werk de eenheid van het lege vlak ver
storen dat zonder hen zo perfekt had kunnen zijn.
Zulke verstoringen werden ook veroorzaakt door werken in de woning van
P ngen, kaartjes, foto's, teksten, die voor vrienden gedacht waren, met vrienden
werden uitgevoerd, een onderhuidse humor verspreiden. Deze werken vallen
onder de noemer Immaterials waarin het Dada element in het werk van Pingen
tot uiting komt. Bijvoorbeeld de schaduw op de muur
die blijft lang nadat de zon is onder gegaan. Achter de
met witte stof geblindeerde vensters van de woning
onstond het Musée d'Art Moderne met als logo de
zwevende stoel in de woonkamer. Dozen vol polaroids
documenteren deze tijd. Het Dada element van de
Immaterials en de sereniteit van de schilderijen worden
samengebracht in installaties. Elke expositie van
P ngen zou eigenlijk een installatie genoemd kunnen
v orden. Hij vindt dat de bezoeker de idee achter de
r imte gewaar moet kunnen worden. De expositieruim
te bepaalt hoe Pingen de werken hangt en zij bepalen
op hun beurt de ruimte. Verder valt op te merken dat het sequentie element uit
de I did it again periode doorwerkt in het aan elkaar hechten van twee of meer
doeken. Ook de vlakverdeling in regelmatige rechthoeken uit die periode waarbij
ejementen uit het werk zich als kontrapunten paren, vinden we in het werk uit
deze periode terug. In 1975 en 1978 neemt hij deel aan tentoonstellingen met
ardere Zeeuwse beeldend kunstenaars in Hulst en Middelburg. De eerste een-
manstentoonstelling heeft Pingen bij Galerie Van in Haarlem. Al eerder in 1974
"The Painter", 1975
"Six days (of dream
study)", 1976
