beetje bol gehouden en de bovenlip is
actief. De articulatie is in het algemeen licht
en de frasering soepel en subtiel. Men
gebruikt vibrato vaak aan het einde van een
lange toon met het doel het 'gevoel van
richting' te vergroten en de spanning in het
strottehoofd los te laten voor een nieuwe
inzet. Dirigent Rebecca Stewart is een spe
cialist op dit vocale terrein en wat hier
opgeschreven misschien zeer technisch en
droog mag lijken is in werkelijkheid als klin
kend resultaat een lust voor het oor!
Maar het Festival biedt meer vocaal spekta
kel. Het concert van Greetje Bijma op vrij
dag 16 september levert een keur aan
geluiden op die ontstaat uit een wisselwer
king tussen de zangeres enerzijds en de
ruimte en het publiek
anderzijds. Tijdens het
concert zal de vocale
'compositie' ontstaan.
Bijma's songs zijn ont
leend aan diverse stijlen
en haar stem schakelt
moeiteloos over in ver
schillende registers,
klankkleuren, dynamiek
en articulatie. Greetje
Bijma is een stemkunste-
nares in hart en nieren en
het meemaken van een
van haar concerten is
dan ook een ware beleve
nis.
Staat in het eerste voor
beeld een specifiek stem
gebruik gebaseerd op
uitgebreid musicologisch
onderzoek centraal, in
het tweede voorbeeld
horen we juist de extre
me diversiteit van de
menselijke stem. Een
andere mogelijkheid is
het gebruik van meerde-
Greetje Bijma re solistisch optredende stemmen die geza
menlijk een nauw geweven tapijt van klank
tevoorschijn weten te roepen. In dit opzicht
is het concert van het Huelgas Ensemble op
dinsdag 13 september echt aan te raden.
Het concert is getiteld 'Legendarische veel
stemmigheid' en is voor de ware stemfa-
naat een must. De geprogrammeerde com
posities variëren namelijk van 14- tot en
met 40-stemmigheid. De benodigde 40
solisten hebben zich samen met dirigei t
Paul van Nevel twee weken afgezonderd ter
bestudering van deze complexe werken ut
de Renaissance. Het concert is dan ook een
unieke gebeurtenis!
Tot nu toe hebben we ons beperkt tot de
mogelijkheden van de menselijke stem in ce
westerse muziek. Maar hoe klinkt de zang
stem in niet-westerse muziek? Wat ste!t
men zich voor bij Chinese opera? Welke
functie heeft de zangstem in de rituelen
van Boeddhistische monniken? Wat zijn de
bijzonderheden van boventoon zinger
Indiase zang, Flamenco zang? Elk van deze
zangvormen heeft een functie en plaats in
de eigen specifieke cultuur. En juist d t
aspect van de zangstem is van essentieel
belang voor vele mensen uit de hele wereld.
Dat maakt het zo interessant om de ve -
schillen en overeenkomsten naast elkaar te
kunnen horen. De lezing met klankvoorbee -
den die het Festival geprogrammeerd hee t
op zaterdag 24 september 1994 biedt een
uitgelezen mogelijkheid om kennis te
maken met de verschillende manieren van
stemgebruik in diverse culturen. Bovendien
zullen in de aansluitende workshop onge
trainde en gevorderde amateurzangers de
mogelijkheid krijgen om met zangpedagoog
Wout Oosterkamp te werken.
Composities voor zang met instrumentale
begeleiding vormen een groot deel van de
muziekliteratuur. De cantate is bijvoorbeel f
zo'n muziekvorm die bovendien verschiller -
de delen, zoals recitatieven, aria's, koren en
instrumentale gedeelten omvat. Op dinsdag
20 september zullen zeven cantates van
Dietrich Buxtehude (1637-1707) ten gehc-
re worden gebracht en wel onder leiding
van Jos van Immerseel. Dankzij de mede
werking van het koor Collegium Vocale, The
Royal Consort Gambakwartet en vijf solis
ten staat deze avond garant voor een bi -
zonder barokprogramma. Meer cantates,
maar in dit geval van Johann Sebastian
Bach (1685-1750) klinken op zondag 2
oktober te Aardenburg tijdens het slotcor-
cert onder leiding van Gerard Akkerhuis
met het Residentie Kamerkoor en
Residentie Bachorkest. Dankzij een jarer-
lange hechte samenwerking hebben dezn
musici bijzonder veel ervaring met het ui -
voeren van muziek voor koor en orkest.
Modernere religieuze muziek voor gemengd
koor, solisten en orkest hoort U in de
