100 jaar cabaret
Hoe kijkt Fred tegen de hedendaagse
kleinkunst aan? "Het gaat best goed",
zegt hij niet ontevreden, "de Neder
landse kleinkunst floreert, mag je wel
zeggen. Het cabaret is daarin een weer
slag, een spiegel van de tijd eigenlijk.
Volgens cabaret-geleerde Wim lbo
bestaat het Nederlandse cabaret nu zo'n
honderd jaar en is het in 1895 allemaal
begonnen met Eduard Jacobs in Amster
dam. Die stond achter de piano zijn lied
jes te zingen en daarin ging hij nogal te
keer tegen de autoriteiten en nam de
sociale misstanden op de korrel. Hij koos
in die tijd bewust partij voor het proleta
riaat. Die man werd letterlijk door de
politie in zijn nekvel gegrepen en in het
cachot geworpen. Dat is de functie die
cabaret in mijn ogen zou moeten heb
ben. Met Don Quishocking hebben we
ook een aantal zaken aan de orde
gesteld, waar dominee Abma destijds in
de Tweede Kamer vragen over heeft
gesteld. Toen Van Agt nog aan de macht
was, floreerde het cabaret geweldig,
maar toen Den Uyl in zijn plaats kwam,
leek het net of wij als cabaretiers niks
meer te kankeren hadden. Cabaret moet
een medium zijn, dat de gevestigde orde
aanvalt en moet dus maatschappijkri
tisch zijn. Dat soort cabaret als "medi
um" is heden ten dage verdwenen.
Door de toenemende openheid in
Nederland, door de televisie, door
columnisten in kranten en bladen wordt
de satire tegenwoordig ook gebruikt als
medium om aan te vallen. Daardoor
heeft het maatschappijkritische cabaret,
zoals dat er in het verleden was, z'n
monopolie-positie verloren."
Theater
Maar mensen willen nu eenmaal ook
graag lachen, puntige liedjes horen en
op intelligente wijze geamuseerd wor
den, dus is het cabaret meer die kant op
gegaan. Wat dat betreft komen we
zeker niet tekort. Er dient zich op dit
moment behoorlijk wat aan. Er zit onder
de oppervlakte uitgesproken talent,
waar je straks van gaat horen. Hans
Teeuwen bijvoorbeeld. Zo'n jongen, die
het publiek nog nauwelijks kent, gaat
het in mijn ogen helemaal maken. Hij is
fanatiek, ambitieus en is volop bezig in
zijn leven. Hij schopt ook in het normale
leven tegen dingen aan en dat moet je
nou net hebben. Dat absorberen wat de
maatschappij je biedt en daar tegen
trappen op een brutale manierdat is
het cabaret wat ik graag wil. Dat had je
met Paul de Leeuw en dat krijg je nu ook
weer met Hans Teeuwen. Al moet ik er
wel bij zeggen, dat een cabaretier moet
weten, tot hoever hij kan gaan. Hij moet
een bepaalde beheersing en controle
houden. Adelheid Roosen bijvoorbeeld
heeft met George Groot een aantal
toneelstukken gedaan en daar huilde ze
echt op het toneel. Overal op het toneel
lagen tissues verspreid, want die tranen
moesten natuurlijk worden gedept. Daar
hou ik niet van. Het is op zich goed, dat
je je emoties laat gaan - daar is niks mis
mee - maar zorg, dat je het afbakent,
want je bent met theater bezig. Je hebt
tegenwoordig die hevige emoties niet
meer zo erg nodig, omdat er tal van
andere media zijn die dat al als middel
gebruiken. Het is nu veel meer 'theater'
geworden en ook dat zie je als tijdsbeeld
weerspiegeld in het hedendaagse caba
ret.
16 Zeeuws Tijdschrift
