ning lakoniek meedeelden, dat ze er
toch maar van afzagen. Achteraf hoofde
je dan soms, dat je zo iemand nooit had
moeten vragen, want dat er nooit een
behoorlijk stuk uit zijn vingers was geko
men. Ze stonden echter wel op hun
autoriteit, bleven in een hoek zitten grie-
pen en kamden alles af wat anderen ten
slotte ten beste hadden gegeven op de
plek, waar hun artikel had kunnen staan.
Naijver speelde hier en daar een rol. Ook
gebrek aan creatief meedenken. Ze
schreven keurig het artikeltje bij het tref
woord dat hen was opgegeven, maar
verzuimden je te vertellen, dat je, als je
dit trefwoord opnam, ook die en die
aanliggende trefwoorden zou moeten
behandelen. Soms kwam je zelf op die
heldere gedachte, soms schoot je eigen
kennis tekort en liet je het liggen. Je pad
als pionierend redacteur loopt langs
mijnenvelden en valkuilen en bij gebrek
aan goede kaarten, ga je op je gezicht
voor je het in de gaten hebt. Gelukkig
was de kern van de redactie zeer homo
geen, je hielp elkaar weer overeind. We
hebben echter meermaals moeten ver
gaderen over de vraag "hoe komen we
hier nou weer uit?" En Wim Kommer
van drukkerij Den Boer, wist ook nog
wel eens een reddingsboei uit te gooien,
als er op een pagina iets moest worden
ingelast of anderszins was misgegaan.
De nieuwe Encyclopedie
van Zeeland
Ik kan me voorstellen, dat u op dit punt
zegt: het zal allemaal wel waar zijn, maar
ik heb ingetekend op een boek zonder
fouten en omissies en dat heb ik niet
gekregen. Dat is waar, maar dat zult u
nooit krijgen. Woordenboeken, dictio
naires en encyclopedieën zijn verouderd
op de dag van verschijnen, om de een
voudige reden, dat hun behandeling van
de materie een momentopname is en de
situatie al tijdens het drukproces aan
verandering onderhevig kan zijn ge
weest. In de taal zijn er nieuwe woorden
bijgekomen, oude woorden zijn van
betekenis veranderd, bij de encyclope
dieën hebben nieuwe ontwikkelingen
plotseling een plaats op de eerste rij
gekregen, zijn nieuwe methodieken ont
wikkeld, zijn nieuwe grenzen getrokken,
zijn oorlogen uitgebroken of beslecht.
Zelfs Zeeland zit tegen nieuwe grenzen
aan, zoals ik hierboven al zei, het lijstje
van CdK's eindigt niet meer met
Boertien, de plattegronden van diverse
steden zijn veranderd en zeker in de pio-
niersdagen van de Zeeuwse Encyclope
die waren we niet geëquipeerd om op
deze en andere veranderingen te antici
peren.
De remedie tegen deze euvels is simpel.
Breng je boek op de markt en begin de
volgende dag aan een nieuwe editie,
waarin je optekent en verbetert wat je in
de eerste druk hebt fout gedaan, wat er
is veranderd enz. Een Encyclopedie heeft
een levensduur van hooguit tien jaar.
Daarna moetje met een nieuwe komen,
die je tussentijds hebt voorbereid met
supplementen. Dat was ook de oor
spronkelijke opzet. Het Genootschap
was echter verstijfd van zijn oorspronke
lijke moed en weigerde vervolgdelen of
herziene drukken te maken, terwijl
Zeeland met deze uitgave iets unieks in
zijn vingers had. Geen andere provincie
kan op zo'n werk bogen. Een paar jaar
lang heb ik.-nb op verzoek van het
Genootschapsbestuurl- over verbeterin
gen, aanvullingen en wat dies meer zij,
aantekeningen zitten maken. Toen zei
het Genootschap opeens: Stop! Wij
doen niet meer mee. Dat was zijn bewijs
van visie. Ze hadden natuurlijk de reste
rende delen in de ramsj moeten doen en
een nieuwe commissie moeten benoe
men om het werk te verbeteren en up to
date te maken. Maar om een soliede
oude dame van bijna 225 jaar met ramsj
te associëren, kom nou! Wij bieden iede
re belangrijke gast die Zeeland met een
bezoek vereert de Encyclopedie van
Zeeland aan en zijn zo tot 2025 gedekt,
want dat schrijven we lekker af op onze
schuld aan de provincie. Zo zijn we hier
en dat is goed koopmanschap, net als in
de tijd van de VOC, de WIC of de
Commercie Compagnie.
De Encyclopedie van Zeeland mislukt? Ik
ben geen objectief beoordelen Ik
gebruik het ding regelmatig en met ple
zier. Met hetzelfde plezier zit ik er soms
in door te lezen, als ik iets anders heb
nageslagen. Ondanks zijn feilen is het
een werk, dat ik niet zou willen of kun
nen missen. En het belangrijkste: met
deze boeken is een fundament gescha
pen, waarop je kunt voortbouwen. Een
Genootschap der Wetenschappen moet
dat kunnen. Dan horen we eens wat
anders dan het gekanker van een prof.
die men uit de Randstad heeft laten
overkomen om voor een handjevol
mensen te praten.
4 Zeeuws Tijdschrift