Noten
1. 'Portret van Jan Toorop' 1912, houtskool op
papier; 'Strand te Domburg', 1912, Oostindische
inkt op papier; 'Plage de Domburg', droge naald; 'La
Provence', 1912, droge naald; 'Boomen', 1912,
olieverf op doek; 'Les Angles', 1911, olieverf op
doek.
2. 'Mannelijk naakt in landschap', 1911-13, olieverf
op doek; 'Les Angles', 1912, olieverf op doek;
'L'Arbre en hiver', 1913, gravure; 'Strand te
Domburg', 1912, gravure.
3. Hesther van den Donk, 'Mondriaan en Toorop
temidden van hun tijdgenoten in Domburg', in:
Reünie op 't Duin. Mondriaan en tijdgenoten in
Zeeland, red. Ineke Spaander en Paul van der Velde,
Middelburg/Zwolle 1994, p. 73-119, p.105-107.
4. Ibid, p.99-101
5. Onze Kunst, 1911dl XX, jrg 10.
6. Volgens overlevering en mededeling van de
bruikleengever. In het archief van Schelfhout op het
Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie in
Den Haag wordt een brief van Alma aan Schelfhout
bewaard, waarin Alma de prachtige en rotsachtige
natuur in de Ardennen aanprijst, hij raadt Schelfhout
aan daar te komen werken. Alma logeert in Hotel
des Chemins de Fer in Rivage (Comblain-au-pont).
7. Ten onrechte veronderstelde Jacqueline van
Paasschen-Louwerse in de publicatie Reünie op 't
Duin dat het schilderij getiteld 'La Provence' op de
zomertentoonstelling van 1912 in Domburg heeft
gehangen onder de titel 'Boomen'. Het schilderij van
Schelfhout dat als afbeelding 106 in de publicatie is
opgenomen heeft als oorspronkelijke titel 'La
Provence'. 'La Provence' is ook afgebeeld in A.B.
Loosjes-Terpstra, Moderne Kunst in Nederland
1900-1914, afb. 148.
8. no. 48, 'Duinen bij Domburg' zoals het werk toen
genoemd werd.
9. Middelburgse Courant, 29 juli 1912: "We heb
ben aandachtig geluisterd en geprobeerd te volgen,
wat ons gezegd werd over het zoeken naar rust
door het rythme der lijnen, over het maken van
evenwicht door het tegen elkaar stellen van kleur
vlakken; over het weergeven der dingen, niet als
copie van de natuur maar als een visie van de schil
der, die de natuur, d.w.z. de voorwerpen gebruikt,
verandert en verplaatst zoals hij ze het beste pas
send acht in zijn tafereel, enz. enz. En we konden
daarmee volkomen instemmen, in onszelf de
opmerking makende, dat bijna al die theorieën niet
nieuw zijn, en de grondslag vormden van alle vroe
gere kunstuitingen.
Maar wanneer we dan weer naar de praktijk zagen,
naar boomen die voor ons geen boomen meer
waren, naar een meer dat in zijn bolvorm geen meer
voor ons kon zijn, naar een lucht met gebogen lijnen
zoals nooit een lucht voor ons vertoond heeft, naar
huisjes die Neurenbergsch werden van gewilden
eenvoud - dan vroegen we ons af: waarom dan
maar niet liever louter met lijnen en kleuren
gewerkt? Waarom dan nog onderwerpen uit de
natuur gekozen als ze toch vervormd worden zóó
als de natuur ze nooit te zien geeft?".
10. In de Middelburgsche Courant van 29 juli 1912
is de openingsrede integraal overgenomen.
11. Francisca van Vloten, 'Dromen van weleer.
Kunstenaars in Domburg 1898-1928', in: Reünie op
't Duin. Mondriaan en tijdgenoten in Zeeland, red.
Ineke Spaander en Paul van der Velde,
Middelburg/Zwolle 1994, p.11-73, p.38.
Onze Kunst, 1912, dl. XXII, p. 123-124.
12. Francisca van Vloten, I.e., p. 37, noot 110.
13. Mevrouw Gard-Kickert vertelde dat haar vader
het atelier aan de Rue du Départ waar hij 2 grote
ramen had, in tweeën had gedeeld om de helft af te
staan aan Schelfhout en Mondriaan.
14. A.B. Loosjes Terpstra, p. 113-114.
15. F.M. Huebner, Moderne Kunst in den
Privatsammlungen Europas, band I Holland,
Leipzig/Am sterdam 1921.
16. De Kunst, dl. V, 1912-1913, 7 juni 1913.
Mondriaan en Schelfhout in het atelier aan de Rue du Départ. De fotograaf is Conrad Kickert.
Zeeuws Tijdschrift 21
