Op zoek naar grenzen
Ti no Ruysschaert en
Eric de Kuyper
autobiografie The Evening Sun Turned
Crimson', mogelijk ook uit 'Guilty of ever
ything' of uit nog ongepubliceerd materi
aal. Daarna zal er gelegenheid zijn om
Herbert Huncke vragen te stellen en met
hem in gesprek te komen.
Tom Jansen en Josse de Pauw zijn twee
theatermakers pur sang, met inmiddels
een indrukwekkende produktie. Ruim
twee jaar na 'De meid slaan' zijn ze terug,
nu centraal in hun nieuwe produktie 'Trots
Vlees'. Op zondag 17 september in 't
Beest wordt het de nederlandse première.
Dit keer zal één bepaalde tekst het uit
gangspunt vormen.
De keuze viel op de eenakter 'Clearing in
the Forest' van de Amerikaanse schrijver
James Purdy, ook weer een verwante ziel.
Hij gaat in zijn teksten op zoek naar het
wezen van relaties, naar de diepste intimi
teit, naar de grootste open wonde, en
naar de interne machtsverhoudingen die
daaraan ten grondslag liggen.
Purdy is ook een auteur die grenzen aftast.
Hoever kunnen mannen gaan in hun
vriendschap voor het homofilie heet? Hoe
vaak kan je iemand kwetsen voor hij weg
loopt? Hoeveel brokken kan je maken
zonder een definitieve breuk te veroorza
ken? Precies de thema's die Tom Jansen en
Josse de Pauw blijven fascineren.
In 'Clearing in the Forest' worden twee
mannen opgevoerd. Burke kookt een
feestmaaltijd voor zijn vriend Jill, die een
dag later zal trouwen met Louise. De kor
te eenakter wordt integraal gespeeld,
maar vormt slechts een onderdeel van de
totale produktie. "We beginnen met een
stukje tekst. Dat vertalen we dan, zonder
regieaanwijzingen, en we gaan na wat de
woorden voor ons betekenen, naar wat
daar onder zou kunnen liggen. We vragen
ons af waarom iets ons boeit. En het deel
van de voorstelling rond 'Clearing in the
Forest' is eigenlijk een zoeken daarnaar".
De vraag naar de betekenis van literatuur
dus, zonder overigens in navelstaren te
vervallen. "Het bindmiddel op de scène
zijn we zelf. Je komt met jezelf op en je
geeft jezelf de kans langzaam in een rol te
zakken. Het heeft niks te maken met dat
vage: we zijn zo met onszelf bezig en o,
wat zijn we belangrijk. Wij willen theater
maken waarbij we betrokken zijn, in die
zin dat we de dingen die ons bezighouden
één proberen te maken. We doen een
poging om wat ons werkelijk raakt vorm
te geven en dat te brengen op het toneel.
En zo wordt het scherper"
"Soms denk je: zo moet het altijd blijven:
je bouwt samen een fantastisch feest, of je
bent naar muziek aan het luisteren. Maar
wat als dat niet gaat? Dan heb je kunst
nodig, om te proberen te begrijpen waar
om het niet altijd hemel en paradijs is. Het
is dat punt, dat ons interesseert, dat is
waar wij het in het theater over willen
hebben", verklaart Tom Jansen zijn gedre
venheid.
"Met jezelf bezig zijn is kijken naar jezelf,
naar watje doet, en je afvragen waarom je
soms geen beter mens bent, waarom je
toch weer voor het genot gaat. En tegelij
kertijd: waarom dat dan fout zou zijn. Je
wordt gedreven, je probeertje een beetje
op de rails te houden, niet teveel brokken
te maken, en toch je plezier te vinden.
Maar het is moeilijk om keuzes te maken.
Ik heb in mijn leven nooit gekozen, denk
ik, behalve dan tussen salami en paté op
mijn boterham", voegt Josse de Pauw toe.
Tot slot aandacht voor twee markante Vla
mingen. Wie belooft zich tot de hoogte
punten te beperken, zou dat ook moeten
doen. Maar er is nog zoveel moois, of
spannends, of interessants te melden. Zo
mag eigenlijk niemand de opmerkelijke
toneelsolo (14 september) van de Vlaam
se actrice Tine Ruysschaert missen. In 'Wit
is altijd schoon' van Leo Pleysier laat ze de
toehoorders in een ontroerende voorstel
ling de gevoelens nabeleven van een zoon
bij het overlijden van zijn moeder; een
moeder die hem haar hele leven heeft
bedolven onder haar gepraat. Die nadat
ze is overleden hem blijft toespreken van
af haar doodsbed, in haar gebruikelijke
spraakwaterval over alledaagse feiten,
waarmee ze kijk geeft op haar leven en
dat van de mensen om haar heen.
Eric de Kuyper verzorgt op 9 september
een avondvullend programma, waarbij
allerlei facetten van zijn kunstenaarschap
aan bod zullen komen. De Kuyper is o.m.
televisiemaker bij de BRT, filosoof, filmre
gisseur en schrijver. Inmiddels heeft hij zich
ook op het pad van de beeldende kunst
begeven met zijn 'Peeping Boxes' ofwel
video-kijkkasten, een kruisbestuiving tus
sen de eeuwenoude traditie van de kijkdo
zen en hedendaagse videokunst. Op deze
avond zal Eric de Kuyper voorlezen uit
eigen werk, vertellen over de achtergron
den ervan en vragen van het publiek
beantwoorden. Verder zal hij veel filmfrag
menten tonen, zowel van door hem
gemaakte als door hem bewonderde films,
en door hem uitgekozen muziek van Pou-
lenc, Britten, Satie, Marilyn Monroe en
Schönberg laten vertolken.
8 Zeeuws Tijdschrift
