Tijdens de oorlog was het Vredespaleis in Den Haag gesloten. Op 18 april 1946 werden de rechters opnieuw
beëdigd in aanwezigheid van prinses Juliana en prins Bern hard en Secretaris-Generaal T. Lie. Foto: Fotobu
reau Frieze r.
klein deel van de regering, aangezien
slechts weinigen aandacht besteden aan
buitenlandse zaken. Als er vanuit het
publiek steun, kennis en relevante kritiek
komt met betrekking tot de VN, wordt
die kritiek gefilterd door verschillende
lagen van regeringsconsultatie en be
sluitvorming. Omdat de meeste mensen
in de wereld de VN alleen zien op grote
afstand en via oppervlakkige journalis
tiek, blijven zij onwetend. Die onwe
tendheid kweekt gemakkelijk ontevre
denheid.
Verder wordt de VN geacht in interna
tionale discussies vooral te functioneren
als hof in laatste beroep. Dat betekent
dat de moeilijke gevallen naar New York
gaan. Men veronderstelt blijkbaar dat
VN-magie kwaadaardig gedrag omzet
in tolerantie. Een dergelijke formule
moedigt zonder twijfel aan tot nog meer
luide controverses. Ze voedt ontevre
denheid.
Alsof ingebouwde contradicties al niet
genoeg gevaren in zich droegen, heb
ben de regeringen die de VN oprichtten,
evenals de staf van de VN en verschil
lende private groeperingen vaak een
beeld van de organisatie uitgedragen
dat eenvoudigweg niet met de werke
lijkheid overeenstemt. Optreden van de
VN betekent gewoonlijk het uitstippelen
van beleid, waarvan de regeringen van
lidstaten zeggen dat zij het aanvaarden.
VN optreden betekent gewoonlijk niet
dat dit beleid ook wordt uitgevoerd. Dat
doen de regeringen. De VN heeft geen
leger, geen politiemacht, geen volmach
ten tot belastingheffing, geen middelen
om het gedrag van personen of onder
nemingen te sturen en in feite zeer wei
nig ambtenaren die uitsluitend voor de
VN werken. Het feit dat de VN groter
denkt dan de beperkte samenstellende
delen ervan kweekt ontevredenheid.
Enorme belofte van de VN
Ondanks de ontevredenheid die zich
rond de VN ontwikkelt, heeft zij al vanaf
het begin grote beloften in zich gedra
gen. Het idee van internationale organi
satie sluit aan bij verlangens bij het
publiek naar vrede. Dat verlangen is zo
sterk dat het soms grenst aan het apoca
lyptische. Het idee van het zich organi
seren voor de vrede heeft bij veel rege
ringen, diplomatieke diensten en zelfs
het leger brede steun verworven - het
vindt waarschijnlijk nog steeds steun. De
VN als centrale vredesorganisatie kwam
tot leven met het persoonlijke prestige
van Franklin Roosevelt nog achter zich;
sindsdien heeft een lange reeks van
staatslieden de VN gesteund. Deze poli
tici trachten gewoonlijk visionaire dro
men te vermijden en praktische ideeën
aan te nemen, anders wellicht dan ver
klaarde "realisten" beweren.
De VN beloofde de breedste en verst-
gaande poging in de geschiedenis te zijn
om een georganiseerde vorm te geven
aan internationale betrekkingen. Het re
sultaat is een graad van institutionalise
ring die niet snel weer zal verdwijnen. Ze
blijft veelbelovend.
Het nieuwe cluster van organisaties dat
onder meer de Wereldbank en het Inter
nationale Monetaire Fonds omvat,
evenals het Kinderfonds van de Verenig
de Naties, het Hoge Commissariaat voor
de Vluchtelingen en de Wereld Gezond
heidsorganisatie, hebben drie eeuwen
van diplomatieke praktijk als funda
ment. Het steunt bovendien op een
groeiend lichaam van internationale
wetgeving, dat althans in naam door
alle regeringen wordt geaccepteerd. Zo
beloven de lessen uit het verleden ver
moedelijk opbrengsten voor de toe
komst.
De centrale handhaver van de vrede, de
VN, werd geacht het vermogen te heb
ben beleid af te dwingen en militair op
te treden. Dat concept stemt overeen
met de diplomatieke achtergrond. Ze
past binnen het kader van het wijdver
breide geloof van na de Tweede Wereld
oorlog dat deze oorlog voorkomen had
kunnen worden door een snel gewa
pend optreden tegen het bouwwerk van
de Nazi's. Op dit gebied bergt de VN
nog beloftes in zich.
Speciale kenmerken van de VN
Het ontwerp en de praktijk van de VN
heeft belangrijke nieuwe uitvindingen
c.q. scheppingen omvat. Algemeen ge
sproken was het ontwikkelen van een
lange-termijnvisie in de internationale
politiek nieuw. Dit betekende en bete
kent nog steeds dat instituties kunnen
groeien, zich aanpassen en zich vernieu
wen. Het duidt op kansen voor dyna
miek.
16 Zeeuws Tijdschrift
