T L
Het orgel
nauwelijks goed te onderscheiden, zijn
boven in de hoeken van het midden
schip de beelden van de vier Wester
se kerkvaders, Cregorius, Hieronymus,
Ambrosius en Augustinus, aangebracht.
De beelden van de apostelen en de
kerkvaders dragen op symbolische wijze
het dak van de kerk. Dat dergelijke beel
den uit de 15de eeuw nog in de kerk
aanwezig zijn, is ongebruikelijk. In Zee
land vinden we ze, behalve in Kapelle,
alleen nog in Nisse de twaalf aposte
len), in Kloetinge (zes kleine apostel
beelden) en in Brouwershaven (Jacobus
Major en Sint Nicolaas, de heilige waar
aan deze kerk gewijd was).
Een orgel van klasse, het Batz-Witte
orgel, gebouwd in de jaren 1865 en
1866, de tijd dat de leiding van het
Utrechtse orgelbouwersbedrijf Batz in
handen was van C.C.F. Witte. Op basis
van het door Witte in april 1865
gemaakte ontwerp, werd de overeen
komst in juni van dat jaar getekend: een
"geheel nieuw en deugdzaam orgelwerk
van zestien sprekende stemmen, voor
twee handklavieren en aangehangen
pedaal", voor de prijs van F 5.750,-.
Met de kosten van het te bouwen oxaal,
het schilder- en verder bijkomend werk,
zou het F 7.365,- kosten. Een kapitale
som voor die tijd.
Wat er aan de bestelling van het orgel
voorafgegaan is en waarom de keuze op
de firma Batz Co viel, weten we niet.
We beschikken niet over notulen of cor
respondentie van kerkmeesters uit die
periode. Wel is duidelijk dat op dit ter
rein Kapelle niet voorop liep. Op het
platteland van Zuid-Beveland was er
namelijk al in het laatste kwart van de
18de eeuw sprake van een zekere door
braak en acceptatie van het orgel in de
kerk. Zo zien we dat in Baarland op 1
oktober 1786 een orgel ingewijd wordt
en in Kloetinge op 27 mei 1787. Nisse
volgt in het voorjaar van 1788. En niet
te vergeten de frappante situatie in
Wemeldinge, een plaats in de directe
omgeving, waarmee Kapelle een nauwe
relatie onderhield. Hier verbood in 1787
middels een bepaling in haar testament,
de ambachtsvrouwe Maria Coomans
het plaatsen van een orgel in de kerk.
Dit maakt overduidelijk dat het orgel in
die tijd in het centrum van de belang
stelling stond.
Gedurende de nu verstreken periode
van 130 jaar is het orgel uiteraard meer
dere keren aan grondige onderhouds-
en revisiebeurten onderworpen ge
weest. De dispositie van het instrument
is door de jaren heen, uitgezonderd de
uitbreiding van het bovenwerk met een
Voix Celeste 8', ongewijzigd gebleven.
Het orgel heeft vooral gedurende de
laatste tientallen jaren een meer dan
regionale bekendheid gekregen. Het
Voorfront van het Batz-Witte orgel. Foto: M. de Coffau.
Zeeuws Tijdschrift 15
