Zeeuwse Bibliotheek.
resultaat, een hoge mate van markt- en
klantgerichtheid, het verkrijgen van
meer eigen inkomsten (het toepassen
van het profijtbeginsel voor de gebrui
ker en het verwerven van andere geld
stromen zoals sponsorgelden), buiten
gewoon efficiënt werken, inzicht heb
ben in de kosten van de producten en
op kostenvermindering sturen, de door
de gebruiker gewenste kwaliteit nastre
ven, optimale motivatie van de mede
werkers verkrijgen alsook een laag
ziekteverzuim, vergaderingen en over
leg waar mogelijk beperken en produc
ten en diensten die niet tot de kernta
ken van de ZB behoren afstoten. In
deze zin is de Zeeuwse Bibliotheek een
bedrijf.
Maatschappelijke opdracht
Daarnaast heeft zij een vierledige maat
schappelijke opdracht, nl. om een laag
drempelige, d.w.z. een voor iedereen
toegankelijke, organisatie te zijn, om
een intermediaire rol te vervullen bij het
toegankelijk maken van informatie naar
haar gebruikers toe die immers recht
hebben op informatie en om te zorgen
voor het behoud van het cultuurbezit in
Zeeland.
Wat daar anno 1996 bijkomt is het leve
ren van een bijdrage aan het voorkomen
van een nieuw soort analfabetisme: het
niet spreken van de digitale taal. De
kans dat er aan het eind van de 20e
eeuw een tweedeling in de maatschap
pij ontstaat tussen de "have's en de
have-nots" is levensgroot aanwezig.
Wie zijn straks analfabeet, zij die niet
kunnen lezen en schrijven of zij die niet
digitaal kunnen spreken? Deze laatste
opdracht vraagt van de kant van de
Zeeuwse Bibliotheek een actieve rol op
het gebied van de multimedia.
Dit betekent in de eerste plaats dat de
Zeeuwse Bibliotheek zich inspant de vra
gen van haar gebruikers (individuen èn
organisaties) helder te maken en ofwel
de zelfwerkzaamheid van de klant bij de
beantwoording van de vraag te vergro
ten ofwel een antwoord op maat te
leveren. Daartoe beschikt de Zeeuwse
Bibliotheek over een - ook voor de indi
viduele klant toegankelijke - aansluiting
op Internet en is zij tevens verbonden
met zo'n 1300 buitenlandse bestanden
en met alle Hogescholen en Universitei
ten in Nederland.
Vervolgens betekent deze intermediaire
rol het voor de uitleen ter beschikking
stellen van een behoorlijke collectie cd-
rom en cd-i. Het profiel van deze collec
tie sluit aan bij dat van de boekhandel
en zeker niet bij dat van de speelgoed
winkel of het warenhuis. Dat deze col
lectie na betrekkelijk korte tijd al effect
sorteert blijkt uit de toeloop naar de
Zeeuwse Bibliotheek van mannelijke
gebruikers tussen de 20 en 40 jaar, een
doelgroep die tot dusver de weg niet zo
erg goed kon vinden.
Politieke keuze
Er is nog hoop voor de toekomst. De
Zeeuwse Bibliotheek leeft en blijft naar
het zich laat aanzien leven. Al haar pro
ducten en diensten ook, dus inclusief de
elektronische media en de oude, nu
soms nog dode, collecties.
Alleen, het op bedrijfsmatige wijze
inrichten van de Zeeuwse Bibliotheek
geeft onvoldoende onderbouwing van
deze hoop. De toekomst van de Zeeuw
se Bibliotheek valt of staat bij nog een
paar aspecten: de inzet van de mede
werkers is van cruciaal belang - en die
inzet is anno 1996 groots - en er is een
duidelijke grens aan het terugtreden van
de overheid (zeker in financiële zin).
Er komt dan ook een moment - en dat
moment is er eigenlijk nu al - dat het
louter een keuze van de politiek is wat
zij met en van de Zeeuwse Bibliotheek
wil en of de Zeeuwse Bibliotheek, in het
belang van haar gebruikers, van haar
eigen bestaansrecht, van het culturele
en dus ook van het economische klimaat
in Zeeland, de kans krijgt de nieuwe
missie inclusief de aangepaste maat
schappelijke opdracht, vorm te geven.
Aan de wil en deskundigheid van allen
die bij de Zeeuwse Bibliotheek werk
zaam zijn, zal het zeker niet liggen!
Als aan alle voorwaarden is voldaan is
de Zeeuwse Bibliotheek noch een cultu
rele krachtcentrale noch een super
markt, maar een modern, goed geoutil
leerd overheidsbedrijf, waar klant- en
marktgerichtheid èn de zorg voor het
behoud van het cultureel erfgoed hoog
in het vaandel staan.
24 Zeeuws Tijdschrift
