Samenwerking
Creatief zijn
Praatcultuur
De goede wil van bestuurders, bedrijven
en betrokkenen is zeker aanwezig. Maar
een nieuw theater kost een lieve duit.
Het zal van subsidies, schenkingen en
vooral creatief rekenwerk afhangen, of
de bouw van een nieuw theater finan
cieel rond komt.
Geld: vaak alleen maar cijfers op papier,
maar o zo bepalend in deze wereld. De
"grens" tussen "mogelijk" en "onmo
gelijk". Er is ogenschijnlijk nooit genoeg
van. Het lijkt ook net, of er steeds weer
opnieuw bezuinigd moet worden.
Als schouwburgdirekteur moet je van
goede huize komen om de bezuinigings-
schade zoveel mogelijk te beperken.
Want dat de cultuur het zwaar heeft, is
duidelijk. Het is knokken om op z'n
minst te behouden, wat er is. De over
heid heeft minder geld te verdelen en de
kosten stijgen explosief. Door de nieuwe
arbeidstijdenwet moet er in schouwbur
gen met dubbele ploegen worden ge
werkt en de nieuwe ARBO-wet maakt
tal van (dure) voorzieningen noodzake
lijk.
Ook wordt er door de overheid steeds
makkelijker van uitgegaan, dat het be
drijfsleven als sponsor maar moet bij
springen. Bedrijven vinden dit niet altijd
vanzelfsprekend en zijn beducht voor
een overheid, die zich meer en meer
terugtrekt.
Daardoor kunnen er problemen ont
staan als er in één provincie teveel grote
projecten elkaar beconcurreren in het
werven van sponsors. In Zeeland zijn dat
o.a. de Nazomerfestivals en sinds kort
de Zeeland Natuurmaand.
Toch is schouwburgdirekteur Mergler
niet van plan bij de pakken te gaan neer
zitten.
"Het is niet constructief om te blijven
zeuren, dat het allemaal zo erg is", zegt
ze resoluut, "maar ik vind het wel
belangrijk om de verantwoordelijke poli
tici te wijzen op de gevolgen van
bepaalde besluiten, zodat er keuzes
gemaakt kunnen worden op de juiste
gronden. Ik denk ook aan landelijke
politici, die warm gemaakt moeten wor
den voor nog meer grensoverschrijden
de cultuur.
Ik vind dat kunst en cultuur MOETEN
overleven, dus moeten er ook wegen
worden bedacht om zoveel mogelijk
kunst te behoeden voor bezuinigingen.
In mijn visie is samenwerking daarin heel
belangrijk. Het kan niet alleen geld uit
sparen, maar door het bundelen van
krachten word je ook gehoord en gezien.
Het is belangrijk voor subsidiegevers dat
ze weten dat je bestaat. De Zeeland
Nazomer Festivals profiteren daarvan
door met alle festivals tesamen adverten
ties te plaatsen en voor publiciteit te zor
gen. Die samenwerking tussen de
Zeeuwse Festivals kan nog beter en doel
gerichter, als alle partijen de samenwer
king op zich als uitgangspunt nemen.
Samenwerken vraagt een investering: je
moet je persoonlijke belang en je trots
wel eens opzij zetten en je moet bereid
zijn in alle openheid een conflict aan te
gaan. Niet vanwege het "ruziemaken",
maar om op een goede manier te leren
omgaan met verschillen van inzicht en
standpunten.
Nu wordt cultuurbeleid nog vaak
bepaald, door geld dat toevallig ergens
aanwezig is. Naar mijn idee moet dat
beleid meer iets zijn van de langere ter
mijn. Grote lijnen kun je best uitzetten
voor een periode van tien jaar.
Door een goede samenwerking krijg je -
ook naar de overheden en het publiek
toe - een mooi, evenwichtig beleid,
waar een harmonie uit kan groeien, die
vanzelf weer meer publiek aantrekt. Zo
werkt dat.
De theaters binnen één regio zouden
ook meer kunnen samenwerken. Wat
maakt het nou uit, wie het grootste
theater heeft. Kleine theaters zijn in een
streek even waardevol als grotere,
omdat daar andere dingen mogelijk zijn
dan op het toneel van een grote
schouwburg. Het is toch alleen de kwa
liteit die telt! Ik zeg niet, dat er geen
concurrentie mag zijn. Die is nodig om
alert te blijven en het onderste uit de
kan te halen.
Wat mij betreft mag de groeiende
samenwerking met Oost en West
Vlaanderen zich op deze manier verder
ontwikkelen. We hebben er allemaal
voordeel bij en je inspireert elkaar om op
een creatieve manier nieuwe wegen te
vinden om publiek te bereiken.
Een voorbeeld van "creatief zijn" vind ik
het naar Zeeuws-Vlaanderen halen van
de West-Vlaamse serie "Musica Fland-
ria"
Men neme een bezienswaardigheid,
hure een bestaand klassiek ensemble en
knope daar vervolgens aan heerlijk diner
aan vast. Zo krijg je een meerwaarde
voor een breed publiek. En daardoor
hopelijk ook nieuwe subsidiebronnen,
waardoor je je aanbod nog veiliger kunt
stellen.
Dit zijn zo enkele voordelen van samen
werking. Er zijn helaas ook nadelen.
Samenwerken kost tijd. Die tijd is er niet
altijd. Als de overheid wil bezuinigen
door samenwerking te bevorderen,
moet daar tijd voor worden vrijgemaakt.
Nu al is de tijdsdruk vaak te hoog, waar
door mensen overbelast raken en alleen
nog maar op routine in hun werk door
kunnen gaan."
Terwijl ze - zittend aan haar bureau in
het kantoor van het Zuidlandtheater -
bedachtzaam een slok thee neemt, licht
Yolanda Mergler met verve en betrok
kenheid haar verdere visie op cultuur
bezuinigingen toe. Over haar aversie
tegen geldverslindende "praatculturen"
laat ze geen misverstanden bestaan.
"Goede kunst heeft geen discussie
nodig", zegt ze ferm, "het is absoluut
niet nodig om geld uit te geven aan
allerlei deskundigen, die met een vast
salaris een praatcultuur in stand houden,
terwijl een kunstenaar zelf zo'n salaris
niet heeft. De mensen die over het cul
tuurbudget een oordeel moeten vellen,
gaan wel eens voorbij aan het feit, dat
de kunstenaar zelf de basis is van de
kunst. Kunst is dus niet abstract, maar
zeer persoonlijk en levend."
Ook over het ontplooien van nieuwe
initiatieven op cultuurgebied in Zeeland
heeft Mergler een duidelijke mening:
wat haar betreft op dit moment geen
nieuwe initiatieven die geld kosten,
omdat er op cultuurgebied veel zaken
nog maar "half" zijn. Hoe bedoelt ze
dat?
"Neem nou het Zeeuws Orkest", bij-
12 Zeeuws Tijschrift
