Signalementen
Jan Bruijns
'Walcheren, sporen uit het verleden'
staat er op de omslag van een boek dat
is uitgegeven door De Werkgroep Loka
le Geschiedenis Middelburg en De
Heemkundig Kring Walcheren, in het
boek zelf heet het 'Sporen uit het ver
leden in het Walcherse landschap'. In
de boekhandel zult u het tevergeefs
zoeken, want het is bedoeld voor het
onderwijs. De geschiedenis van de eigen
omgeving behoort sinds 1 augustus
1993 de 'Wet op de Basisvorming' van
kracht is tot de nieuwe leerstof. De
Werkgroep Lokale Geschiedenis Middel
burg maakte eerder lesbrieven. Het
boek bevat vier hoofdstukken: (1) het
landschap: natuurlandschap en cultuur
landschap, (2) van burg tot bunker: ver
dedigingswerken op Walcheren, (3)
maneblussers en flessedieven: twee ste
den op Walcheren - Middelburg en Vlis-
singen en (4) toeren over Walcheren:
infrastructuur en toerisme.
De rode draad wordt gevormd door een
schoolklas, die tochten maakt over Wal
cheren. Lisa vindt in een boek het
gedicht 'Lof op Walcheren' van Jan
Campert (1902-1943): 'Daar is geen
Smuldieren of taai-taai beesten
land dat zoo verliefd door het water
wordt omarmd als tussen Wester-
Schelde en Sloe van Walcheren het
strand 'Het is al heel oud, nog van
vóór de oorlog!', merkt Lisa op. 'Kijk,
zelfs met oude spelling geschreven.'
'Leuk', zegt Michiel, 'laat eens horen
hoe het gaat.' Als ze het heeft voor
gelezen, vindt Michiel dat ze het moe
ten meenemen naar school en laten
lezen aan meneer Leijnse. Na deze - en
soortgelijke - belevende verhaaltjes,
volgt lesstof die daar op aansluit.
De leerlingen fietsen langs vliedbergen
en boerderijen, over dijken en door dor
pen en krijgen van de leerkracht uitleg
over de geschiedenis ervan. Een archeo
loog vertelt over verdedigingsburgen bij
de overblijfselen van de burg van Oost-
Souburg en ze krijgen een rondleiding
door Fort Rammekens. Een archivaris
toont aan de hand van kaarten, platte
gronden en een rondleiding door de
stad de geschiedenis van Middelburg en
bij en bezoek aan Vlissingen bezichtigen
de leerlingen het stedelijk museum en
De Schelde. Tijdens een rondvaart door
het Kanaal door Walcheren wordt ver
teld over de geschiedenis van het kanaal
en de spoorweg. Een VVV-gids laat zien
hoe Domburg zich van mondain kuur
oord ontwikkelde tot een toeristische
trekpleister. Gehoopt van worden, dat
dit boek de geschiedenis van de eigen
streek dichter tot de scholieren brengt,
hetgeen in sterke mate zal afhangen van
het feit of èn hoe leerkrachten dit oppik
ken. Het initiatief en de verwezenlijking
ervan door de samenstellers van het
boek verdient alle lof.
'Mooi Walcheren' van Robbert Jan
Swiers en Jan J.B. Kuipers (De Koperen
Tuin, 9072138511 ing. 29,90,
907213852X geb. 39,90) is wèl in de
boekhandel verkrijgbaar. Deze uitgave is
bedoeld als een kennismaking met Wal
cheren, op een meer diepgravende
manier dan dat bij toeristische gidsen
gebruikelijk is. Eerst wordt ingegaan op
de geologie, het landschap, de natuur,
de geschiedenis en de bewoners van
Walcheren. Daarna komen afzonderlijk
de Walcherse steden en dorpen aan
bod, waarbij over de geschiedenis van
die plaatsen wordt verteld. Van het
eiland en de steden Middelburg, Vlissin
gen en Veere is een kaartje opgenomen.
Deze uitgave is bedoeld voor de eigen
bewoners èn toeristen en in tegen
stelling tot de vorige uitgave, gericht op
een volwassen publiek. Een groot deel
van de foto's is afkomstig uit het archief
van de Middelburgse fotograaf Jaap
Wolterbeek. In beeldmateriaal is geko
zen voor de combinatie van recent foto
materiaal en historische opnamen,
bestaande uit oude gravures, platte
gronden en fotomateriaal uit de eerste
helft van deze eeuw. Jan J.B. Kuipers
werkt momenteel aan een dergelijke uit
gave over heel Zeeland, waarin tal van
luchtfoto's worden opgenomen. Afhan
kelijk van de vraag of dit soort van ver
diepte kennismaking bij een breed
publiek aanslaat, zullen er bij De Kope
ren Tuin in dezelfde opzet meer boeken
verschijnen over de afzonderlijke
Zeeuwse eilanden.
Over Veere verscheen 'Veere, van
vissersbuurt tot vestingstad' van Tiny
Polderman en Peter Blom (De Koperen
Tuin, 9072138619, 49,90). De auteurs
beschrijven in het eerste deel de
geschiedenis van Veere vanaf haar
oorsprong. Veere groeide van een vis
sersbuurt bij het veer naar Kampen op
Noord-Beveland, mede dankzij de heren
van Zandijk, tot een stad die een
belangrijke plaats innam in het inter
nationale handelsverkeer. Die voorspoed
verdween en Veere zag haar inwonertal
drastisch teruglopen, totdat er tenslotte,
na de komst van de vissers van Arne-
muiden, alleen de visserij nog bloeide.
Veere heeft minder inwoners dan menig
dorp, maar vooral dankzij de Grote Kerk,
het stadhuis en de Kampveerse Toren,
maar ook dankzij tal van statige heren
huizen, nog steeds de allure van een
stad. De vestingwerken bleven er goed
behouden.
Er is veel verdwenen, maar toch ook
veel behouden en de romantiek van het
verstilde stadje trok begin deze eeuw
veel schilders. Op dit moment is het toe
risme de kurk waar Veere op drijft.
De auteurs geven in het tweede deel
een beeld van de stadsplattegrond met
zijn bijzonderheden, de inrichting van de
stedelijke ruimte, de woonhuizen en
voornaamste gebouwen, hun bestem
ming en lotgevallen. Het derde deel is
40 Zeeuws Tijdschrift
