Paul van der Velde
Langs de oevers van de Westerschelde
De Westerschelde is al meer dan vijfhonderd
jaar de belangrijkste levensader van Zeeland.
Aan de mond van de rivier domineert een be
drijf dat aan die Schelde zijn naam heeft ont
leend, Vlissingen al 125 jaar. De Koninlijke
Schelde Groep heeft weliswaar in de afgelopen
jaren aan belang ingeboet maar het blijft toch
een van de meest technologisch hoogwaardige
en innovatieve industrieën in Zeeland. Het is
duidelijk dat een dergelijk bedrijf, nu de grote
marine-order is afgewerkt, het niet zonder een
goede (kennis)infrastructuur kan doen en in sa
menhang met het vertrek uit de Vlissingse bin
nenstad beraamt het zich dan ook op zijn posi
tie binnen Zeeland.
Eilanders versus Zeeuwen
Karen Kroese interviewde de voorzitter van de
raad van bestuur van de Koninklijke Schelde
Groep, R.C. van den Heuvel. Niet geheel toe
vallig is hij tevens voorzitter van de stuurgroep
Regionaal Economisch Actieplan (REAP). De
groep heeft zich de verdere economische ont
wikkeling van Zeeland ten doel gesteld en een
van de speerpunten is de ontwikkeling van de
Schelde-corridor door het stimuleren van de
Vlissingse haven. (Een Regionaal Cultureel Ac
tieplan (RCAP) lijkt ook geen overbodige luxe!)
De REAP is onstaan uit het bewustzijn dat de
grote leegloop van Zeeland de provincie op
korte termijn in gevaar brengt. Een van de oor
zaken is volgens Van den Heuvel de ongezonde
bescheidenheid van de Zeeuwen. Kortom Zee
land is veranderd maar de Zeeuwse mentaliteit
is die van de negentiende eeuw. Al eerder werd
dat laatste onder de noemer eilanddenken in
het Zeeuws Tijdschrift naar voren gebracht. De
aanhangers van deze manier van denken, hou
den vast aan een voorbij verleden en de andere
groep, de Zeeuwen, probeert een nieuw Zee
land gestalte te geven waarbij de gehele provin
cie als de stad van de toekomst wordt gezien.
Peter van Houte sprak met C. Hartog, oud-di
recteur van De Schelde en momenteel een van
de drijvende krachten achter de fusie tussen de
Kamer van Koophandel en Fabrieken in
Zeeuws-Vlaanderen met de Kamer van Koop
handel voor Midden- en Noord-Zeeland. Hij is
ontevreden over de ontwikkeling van de
Zeeuwse economie en is ervan overtuigd dat al
leen wanneer Zeeland zich als een totaal profi
leert het negatieve imago van Zeeland buiten
de provincie, zeker wanneer het gaat om er te
werken, kan wegnemen.
De historisch-geograaf Adrie de Kraker gooit
ons met zijn artikel over de Schelde in het diepe.
De buitengewoon gepolariseerde discussie over
de natuur in Zeeland tot uiting komend in de
ophef vorig jaar over de ontpoldering, had mo
gelijk voorkomen kunnen worden wanneer de
strijdende partijen van de Krakers kennis had
den kunnen profiteren. Beide partijen hadden
wellicht kunnen komen tot de formulering van
een gemeenschappelijk belang dat bijvoorbeeld
in de Voordelta zou kunnen liggen.
Gerdi Preger interviewde voor haar Spraakma
kende Vrouwen in Zeeland de uit Axel afkom
stige Johanna Boogerd-Quaak, die sinds 1994
voor D66 zitting heeft in het Europees Parle
ment in Straatsburg. Zij houdt zich vooral bezig
met de werkgelegenheid en de Europese bevol
kingssamenstelling. In de Europese context ziet
ze de noodzaak van de hervorming van het so
ciaal stelsel, een verdere flexibilisering van de
arbeidsmarkt en de eigen verantwoordelijkheid
voor de opbouw van het pensioen. Ze vindt
ook dat Zeeland nog veel te weinig gebruik
maakt van de Europese fondsen en pleit voor
een versterking van de 'longfunctie' van Zee
land. En passant gispt ze het inzichzelfgekeerde
van de Zeeuwen waarmee ze uiteraard de ei
landers bedoelt.
Kimpe en Wijnveld
Hesther van den Donk gaat in haar artikel in op
het werk van de in Zeeland zeer bekende van
oorsprong Vlaamse schilder Reimond Kimpe.
Op de omslag van dit nummer is een van zijn
vroegste werken (1925) afgebeeld. Het draagt
nog duidelijk de sporen van de invloed van het
Scheldeluminisme dat in Ger Jacobs, ook een
Vlaamse schilder die in Vlissingen woonde, een
bevlogen vertegenwoordiger vond. Kimpe, van
origine een ingenieur, was meer aangetrokken
tot het expressionisme zoals te zien valt aan de
afbeeldingen van zijn werken die als een rode
draad door dit nummer lopen.
De historicus Paul Stockman kwam op het
spoor van historische olieverfschetsen van Zee
land die in het midden van de negentiende
eeuw in opdracht van een rijke Amsterdamse
kunstmecenas geschilderd zijn. Van de totale
collectie van 253 schilderijen hebben er zeven
betrekking op Zeeland. Stockman zal in de serie
Historische Olieverfschetsen van Zeeland, de
eerste gaat over de 'inneming' van Hulst in
1645 door Frederik Hendrik van B. Wijnveld, de
doeken van commentaar voorzien. Nu kan al
verklapt worden dat geen van de schilders stu
die van de plaats van handeling heeft gemaakt
en hun kunstwerken nauwelijks als geloofwaar
dige getuigenissen van de geschiedenis kunnen
worden gezien, ancfers dan in het raamwerk
van hun eigen (ontstaans)geschiedenis.
Lezers - bestuur - redactie
In het vijfde nummer van de vorige jaargang
was een enquête bijgesloten waarin voor de
eerste keer in het bestaan de lezers naar hun
mening over het Zeeuws Tijdschrift gevraagd
werd. Dick van der Wouw analyseerde de uit
komsten van het onderzoek. Daaruit blijkt on
der meer dat ruim een kwart van de lezers al
langer dan twintig jaar abonnee is en dat de al
gemene waardering voor het tijdschrift goed is
maar er zijn ook genoeg kritiekpunten die wij
ons zullen aantrekken.
Na twintig jaar actief bestuurslid te zijn ge
weest, waarvan meer dan tien jaar als secretaris
heeft L.A. DeWitte besloten de fakkel over te
dragen aan zijn medebestuurslid A.J. de Visser.
Namens de redactie wil ik Leon hartelijk bedan
ken voor de effectieve manier waarop hij als se
cretaris een betekenisvolle trait d'union tussen
bestuur en redactie vormde. Als nieuwe be
stuursleden zijn aangetreden A. L. Oosthoek,
hoofdredacteur van de PZC, en C. F. Bos, ver
bonden aan de hogeschool Zeeland. Tijdens het
traditionele 'Inhoudsopgavediner' van de redac
tie van het Zeeuws Tijdschrift werd afscheid ge
nomen van Wim Hofman, die meer dan twintig
jaar een inspirerende verhouding met ons tijd
schrift heeft gehad. Hij gaat zich nu volledig op
zijn grote liefde het kinderboek toeleggen. Na
een eveneens aanzienlijke periode nam Marlies
Jongejan begin dit jaar afscheid van de redactie.
Zij belichaamde de traditionele band die er ge
ruime tijd tussen Zeeuws Tijdschrift en Zeeuws
Documentatiecentrum bestaan heeft.
Het volgende nummer zal een dubbelnummer
over het toerisme in Zeeland zijn dat begin juni
zal uitkomen.
Zeeuws Tijdschrift 1