Nieuwe kansen voor de kust
Gastcolumn
P. A. Nouwen
Elke keer dat 'toerisme in Zeeland' om
wat voor reden dan ook op mijn agen
da staat, gaan mijn gedachten onwille
keurig terug naar één van mijn eerste
lange fietstochten. Als jongeman trok
ik met enkele vrienden vanuit Rotter
dam richting Domburg. Die tocht heeft
zo'n indruk gemaakt, dat de complete
route me nog altijd helder voor de
geest staat.
Veel sterker dan tegenwoordig stond
een tocht naar Zeeland in het teken
van 'water'. De grote werken van het
Deltaplan bestonden alleen nog op pa
pier. De Zeeuwse en zelfs de Zuid-Hol
landse eilanden waren daardoor nog
veel beter als eiland herkenbaar. Want,
of je nu koos voor het fiets- en voet-
veer bij Goidschalxoord of voor de Ba-
rendrechtse Brug ('Als de sirene loeit,
de brug zo snel mogelijk verlaten'), je
zag het water in elk geval. Nu we door
tunnels en over dammen rijden, missen
we dat oogcontact een beetje. Vooral
de oversteek van eiland naar eiland
maakte een tocht van Rotterdam naar
Walcheren tot een onvergetelijk eve
nement. Na de Hoekse Waard volgden
nog de pont van Numansdorp naar
Bruinisse en 15 km verderop alweer
het veer van Zierikzee naar Colijns-
plaat. De inspanning op de fiets werd
tussen Kamperland en Veere voor de
laatste maal onderbroken voor een
stuk ontspanning op de pont.
Zeeland en het toerisme
In de tijd van deze tocht waren de
Zeeuwse eilanden al zeer in trek bij va
kantiegangers. Haamstede, Renesse,
Westenschouwen, Domburg, Westka-
pelle, Zoutelande en Cadzand talloze
Nederlanders hebben in de jaren '50
en '60 in deze plaatsen de smaak van
het toerisme te pakken gekregen. Zee
land is altijd een topbestemming ge
bleven. Vijftien procent van de be
roepsbevolking is werkzaam in de
sector recreatie en toerisme. Het illus
treert hoezeer de Zeeuwse bevolking
afhankelijk is van deze bedrijfstak. Het
is duidelijk dat Zeeland zonder kust en
water nooit zo'n hoge notering op de
ranglijst van vakantiebestemmingen
zou hebben gehaald. Een goede reden
om even stil te staan bij het actieplan
'Zee van Cultuur', dat onlangs door de
Stichting Toerisme Recreatie AVN en
het Nederlands Bureau voor Toerisme
aan staatssecretaris Van Dok is aange
boden.
Zee van cultuur
Het actieplan 'Zee van cultuur' beoogt
een kwaliteitsverbetering van het toe
ristisch product 'kust en cultuur/ste
den'. Het geeft een analyse van sterke
en zwakke punten, kansen en bedrei
gingen voor de kust, die zeker voor
Zeeland relevant zijn. Het rapport stelt
dat de traditionele productcombinatie
'zon-zee-strand' steeds minder vol
doet. Er zijn investeringen nodig in sei
zoenverlenging en productvernieuwing
en in de promotie en marketing moet
meer aandacht worden geschonken
aan het achterland met zijn cultuur en
zijn steden. Het rapport kwalificeert de
huidige situatie met 'middelmaat troef',
maar het ziet ook 'kansen bij de vleet'.
In dit verband wijst het op een toene
mende behoefte aan een hoogwaardig
niveau van voorzieningen en van
dienstverlening. Het rapport signaleert
een groeiende vraag naar differentiatie
binnen één totaalproduct en naar ac
tieve vormen van recreatie. Ook het
belang van een schone en gezonde re
creatieomgeving en een ruim aanbod
aan natuur en cultuur worden ge
noemd. Een 'Zee van cultuur' bepleit
meer samenhang door samenwerking
en afstemming.
Sterke troeven
De ANWB is van mening dat Zeeland
sterke troeven in handen heeft, ook als
we achter de kustlijn kijken. Dat geldt
zeker voor de natuur. De oprichting
van het Nationaal Park Oosterschelde
heeft de volledige steun van de
ANWB. Zes jaar geleden hielden we al
een pleidooi voor deze status, in plaats
van de aanwijzing tot beschermd na
tuurgebied in het kader van de Natuur
beschermingswet. Wij pleiten ervoor,
dat de parkgedachte ook tot uitdruk
king komt in de inrichting en in het be
heer van dit waardevolle natuurgebied.
De toerist zal zich dan eerder als gast
gedragen, dan wanneer hij overal op
bordjes 'verboden toegang' stuit. Ook
het gebied van de Voordelta - een na
tuurgebied in wording - verdient alle
zorg. De ANWB heeft er bij de beleids
makers op aangedrongen niet dezelfde
fout te maken als bij de Oosterschelde.
Kijken we naar de product-marktcom-
binatie 'kust-steden-cultuur' dan kan
de Westerscheldetunnel naar onze
mening uitstekende nieuwe kansen
scheppen. Door de vaste oeververbin
ding komt de Zeeuwse kust immers
veel dichter bij de Vlaamse kust en
kunststeden te liggen. Door grensover
schrijdend samen te werken kan het
totaalproduct veel breder worden. Ook
in organisatorisch opzicht zien wij een
heilzame verbreding van de samen
werking. Met de provincie Zeeland en
vele andere betrokkenen is de ANWB
erin geslaagd een 'toeristisch huis' op
te richten. Het kan een geschikte uit
valsbasis worden voor verdere samen
werking tussen een belangrijke partij
en.
Actie-plan
Terug naar het actieplan 'Zee van cul
tuur'. Het plan ligt er, nu de actie nog.
Het rapport bevat in elk geval een lijst
met concrete aanbevelingen. Ook de
'glazen dijk' staat op de lijst. Wat ons
betreft is wel duidelijk, waar dit project
gestalte moet krijgen: in Zeeland en
dan het liefst op Neeltje Jans. Hoewel
voor enkele ideeën al initiatieven zijn
genomen, zal er nog heel wat water
langs de Zeeuwse kusten stromen
voordat de woorden uit 'Zee van cul
tuur' zijn omgezet in daden. We hopen
dat velen zich aangesproken voelen.
Nogal wat actiepunten hebben betrek-
Zeeuws Tijdschrift 13
