Malines a Terneuzen', kortweg GT en
MT genoemd. Gezamenlijk werd door
beide bedrijven in Terneuzen een haven
bedrijf geëxploiteerd. Omdat beide
maatschappijen Belgisch waren, werd
Terneuzen in 1874 gelijkgesteld aan de
Belgische havens en kon geprofiteerd
worden van gunstige spoorwegtarieven.
Deze bleven gelden tot in 1914.
Terneuzen
Terneuzen werd aldus een belangrijk
logistiek centrum. Toch wist men aan
vankelijk geen grote bedrijven aan te
trekken die zich binnen de gemeente
grenzen wilden vestigen. In 1899 werd
langs het kanaal begonnen met de
bouw van een grote staalfabriek, maar
dubieuze financiële handelingen van de
eigenaren en mogelijke belangen van
Duitse staalkoningen dwarsboomden
de plannen: de fabriek is nooit in bedrijf
geweest. In 1911 werd de 'N.V. Neu-
zensche handel in bouwmaterialen,
kalkblusscherij, cement-, ijzer- en
bouwmaterialenfabricage De Hoop' op
gericht, in 1924 gevolgd door de 'N.V.
Terneuzensche Scheepsbouw Maat
schappij'.
Het eerste industrieële zwaartepunt
langs het kanaal werd dan ook niet Ter
neuzen maar Sas van Gent, spoedig ge
volg door Sluiskil.
Sas van Gent
Van agrarische zijde was er groeiende
belangstelling voor de mogelijkheden
die het kanaal en de spoorweg boden.
De bedrijven die te Sas van Gent werden
gebouwd, waren grotendeels op de
landbouw ingesteld. In 1872 werd de
'N.V. Beetwortelsuikerfabriek Sas van
Gent' gebouwd, in 1899 gevolgd door
de 'Eerste Nederlandsche Cooperative
Beetwortelsuikerfabriek'. Hetzelfde jaar
werd de 'S.A. des Glaceries Néerlandai-
ses' (de glasfabriek) opgericht, in 1902
de 'N.V. Walzenmolen' en in 1912 de
'N.V. Stijfsel- en Glucosefabriek.' De
grote doorbraak in het industrialiserings
proces van de kanaalzone vond in 1911
plaats te Sluiskil met de bouw van de
'Association Coopérative Zélandaise de
Carbonisation G.A.'
Sluiskil
Om zeker te zijn van een gunstige plaats
voor de aanvoer van Engelse en Duitse
kolen per schip, sloten in 1911 vijf Fran
se ijzer- en staalbedrijven uit Lotharin
gen zich aaneen ter oprichting van een
gezamenlijke cokesfabriek. Ook de goe
de spoorwegverbindingen naar het ach
terland en de goedkope tarieven speel
den een belangrijke rol bij de
vestigingsplannen. Het kapitaal van de
A.C.Z.C. werd door de deelnemende
bedrijven bijeengebracht. In 1911 wer
den van dhr. Ramondt diens boerderij
De 'Association coopérative Zélandaise de carbonisation G.A. Sluiskil' in de vijftiger jaren. De twee reusachtige Titanbrugkranen en de daarachter gelegen kolenbun
kers domineren de Kanaalkade. Het grote gebouw op de achtergrond is een kolentoren, met links daarnaast een 'blustoren' waarin gloeiende cokes met water wordt
geblust. Rechts ligt de Industriewegin de volksmond 'het zwarte pad' genoemd. Tot de gemeentelijke herindeling van 1970 vormde de Industrieweg de grens tussen
de Gemeente Terneuzen en de Gemeente Axel. In het stadhuis van Axel was men woedend toen men van de nieuwe gemeentelijke indeling hoorde. Hiermee ging
immers een belangrijke bron van inkomsten voor de gemeente verloren. Aan de rechterkant van de Industrieweg ligt het fabrieksterrein van de 'L' Azote'toen
N.S.M. geheten, thans Hydro Agri. Foto: collectie 'De Maelstede'.
14 Zeeuws Tijdschrift
