Berichten in de regionale pers over
voorgenomen bezuinigingen ten aan
zien van de bibliotheek hebben me ge
alarmeerd. Hoe is het mogelijk dat par
tijen in de raad niet meer ruggegraat
vertonen?
Hans Spenkeling, directeur, vertelt over
zijn bibliotheek. Over fusies en een lan
ge reeks bezuinigingen, over plannen
en projecten om tot leesbevordering te
komen, zowel bij scholieren als bejaar
den.
"In '93 sloot ons filiaal. Er zijn boven
dien twee formatieplaatsen geschrapt
en allerlei efficiency maatregelen geno
men.
Nu moeten we opnieuw f 30.000 inle
veren. Als de verkorte werkweek bin
nen onze branche van kracht wordt,
zullen we wellicht een dag moeten slui
ten of in ieder geval minder uren open
zijn.
Maar ik wil niet de indruk wekken dat
het hierin Terneuzen en in Zeeland al
leen maar kommer en kwel is. We heb
ben pas de bibliotheekruimte heringe
richt. We schuwen de contacten met
andere culturele instellingen niet.
Ik heb de indruk dat er op het ogenblik
weer van alles mogelijk is in de biblio
theek: lezingen, tentoonstellingen of
zelfs muziekuitvoeringen. Wij doen vo
lop aan innovatie, ook op multi-media-
gebied.'
Ik speel even voor advocaat van de dui
vel: 'Is privatisering en sponsoring geen
oplossing voor de tekorten?'
Spenkeling resoluut: 'Nee, ik vind dat
de zorg voor een basisvoorziening als
de onze op de eerste plaats van de
(plaatselijke) overheid uit moet gaan.
Die moet er voor zorgen dat de bevol
king tegen een zo laag mogelijk tarief
bij ons terecht kan.'
De hamvraag: scoort Terneuzen redelijk
met het bibliotheekbezoek? Het ant
woord maakt me een beetje gelukkig.
Terneuzen ligt enkele promillen boven
het landelijk gemiddelde.
De dag na dit gesprek lees ik in de krant
dat de bezuiniging van f 30.000 is om
gebogen naar f 15.000.
De overbekende politieke truc. Vraag
eerst het dubbele en daarna is men blij
dat men maar voor het halve bedrag
gepakt wordt. Overigens wordt de an
dere helft van het bedrag het jaar erop
geïnd.
De tweede poot van het culturele basis-
gebeuren, de stichting Toonbeeld (op
leidingen musische vorming) krijgt het
zwaarder te verduren. Die moet zonder
meer dit jaar f 30.000 inleveren. Wet
houder P. Hamelink hierover: 'Bij Toon
beeld kiezen we als gemeentebestuur
voor een accentverschuiving. We scha
kelen de docenten in voor bijvoorbeeld
een verlengde schooldag. Dan komt er
een groep kinderen aan bod, die nor
maal geen gebruik maakt van de facili
teiten van Toonbeeld. Dat heb ik liever
dan dat iemand tot op hoge leeftijd
harp probeert te spelen, met alle on
kosten vandien. Ook het laatste moet
mogelijk zijn, maar dan wel met ver
hoogde eigen bijdragen.'
Maar waarom in een welvarende tijd
bezuinigen op basisvoorzieningen?
Wethouder Piet Hamelink draait een
tijdje met zijn antwoord om de hete brij
heen. Wat moet hij anders?
Zijn opsomming van wapenfeiten is
echter indrukwekkend: andere en bete
re huisvesting Toonbeeld, plannen voor
een nieuwe schouwburg, nieuw beleid
beeldende kunst, installatie coördinatie
commissie, renovatie Kalashnikov. 'Niet
alleen mijn verdienste, zegt hij, 'Maar
toch...'
Jazz bij 'De Neger'
Een van de meest vitale onderdelen van
de Terneuzense cultuur vormt de jazz-
scene. Dit jaar bestaat het jazzcafé Por-
gy Bess 40 jaar. Initiatiefnemer Frank
Koule ofwel De Neger, is al langer dan
tien jaar dood. Hij toverde zijn lunch
room in jaren vijftig om tot een jazz-
tempel. Zijn zaak kreeg internationale
bekendheid vanwege het overdonde
rende aanbod van talent en wellicht
ook vanwege de unieke bouwstijl van
zijn pand: niets klopte, alles hing van el
lende aan elkaar, maar als de voorstel
ling begon was de entourage volmaakt.
De schemering was Koules beste com
pagnon.
Alle grote jazzmusici zijn er binnen ge
weest. In Porgy hing volgens ingewij
den in de bloeiperiode altijd een kos
mopolitische sfeer. Na de dood van
Koule ontfermde de stichting Porgy
Bess zich over zijn erfenis. De ergste
bouwkundige fratsen werden wegge
werkt, zonder dat de zaak aan burger
lijk fatsoen ten onder ging. Porgy kreeg
bovendien de functie van kleinkunst-
theater waar van alles mogelijk moet
zijn.
De jazz bleef vanzelfsprekend gelieerd
aan de club. Een keer per jaar mondt
het jazzgebeuren uit in een festival van
vier dagen. Tijd voor een anekdote, die
ik overigens niet zonder schroom vertel.
Ooit zat ik in Porgy een half uur of lan
ger tegenover een van de reuzen van
de jazz, zonder dat ik het in de gaten
had. Een man in een armoedig zwart le
ren jasje met een uitgemergeld bleek
gezicht, trok mijn aandacht.Zijn vrouw
leek er ook niet al te best aan toe. Ik
vroeg me af of ze het wel naar hun zin
hadden en of ze niet in de verkeerde
club terecht waren gekomen.
Na een half uurtje verdwenen ze stille
tjes, waarna ik tot mijn verbazing de
man het podium zag beklimmen met
een instrument in zijn hand. Hij begon
ongelofelijk mooi en ingetogen te spe
len. Op een trompet meen ik. Zijn
naam was Chet Baker.
In Porgy worden ook films vertoond.
Dit gebeurt nog met een 16 mm projec
tor. In overeenstemming hiermee zijn
het wankele podium en de ongemakke
lijke houten stoelen. Maar het filmge
not blijft op deze manier wel puur.
Vanaf de jaren zestig vonden de activi
teiten van de werkgroep Poëzie, wel
licht de 20ste eeuwse opvolger van de
rederijkerskamer 'Neuzens kunstliefde'
of van de leesvereniging 'Tot Nut en
Genoegen' ook in Porgy Bess plaats.
Initiatiefnemer was Michel Huisman,
plaatselijk dichter. Een aantal keren heb
ik zo'n avond bezocht.
Wat mij en waarschijnlijk ook de andere
bezoekers opviel, was dat de dichters-
club altijd veel te lang tafelde en de be
zoekers soms uren liet wachten, om
vervolgens stommelend en aangescho
ten binnen te vallen als een gezelschap
ouderwetse bohémiens.
Het is niet verwonderlijk dat de werk
groep gedoemd was te verdwijnen. De
activiteiten werden op professionele
wijze overgenomen door de stichting
Prometheus. Deze huurt acht of tien
keer per jaar een schrijver die op tijd
komt en op tijd begint. Als ik boekhan
delaar Van de Sande, bestuurslid van
Prometheus, vraag naar bijzonderheden
over het nieuwe seizoen, fluistert hij:
40 Zeeuws Tijdschrift
