Het land van Druk Yul
Klooster in Bumtang (centraal Bhutan). Foto: C.M. Enthoven.
Op de zuid-hellingen van de Himalaya, ingeklemd
tussen China en India, ligt het boeddhistische ko
ninkrijk Bhutan: het land van Druk Yul: de donde
rende draak. Het land is bijna net zo groot als Zwit
serland. Volgens de overlevering landde de heilige
goeroe Rimpoche, schrijlings gezeten op een vlie
gende tijger, op dejhomolhari-berg in de Paro-vallei
om de geesten te bestrijden die het Bhutanese ko
ninkrijk teisterden. In de boeddhistische cultuur in
het koninkrijk passen animisme, dansen en ceremo
niën waarin de god Bali wordt opgeroepen. Het be
gin van deze cultuur ligt in een ver verleden: twaalf
eeuwen terug. Het boeddhisme speelt een centrale
rol in het leven van de mensen; de invloed is overal
waarneembaar. In Bhutan leiden, op een totale bevol
king van circa 680.000 mensen, naar schatting
20.000 monniken een kloosterleven. Met meditatie,
kennis en toewijding proberen zij zich los te maken
van het aardse leven. Zij zien ontwikkeling in de eer
ste plaats als verrijking van de geest en het loslaten
van het materiële. Tot op de dag van vandaag vormen
de kloosters, Dzongs genaamd, het hart van het reli
gieuze en politieke bestuur. Zo herbergt de grote
kloosterburcht van de hoofdstad Thimphu het
overheidsapparaat.
Bhutan is een absolute monarchie zonder geschre
ven grondwet, maar wel met een parlement. Tachtig
procent van de regionale volksvertegenwoordigers
wordt direct gekozen, vergelijkbaar met het distric
tenstelsel in Groot-Brittanië. De overige twintig pro
cent van de parlementsleden benoemt de koning.
Onder hen zijn 10 monniken. De ministers zijn ver
antwoording verschuldigd aan de koning. Hij kan ze
ontslaan. Het koninkrijk is dus geen parlementaire
democratie zoals Nederland.
Bhutan is één van de weinige landen waar de na
tuur nog vrijwel intact is, waar nog verschillende van
de meest bedreigde diersoorten voorkomen, zoals
sneeuwluipaarden, olifanten, en zo'n vijfhonderd
vogelsoorten. De vorst wil het lang geïsoleerd geble
ven koninkrijk nu deel uit laten maken van de mo
derne wereld, echter met behoud van de ongerepte
natuur en het diep gewortelde culturele erfgoed.
heeft gehoord. Hij beheerste immers het Tibetaans. Er
zijn echter geen aanwijzingen waaruit blijkt dat hij het
koninkrijk ook daadwerkelijk bezocht heeft.
We moeten bijna 250 jaar wachten voordat er di
recte contacten tussen Bhutan en Zeeland komen. Het
Zeeuwse Platform Duurzame Ontwikkeling is in 1992
begonnen met de '500 km Fietsactie' om een bijdrage te
leveren aan een beter milieu. Deelnemers aan de actie
gaan tussen 1 april en 1 oktober zo veel mogelijk op de
fiets naar het werk. De inzet is dat ieder hierbij in totaal
minimaal 500 kilometer haalt; vandaar de naam '500 km
Fietsactie'. De 1660 deelnemers in 1995 hebben ruim
2,2 miljoen kilometers op de fiets afgelegd, wat ruim
37.000 voor de bouw van een kleine milieuvriende
lijke waterkrachtcentrale voor Lhuntsi in Bhutan heeft
opgebracht. Ook in 1997 is er in Zeeland voor Bhutan
gefietst.
Ecooperation, de stichting die in Nederland voor de
uitvoering van de DOV's moet zorgen, heeft voor elke
fietskilometer 1 cent neergeteld: totaal 22.000.
Zeeuwse bedrijven en instellingen hebben hun fietsende
medewerkers voor meer dan 15.000 gesponsord. De
bouw van de 'Mini Hydel' is inmiddels begonnen en
moet honderd huishoudens, een school, een Dzong, een
klein ziekenhuis en een radiocommunicatiestation van
stroom gaan voorzien. Kleine milieuvriendelijke water
krachtcentrales moeten hout als brandstof vervangen en
zo de uitstoot van C02 terugdringen. In oktober 1997
heeft de stichting Zeeuwind ter gelegenheid van zijn
tienjarig bestaan 2.500 aan het waterkrachtproject ge
schonken.
Minister Wangchuck (rechts) met de voorzitter van Ecooperation,
Frans Peters (links) en de heer Dorjee op het Middelburgse
Abdijplein. September 1997. Foto: Jan Koeman.
Twee ton terug
Bhutan streeft naar een ontwikkeling die in evenwicht
blijft met de natuur. Dit geldt zeker voor de ontwikke
ling van de landbouw. De stichting Zeeuwse Vlegel doet
hetzelfde. Temidden van de krachten binnen de mo
derne landbouw met schaalvergroting en de nadruk op
20 Zeeuws Tijdschrift
