J. McNeill Whistler,
The Balcony, Amsterdam, ets, 1889.
ontoegankelijke dandy met een scherpe tong die vijand
noch vriend spaarde. Zijn boek The Centle Art of Making
Enemies 1890) heeft daar zeker toe bijgedragen.
Een overzichtstentoonstelling van zijn werk in 1892
bracht eindelijk erkenning in Engeland; kort daarop ver
huisde hij met zijn vrouw naar Parijs. In 1888 was hij ge
trouwd met Beatrice Philip, de jonge weduwe van de
architect E.W. Godwin. Zij is van grote betekenis voor
Whistier geweest; de schok van haar dood in 1896, een
jaar na hun terugkeer uit Parijs, is hij niet te boven
gekomen. Zijn gezondheid ging achteruit en zijn verbit
tering nam toe, maar tot zijn dood in juli 1903 is hij on
afgebroken blijven werken. Prachtige schilderingen zijn
er de stille getuigen van.
Het land van Rembrandt
Soms waren het exposities van zijn werk, die Whistier
naar Nederland voerden. In het najaar van 1863 werden
twaalf etsen uit zijn Thames- serie tentoongesteld in Den
Haag en met een gouden medaille bekroond. Whistier
was opgetogen over deze onderscheiding 'door het land
van Rembrandt'. In 1864 bracht hij een bliksembezoekje
aan ons land ter gelegenheid van een tentoonstelling in
Rotterdam waar werk van hem hing.
Daarna duurde het tot de jaren tachtig, tot na zijn ver
blijf in Venetië, voor hij weer naar Nederland kwam.
In 1882 bezocht hij het Frans Halsmuseum in Haarlem
en maakte hij een reeks aquarellen in Amsterdam
Nocturnes d'Amsterdam). Daarvan kwam pas onlangs, in
een Amerikaanse particuliere collectie, de aquarel Snow
te voorschijn die vanuit een bijzondere invalshoek een
beeld geeft van het nog ongedempte Rokin richting het
Arti et Amicitiae-gebouw. Uit 1884 en 1887 dateren
Whistiers sfeervolle tekeningen, aquarellen en etsen van
Dordrecht en omgeving.
Hoogtepunt van de tentoonstelling in het Rijksmu
seum was de Amsterdam Set, een reeks van twaalf etsen
die Whistier tijdens een bezoek van ruim twee maanden
in het najaar van 1889 maakte. De Nederlandse
Etsclub had de kunstenaar uitgenodigd te exposeren op
de derde tentoonstelling van de club die in Den Haag
werd gehouden. Whistier was er vertegenwoordigd met
Zeeuws Tijdschrift Tl