Zeedijk met stortsteen in Tholen. De zorg .voor de waterkering
wordt wel de primaire taak van het waterschap genoemd.
Kandidaten
Iedereen ouder dan achttien jaar kan zich voor één van
de vier categorieën in één van de vier districten kandi
daat stellen om bestuurslid van het waterschap te wor
den. Hij of zij behoeft zelf niet per se belastingplichting
te zijn in de betreffende categorie; hij of zij behoeft
ook niet in het betreffende district en zelfs niet in het
waterschapsgebied te wonen en behoeft niet eens Ne
derlander te zijn. Wat wel moet is steun krijgen van
tien mensen, die wèl belastingplichtig zijn in de betref
fende categorie en die wèl in het betreffende district
wonen. Op de kandidatenlijst moeten de handtekenin
gen van die tien steunbetuigers vermeld staan. Formu
lieren voor de kandidaatstelling zijn sinds 5 januari ver
krijgbaar bij het waterschap Zeeuwse Eilanden in Goes.
De formulieren moeten persoonlijk worden ingeleverd
op de daarvoor aangewezen datum (20 januari).
Zodra de definitieve kandidatenlijst is vastgesteld,
kunnen de 'verkiezingscampagnes' van start. De meeste
kandidaten volstaan met wat spreekbeurten in hun dis
trict. Meestal doen ze dat samen met hun plaatsvervan
ger, met wie ze als 'koppel' de verkiezingen ingaan. De
wet op de waterschapsverkiezingen stelt het aanwijzen
van een plaatsvervanger meteen bij de kandidaatstel
ling als eis. Zo hoeft er bij tussentijdse vacatures niet
opnieuw gestemd te worden. Hypothetisch beschouwd
is het mogelijk, dat er helemaal geen verkiezingen be
hoeven plaats te vinden. Er moeten dit keer 35 be
stuursleden in de nieuwe samenstelling van de algeme
ne vergadering gekozen worden. Als er zich precies 35
kandidaten in de juiste verdeling over de districten en
de categorieën aandienen, kunnen ze meteen worden
benoemd. Zo zal het in de praktijk echter niet gaan.
De algemene vergadering bestaat sinds de fusie van
de vijf waterschappen uit 62 leden. De provincie heeft
niet alleen bepaald, dat dit aantal moet worden terug
gebracht tot 35, maar heeft tevens de verdeling over de
vier districten vastgesteld, te weten: 4 voor Schouwen-
Duiveland, 4 voor Tholen, 12 voor Zuid-Beveland en 15
voor Walcheren/Noord-Beveland. Deze verdeling schoot
vooral bij de vertegenwoordigers uit Schouwen-Duive-
land vorig jaar in het verkeerde keelgat. In de praktijk
komt 4 bestuurders per kiesdistrict uiteraard neer op 1
per categorie.
De verkiezing van de bestuursleden in de categorie
bedrijfbebouwd gaat overigens indirect. Dat wil zeg
gen, dat daar niet in het stembureau een stem op kan
worden uitgebracht, maar dat de Kamer van Koophan
del per district bepaalt wie voor deze categorie water
schapsbestuursleden worden.
Nummer-één-effect
Dat waterschapsverkiezingen anders zijn dan politieke
verkiezingen brengt de mensen in de war, zo is in de
praktijk gebleken. Daardoor ontstond bij de vorige wa
terschapsverkiezingen het zogenaamde 'Nummer-één-
effect'. Bij waterschapsverkiezingen is de volgorde van
de kandidaten op het stembiljet volstrekt willekeurig.
De mensen zijn echter gewend aan het partijenstelsel
met de lijsttrekker op nummer één. Het gevolg was, dat
ze automatisch veel op nummer één van een bepaalde
categorie stemden. Om dat op 4 maart te vermijden
moet er nu 'Goed Zeeuws -Goed Rond' gestemd wor
den. Dat wil zeggen: een 'rond' stembiljet. Tenminste,
het briefje is vierkant, maar de namen staan in alfabeti
sche volgorde in een grote cirkel en niemand staat
meer boven- of onderaan.
Het waterschap verwacht, dat nu de mensen veel
bewuster op een bepaalde kandidaat gaan stemmen.
Wie overigens denkt, straks een ruime keus te hebben,
dient te beseffen, dat hij /zij alleen een stembiljet met
de namen van de kandidaten uit zijn of haar district
krijgt in te vullen. Steun betuigen aan een capabel ge
achte kandidaat uit een ander district kan dus niet.
De Zeeuwse Eilanden heeft de handen vol aan het
maken van de oproepkaarten. Daarvoor wordt gebruik
gemaakt van de gegevens van het GBA (gemeentelijke
basisadministratie). Tot op het allerlaatste moment, en
kele weken voor 4 maart, worden nog de overledenen
uit het bestand verwijderd. Het is immers zo pijnlijk als
een overledene nog een oproep krijgt om te gaan stem
men. Voor oproepen in de categorieën onbebouwd en
bebouwd moet het GBA-bestand gekoppeld worden aan
Zeeuws Tijdschrift 23
