Het in dit artikel besproken schilderij van De Verwer is tijdens een kunst- en antiekbeurs in de RAI in Am sterdam in september 1977 verkocht door Gebr. Dou- wes Fine Art. Een vertegenwoordiger van die firma vertelde mij dat het schilderij door een Nederlandse verzamelaar is aangekocht. De nieuwe eigenaar schijnt niet ongenegen het schilderij voor korte of langere tijd aan een Zeeuws Museum in bruikleen te geven. Als binnenkort het Lampsinshuis in Vlissingen het on derkomen wordt van het nieuwe Maritiem Museum, dan zou dit schilderij bij de opening het pronkstuk kunnen zijn! de Zeevaart verworven en is thans in bruikleen bij het Nederlands Scheepvaartmuseum te Amsterdam. Er zijn aanwijzingen waaruit kan worden opge maakt dat Prins Frederik Hendrik de opdrachtgever zou kunnen zijn; de vlag met de oranje-blauwe banen, die op het schilderij op de achtersteven van het jacht wap pert, doet dit vermoeden. De hiervoor reeds ge noemde prinsenvlag wappert als vlag van de Republiek op het achterschip van de "Fortuyn". De Zeeuwen heb ben het het langst volgehouden de prinsenvlag te varen; vaak in negen of ook wel 12 banen. In dat geval ge noemd een "dubbele prinsenvlag". Zij zondigden daar mee tegen het besluit in 1596 van de Staten Generaal, alleen de driebanenvlag als de officiële te erkennen. Het zou daarom Prins Frederik Hendrik kunnen zijn die daar staat, omringd door enige feestelijk uitgedoste dames. Hij zeifin een stemmig zwart tenue met platte kraag met de bekende witte pluim op de hoed; "suivez mon panache blanc". De prins was immers in Zeeland een belangrijk en gezien man. Hij was niet alleen mark graaf van Vere en Vlissingen, maar ook Eerste Edele van dit gewest. Hij had in Vlissingen een eigen verblijf na melijk het "Prinsenhof', dat geheel rechts op het schil derij is afgebeeld. Het is echter ook goed mogelijk dat De Verwer zijn fantasie de vrije loop heeft gelaten, omdat de Staten van Zeeland in hun notulen geen melding maken van een bezoek van de Prins van Oranje aan hun gewest in 1628 toen de vloot van Ita thuisvoer. Of daarom het "Admiraalsschip" in opdracht van de Prins of anderen is geschilderd, valt dus niet met zekerheid te zeggen. De mogelijkheid bestaat ook dat hij het op eigen initia tief deed. Na dit uitvoerig onderzoek kon de sluier die lag over de ruim 350 jarige geschiedenis van één van de mooiste schilderijen van Abraham de Verwer groten deels worden opgelicht. Een schilderij dat herinnert aan een glorieus moment uit de rijke Zeeuwse maritieme geschiedenis, maar ook aan de bloeiperiode van de ma ritieme schilderkunst. Noten 1 Catalogus Christies, London, 9th May 1969, p22 2 Door de eigenaar van het schilderij werden vele personen ge raadpleegd werkzaam bij scheepvaartmusea zoals het Scheepvaartmuseum te Amsterdam, Rotterdam, Antwerpen, Greenwich, het Rijksmuseum voor Kunsthistorische Docu mentatie, het Rijksprentenkabinet,maar ook de Zeeuwse Mu sea. 3 Roos, Zeeuwen en de WIC", 20 ev. 4 Roos, "Zeeuwen en de WIC", 44 ev. 5 Roos, Zeeuwen en de WIC", 48 ev. 6 Roos, Zeeuwen en de WIC", 51; I.Wright, "Nederland- sche zeevaarders", 174-182 7 Scheurleer, "Onze mannen ter zee", deel I, 73 8 Roos, "Zeeuwen en de VOC", 160 9 Een origineel journaal over een later tocht van Gelein van Sta pels bevindt zich in het Rijksarchief te Middelburg. Hanschrif- tenverzameling nr. 182. Afbeeldingen uit dit journaal werden opgenomen in "Zeeuwen en de WIC" 25. Dit journaal werd getranscribeerd door Van Wallenburg en verschenen twee artikelen hierover in het Zeeuws Tijdschrift, 44, 45 (1995) 10 Roos, "Zeeuwen en de WIC", 52; ARA, WIC, o.c., 10 Octo ber 1628, fo 90, vo 11 Muller, De Nederlandse geschiedenis in platen", 1863-1870, 213 12 Muller, De Nederlandse geschiedenis in platen", 1863-1870, 213 13 Maritiem Museum Prins Hendrik, P 1622, gravure van het nemen van twee Honduras schepen, uitgegeven door Hessel Gerritsz. 14 J. de Laet, "Yaerlijck Verhael", deel II, 35 15 Bruljn, "Dutch Asiatic Shipping"RGP 166/167 16 Van der Poel, "Het particularisme van Zeeland", 79 17 Roos, "Zeeuwen en de WIC", 63 Gedrukte bronnen en literatuur Bol, Laurens J., Die Hollandische Marinemalerei des 17 Jahr-hu- nderts (Braunschweig 1973) Bruijn, J.R., F.S.Gaastra I.Schoffer (eds.) Dutch-Asiatic shipping in the 17th and 18th centuries, vol. II,III, RGP /grote serie 166,167, ('s-Gravenhage 1979) Bürger, Th., Les Museés de fa Hollande I en II, (1858-1860) Catalogus, Marine Sale 9th May 1969, The Property of a Gentle man, (Christies, London). Catalogus, Dutch Marine Painting Exposition, nr.54 (Southampton 1949) Catalogus, Tentoonstelling 17e eeuwse Nederlandse Zeeschilde rijen uit Engels bezit, Maritiem Museum Prins Hendrik (Rotter dam 1950) Charageat, M., "Une vue du Louvre et de l'Hötel de Nevers par Abraham de Verwer", in: Bulletin du Musée Carnavatet, (april 1949) Commelyn, L, Frederick Hendrik van Nassauw Prince van Oran- gïen zijn leven en bedrijf 1651, deel II. Laet, Johannes de, Iaerlyck Verhael van de Verrichtingen der Geoctroyeerde West-Indische Compagnie, deel II (1627-1630), (Leyden 1694). Uitg. S.P. l'Honoré Naber en J.C.M. Warnsinck ('s- Gravenhage 1931-1937) 34-47. Muller, F., "Beredeneerde Beschrijving van Nederlandse Histo rieplaten", in: De Nederlandse Geschiedenis in Platen (1863- 1870) Muller, D.G., De Oorsprong van de Nederlandse Vlag (1862) Poel, J. van der. Het particularisme van Zeeland en de Convoyen en Licenten. Overdruk uit het Archief, uitg. door het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen (1929) Roos, D., Zeeuwen en de Westindische Compagnie 1621-1674 (Hulst 1992) Roos, D., Zeeuwen en de VOC, (Middelburg 1987) Scheurleer, D.F., Onze mannen ter zee in zicht en beeld! 1912), deel I Wright, I.A., Nederlandse Zeevaarders op de eilanden in de Caribi sche Zee en aan de kust van Colombia en Venezuela gedurende de jaren 1621-1648. Documenten hoofdzakelijk uit de Archivo Ge neral de Indias te Sevilla (Utrecht 1934) Zeeuwse Volksalmanak voor het jaar 1844 38 Zeeuws Tijdschrift

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Tijdschrift | 1997 | | pagina 40