Brood en vissen. Muurschildering te Breskens door Johnny
Beerens. Foto: Peter Nicolai.
de. Wanneer we kijken naar de ontwikkeling in de sa
menstelling van de Nederlandse bevolking, dan zien we
het volgende beeld (figuur 1). In 1995 is er aan de bo
venkant van de grafiek nog iets van een bevolkingspira
mide. We zien wel heel duidelijk de uitstulping in de
leeftijden 40-50 jaar (generatie van net na de oorlog).
Het geringe aandeel jongeren tot 25 jaar zorgt voor een
verstoring van de pyramide. De leeftijdsverdeling van de
bevolking heeft een ui-vorm aangenomen. Wanneer we
de bevolkingsontwikkeling doortrekken tot 2025 vol
gens het global competition scenario (de middenvariant
van de CBS-prognose) levert dit het volgende beeld op.
Van een ui-vorm is weinig meer over. De voorhoede van
de babyboom generatie is bijna 80 jaar. De generaties
jonger dan 50 jaar verschillen in omvang niet zo gek
veel van elkaar zodat er een soort bevolkingskolom is
ontstaan.
zijn in de vruchtbare leeftijd (15-49 jaar) en hoeveel kin
deren zij gemiddeld krijgen. Verondersteld is dat Zee
land de relatief hoge vruchtbaarheid zal blijven houden.
Bij de sterfte wordt verondersteld dat de mensen in
Zeeland gemiddeld iets ouder zullen blijven worden dan
de gemiddelde Nederlander.
Wat betreft migratie wordt aangenomen dat elke ge
meente in Zeeland in de komende 30 jaar een binnen
lands migratiesaldo zal kennen dat gelijk is aan het ge
middelde binnenlandse migratiesaldo in die gemeente
over 1990-1994. Er worden dus per saldo geen belang
rijke wijzigingen verondersteld in het vertrek onder jon
geren vanwege studie, aantrekkelijkheid voor ouderen,
en forensenbewegingen. Van de buitenlandse migratie -
de belangrijkste factor in de recente bevolkingsgroei
van Zeeland - wordt aangenomen dat de instroom sub
stantieel zal blijven maar wel iets minder omvangrijk
dan in de periode 1990-1994.
De aannames zijn vrijwel alleen gebaseerd op ont
wikkelingen uit het verleden. We gaan met andere
woorden 'achteruit de toekomst in'. De provinciale be
volkingsprognose leunt daarbij sterk op de ontwikkelin
gen in de laatste vijfjaar. Het is mijns inziens helemaal
niet zo'n gek idee om die aannames van wat bandbreed
te te voorzien. Bandbreedte die gekozen wordt op
grond van beargumenteerde toekomstvisies. Dit is zeker
nodig omdat blijkt dat de recente bevolkingsgroei in
Zeeland zo sterk te wijten is aan veranderingen in het
nationale asielzoekersbeleid. Het moment waarop de
vergrijzing dusdanige vormen heeft aangenomen dat zij
niet meer door geboorten of vestiging kan worden ge
compenseerd zal daarom voor een groot deel afhangen
van de landelijke beleidsstrategieën ten aanzien van im
migratie. Dit toont de impact van de vorderingen in de
Europese integratie. Regionale scenario's zijn daarom
nodig voor een meer gefundeerde prognose. Pas dan
gaan we niet meer achteruit de toekomst in, maar 'voor
uit uit het verleden'. Helaas zijn we zover nog niet.
Zeeland is al jarenlang de meest vergrijsde provincie
van Nederland. Overigens is Nederland nog een van de
minst vergrijsde landen van Europa. Alleen Ierland heeft
een kleiner aandeel 65-plussers dan wij. Dit komt vooral
omdat Nederland in de eerste kwart eeuw na de tweede
Figuur 2
Bevolkingsontwikkeling volgens IPB Migratievariant
Uitgangspunten van de
provinciale bevolkingsprognose
De bevolkingsprognose van de Provincie Zeeland is niet
gebaseerd op scenario's, maar heeft haar wortels wel in
de middenvariant van de CBS-bevolkingsprognose. hl
het provinciaal prognosemodel wordt uitgegaan van ver
onderstellingen ten aanzien van geboorte, sterfte en mi
gratie. Bij geboorte is het belangrijk hoeveel vrouwen er
Zeeuws Vlaanderen
Zeeuws Tijdschrift 7
