een toegangskaart voor een evenement. Tweederde deel
wordt gevormd door bezoekers van de open evenemen
ten waarvoor geen toegangsbewijs vereist is. Op basis
van het publieksonderzoek kan men becijferen dat onge
veer een op de drie bezoekers afkomstig is van buiten
Zeeland. Figuur 1 laat zien hoe deze bezoekersaantallen
zijn verdeeld over de onderscheiden festivals. Grote
publiekstrekkers waren dat jaar 'De Vesten Verlicht' in
Goes met 15.000 bezoekers en 'Jazz by the Sea' in Dom
burg met 12.500 bezoekers. Van het publiek bij De Vesten
Verlicht is de herkomst niet bekend, bij hetjazz Festival
zijn ruim 8.000 bezoekers afkomstig van buiten Zeeland.
Het Festival van Zeeuwsch-Vlaanderen, De Verborgen
Stad, het Festival Muziek Monumentaal en de Slot
manifestatie trokken allen meer dan vijfhonderd bezoe
kers van buiten de provincie.
Kenmerken van het publiek
Een klein, maar zichtbaar deel van het publiek heeft
speciaal vakantie genomen om de Zeeland Nazomer
Festivals bij te kunnen wonen. Uitschieter is het festival
Jazz by the Sea, waar een kwart van het publiek dit zegt.
Bij de andere festivals blijft dit beperkt tot enkele pro
centen. Een groter deel van het publiek blijkt vakantie
ganger te zijn. Zij hebben ervoor gekozen om in het
naseizoen in Zeeland op vakantie te gaan en bezoeken
een of meerdere evenementen van de Zeeland Nazomer
Festivals.
Het grootste deel van het publiek van de Zeeland
Nazomer Festivals bestaat uit mensen die een evene
ment bezoeken en daarna weer thuis of bij familie,
vrienden of kennissen overnachten. Deze mensen wor
den in de statistieken aangeduid als dagtoeristen. Het
CBS spreekt van een dagtoerist wanneer iemand ten
minste twee uur van huis is voor een recreatieve activi
teit (zonder overnachting en exclusief bezoek aan fami
lie of kennissen en exclusief uitstapjes vanuit een
vakantieadres). En een bezoek aan een evenement duurt
inclusief reistijd al snel meer dan twee uur. Deze definitie
is dus wel erg ruim. Door ook te kijken naar de afstand
die bezoekers afleggen om naar een evenement te ko
men, is een scherper beeld te krijgen van de aantrek
kingskracht en daarmee het toeristische belang van een
evenement.
Het effect van afstand op podiumbezoek is erg
groot. Zo heeft Verhoeff 1993) in een onderzoek ineen
aantal Nederlandse steden bekeken hoe ver het publiek
naar voorstellingen had gereisd. Hij ontdekte dat drie
kwartvan het publiek bij uitvoeringen op minder dan 15
km afstand verblijft. De grens van 15 km is in het onder
zoek als uitgangspunt genomen voor een onderscheid
tussen lokaal en niet lokaal (toeristisch)publiek. Een
bezoeker wordt als toerist aangemerkt wanneer deze
meer dan vijftien kilometer heeft gereisd naar het eve
nement, of op vakantie is in Zeeland of niet thuis of bij
familie, vrienden, kennissen overnacht. Bij vrijwel alle
festivals ligt het aandeel van het publiek dat meer dan
15 km heeft gereisd rond of boven de 40%. Uitzonderin
gen zijn het theater Festival 'Zeeland uit de kast' en met
name het Filmfestival. Bij deze laatste heeft slechts één
op de vijf bezoekers meer dan 15 kilometer gereisd.
De Zeeland Nazomer Festivals weten zoals ook uit
figuur 2 blijkt een behoorlijke toeristische bezoekers
stroom te genereren. Dit rechtvaardigt de conclusie dat
de Zeeland Nazomer Festivals de aantrekkelijkheid ver
groot van Zeeland als vakantiegebied in het naseizoen.
Verschillende festivals kennen een duidelijk publieks-
profiel als het gaat om leeftijd. Zo blijken het Film
festival en het festival 'Meer dan woorden' meer gericht
te zijn op jongeren, terwijl het Kamermuziekfestival en
Figuur 2 Aandeel toeristen bij de Zeeland Nazomer
festivals
opening
de vesten verlicht
kamermuziek
theater
verborgen stad
muziek monumentaal
zeeuwsch-vlaanderen
meer dan woorden
jazz by the sea
film
slot
0% 20% 40% 60% 80% 100%
□toeristen B lokaal publiek
het Festival van Zeeuwsch-Vlaanderen meer door oude
ren worden bezocht. De Zeeland Nazomer Festivals
trekken wat betreft opleiding een voor culturele festi
vals breed publiek. Dit geldt het sterkst voor de open
evenementen.
Toeristisch gedrag en waardering
ln veel gevallen wordt het bezoek aan een evenement
van de Zeeland Nazomer Festivals gecombineerd met
andere activiteiten. Twee patronen zijn daarbij herken
baar. Enerzijds is dit 'winkelen - uit eten - evenement-
bezoek - cafébezoek', anderzijds 'bezoek toeristische
attractie - evenementbezoek - bezoek ander cultureel
evenement'. De gemiddelde bestedingen van bezoekers
aan entreegelden en eten en drinken buitenshuis blijken
ver boven het landelijk gemiddelde te liggen. Bij de
meeste festivals ligt dit rond de 40 a 50 gulden. Een
voorzichtige schatting van de totale bestedingen van de
bezoekers van de Zeeland Nazomer Festivals aan entree
gelden en eten en drinken komt uit op ongeveer 1,87
miljoen gulden, hetgeen omgerekend neerkomt op 26
mensjaren werk.
Het publiek is over het algemeen behoorlijk
Zeeuws Tijdschrift 21
