Sterke vrouw
Marja, eerst even stil, dan onverwacht fel: 'Mensen
moeten geen kinderen op de wereld zetten en vervol
gens oorlog maken. Dat gaat tegen alle wetten van het
leven in. Dat kan gewoon niet. Ik word altijd heel diep
geraakt door beelden van kinderen in oorlogssituaties.
Daar moet ik iets mee doen. Het schilderij 'Plaats voor
een kind' is op deze manier ontstaan. Door de gebeur
tenissen, die me raken - zaken waar ik als mens tegen
aan loop - ontstaan vaak thema's voor schilderijen. Zo
kan ik niet alleen op een creatieve wijze expressie ge
ven aan wat me bezig houdt, maar misschien ook iets
teruggeven.'
Ademscheppen
De tranen.
De tranen in je broeders oog.
Eén bleef er hangen, groeide
Wij wonen daarin
Adem, opdat
zij zich losmaakt.
Paul Célan
Mensen die tussen 5 september en 12 oktober de Berg
kerk in Amersfoort bezoeken, lopen kans bijna letterlijk
tegen een schilderij van Marja de Lange N. aan te lopen.
Het betreft een twee meter hoog doek, dat los in de
ruimte komt te hangen. Op het doek is op een confron
terende manier een gezicht geschilderd. Het boven
staande gedicht van Paul Célan is het uitgangspunt voor
Marja de Lange-Nieuwenhuyse (Krabbendijke, 1938)
komt - samen met haar zus - uit een agrarisch inge
steld gezin. Vader (zakennman) was een boerenzoon,
moeder was dol op lezen. Vooral op zondag kon het
intens stil zijn, als iedereen in een boek was ver
diept. Marja heeft zich van kleins af aan geuit in
tekenen. Ze werd kleuterjuf, maar toen ze samen
met man en vier kinderen in Zeeuws-Vlaanderen
(Zaamslag) woonde, kon ze een opleiding gaan vol
gen aan de Academie voor Schone Kunsten in Sint-
Niklaas (België) en later aan de Vrije Academie in
Rotterdam. Marja kwam midden zestiger jaren met
haar werk naar buiten. Eerst nog realistisch, later -
na een crisisperiode - meer in een heel eigen stijl. Ze
heeft - als lid van de Zeeuwse Kunstkring - op Schou-
wen-Duiveland vele cursussen gegeven. Ze expo
seerde in Galerie Aelbrecht in Rotterdam, Galerie
Mokum in Amsterdam, De Vleeshal in Middelburg,
Gemeentelijke Expositieruimte in Kampen, Hout
pleinexposities in Haarlem, De Bewaerschole in
Burgh-Haamstede, Kunstenaars Kollektief in Sint
Anna ter Muiden, Sint Nicolaaskerk in haar woon
plaats Brouwershaven, Galeriie Geluk in Haamstede
en van 5 september tot 12 oktober a.s. in de Berg
kerk in Amersfoort. Er zijn nog verschillende ten
toonstellingen in voorbereiding.
Er is werk van haar opgenomen in diverse collecties
in Nederland, Canada, Israël, de Verenigde Staten,
Finland, Noorwegen, Duitsland, Italië, Frankrijk en
België. Voor de omslag van een paar boeken werden
afbeeldingen van haar schilderijen gebruikt. Marja de
Lange N. (zo signeert ze haar werk) is onlangs 60 jaar
geworden.
dit schilderij. Er komt ook een samenvattende expositie
van Marja's 'nacht'-tekeningen. Aan een andere wand -
als symbool van de vrijheid - wordt een reeks 'adem-
scheppende' schilderijen tentoongesteld.
'In de traan van je broeder/zuster, in de pijn van zijn
haar leven, zie je ook je eigen pijn weerspiegeld. In die
zin is die traan een spiegel en is er sprake van wederke
righeid', legt Marja uit, terwijl ze het immense doek
voorzichtig in de tuin afrolt. 'Je loopt in het leven alle
maal wel eens tegen dingen aan. Dat kan je de adem
benemen, je in een verkrampte situatie brengen of je
tegen een muur van onmacht laten aanlopen, leder
mens gaat daar anders mee om. Ik verwerk dat door
zwart-wit tekeningen te maken, ruimte te scheppen van
binnen. Het leven zelf reikt je ook middelen aan die je
helpen ruimte te scheppen of de pijn van het leven te
helen. Soms zijn het eenvoudige, voor-de-hand liggende
dingen, maar het is de kunst - denk ik - om ze te her
kennen als cadeautjes. Een prachtig cello-concert op de
radio of het wonder van iets simpels: in de buurt van de
brandnetel groeit altijd een weegbree, die een verzach
tend sap in zich heeft tegen de brandende pijn. Het
heeft ook te maken met het zien van verbanden, een
soort kosmische patroon.'
Zeeuws Tijdschrift 23
