4
wonderen der natuur. Ook voor zienden een geweldige
ervaring. Met de aromatherapie in het achterhoofd - de
laatste tijd erg in zwang - zou een soortgelijke
(aroma)therapietuin ook in Zeeland niet misstaan.
Op het kinderdagverblijf'Het Kinderbolwerk' in
Middelburg is er een (moes)tuin voor de peuters aange
legd. De kinderen vinden weinig zo leuk als met de
handen in de grond, met een gietertje de planten water
geven en tussen de middag een zelf gekweekte tomaat
op de boterham. Het wonder van een zaadje dat een
bloem of een plant wordt, is zo heel tastbaar.
Afdeling Groen
hl Clinge is ook een therapietuin te vinden. Weer van
een heel ander kaliber. De tuin maakt onderdeel uit van
De Sterre, een centrum voor verstandelijk en lichamelijk
gehandicapten. Een deel van de mensen woont op het
centrum, dat prachtig aangelegd is en doet denken aan
vakantieparken. Een ander deel woont in 'buitenhuizen',
socio-woningen buiten het centrum waar de bewoners
begeleid worden door verzorgers. En een deel van de
mensen die de Sterre bevolkt, woont thuis, maar komt
hier naar de dagopvang. Bij de Sterre is een gesloten
werkplaats voor mensen met een gedragsproblematiek,
een manege, een kinderboerderij en sinds zes jaar ook
een tuin met kas.
Op 1 april 1992 was de kas klaar. 'De officiële ope
ning van de kas op 17 juni was grandioos en naar later
blijkt typerend voor de bescheiden manier van organise
ren van de afdeling Groen. Mevrouw Lubbers komt
gewoon even met de helikopter langs om een lint door
te knippen.' André IJsebaert heeft tot dat moment nog
nooit met verstandelijk gehandicapten gewerkt "en zij
ook nog nooit met mij'". De nieuwe beheerder van de
tuin en de kas leert al doende. 'Als ik met deze mensen
werk, dan weet ik altijd direct hoe ik op dat moment in
mijn vel zit. Het liefst zou ik me altijd hartstikke goed
voelen, maar ik merk door dit werk dat dat een varia
bele toestand is. Het leren accepteren van mezelf in
goede en mindere momenten, is dan ook noodzakelijk
en een meerwaarde van de job.'
Biologisch tuinieren
André IJsebaert is geen hulpverlener van huis uit. Hij is
een boom van een vent met een enorme grijns op zijn
gezicht. Eerst kweekte hij biologische groente. Tot hij
door kreeg datje met bloemen en planten meer kon
verdienen. 'Dan kocht ik die biologische groenten wel'.
Toen werd hij een biologisch tuinier. Omdat de instan
ties van arbeidsvoorziening ook hun bestaansrecht
moeten bewijzen, kreeg André een Werk Ervarings
Plaats (WEP) aangeboden in een sociale werkplaats. Hij
bleek geknipt voor het werk, maar na een jaar moest hij
weer weg. Bij De Sterre kwam een baan vrij voor een
nieuw project: de Kas. 'Ik heb de baan gekregen, zonder
een diploma op zak. Ondertussen heb ik verschillende
cursussen gedaan en ik leer nog steeds bij.'
Niet zo netjes
'Gentle teaching' leerde André de deelnemer helemaal
te accepteren zoals hij is. Als begeleider zoek je de
talenten: hij kan heel mooi lachen, hij is vriendelijk, hij
heeft een mooie kop met haar, hij is heel precies... 'De
bewoners van De Sterre hebben ook honderd procent
recht op het bestaan. Ze zijn precies gelijkwaardig aan
mij. Dat betekent ook dat ik ze zo behandel. Ik moet er
zijn om hen te helpen in de tuin, maar zij moeten er
ook zijn. Ze kunnen niet even naar de kapper gaan als
er in de tuin op ze gerekend wordt. Ze zijn dan daar
nodig op die dag.'
'Het leuke is dat ze bij mij rommel mogen maken. Of
rommel... In de werkplaats verloopt alles strikter, netter,
als aan een lopende band. Dat kan ook niet anders,
maar hier heb ik de ruimte. Bij mij mogen ze lekker met
hun handen in de modder en het vuil. Als ze kwaad zijn,
kunnen ze tegen een kruiwagen schoppen zonder dat er
een man overboord is. Wanneer je een zaadje in een
potje stopt, maar je doet dat niet zo netjes, groeit dat
plantje toch wel. Wanneer je een plant water geeft,
maar je doet dat niet zo netjes, dan groeit die plant
toch wel en draagt hij zelfs vaak een volmaakte bloem
na een tijdje. Dat is prachtig.'
Rood en rond
Buiten de kas staan aardbeienplanten, peterselie, kom
kommers en tomaten. 'Als de aardbeien rijp zijn, kunnen
de bewoners die mee naar huis nemen en zelf opeten.
Geweldig. Met de tomaten had ik het eerste jaar de fout
gemaakt twintig soorten te kweken. Leuk, dacht ik,
kunnen ze de verschillen zien. Maar bleke, ovale vruch
ten zijn geen tomaten. Tomaten zijn rood en rond! Stom
van mij natuurlijk. Hetzelfde met de frambozen; had ik
ook verschillende soorten van... De producten moeten
herkenbaar zijn.'
Naast groenten, worden er bloemen gekweekt. We
lopen over een tegelpad, dat keurig is aangelegd met
Thea de Jong. Foto: A. IJsebaert.
6 Zeeuws Tijdschrift
