'Historische vergissing
Op de vraag hoe hij in de filmwereld is terecht gekomen,
antwoordt hij: 'Ik ben verdwaald. Ik dacht alleen geïnte
resseerd te zijn in muziek en geluid, maar toen ik
Satiricon van Fellini had gezien, wist ik dat ik me ook in
film interesseerde.'
Hij betreurt de 'historische vergissing' ten aanzien
van film. Film zou een perfect communicatiemiddel zijn,
maar hij acht vijfentachtig procent van het aanbod juist
dodelijk voor elke vorm van communicatie. 'Beelden
komen als diarree over je heen. Snel, schril, grote con
trasten en veel geweld. Dat alles sluit elke vorm van
communicatie uit. Communicatie is per definitie twee
richtingsverkeer.' Film kan in zijn optiek wel tot ideaal
communicatiemiddel gemaakt worden. 'Dan moeten er
wel tijd en ruimte tussen de beelden zijn ingebouwd om
een onhoorbare discussie met de toeschouwer te kun
nen voeren.'
In zijn werk streeft hij ernaar een generatie op te
leiden, die medebepalend zal zijn voor wat er met het
medium film in de toekomst gaat gebeuren. Hij wil zijn
studenten het belang van communicatie en inhoud bij
brengen.
Film is volgens Meijsen het medium bij uitstek om
fantasie en verbazing een brede plaats te geven. 'Fanta
seren is dromen, beelden in een willekeurig volgorde
achter elkaar zetten. Filmen is dromen.' En kunst?
'Kunst? Kunst is het verbreden of verdiepen van de wer
kelijkheid. Of het ontkennen van die werkelijkheid, want
onze alledaagse werkelijkheid bestaat alleen uit afspra
ken die we met elkaar gemaakt hebben. Je kunt je daar
over ook verbazen en die afspraken ontkennen.'
Laten nadenken
Over het begrip 'inhoud' bestaat volgens Meijsen veel
verwarring. 'Het is ook een moeilijk te definiëren begrip.
Voor mij is het alles wat mij in beeld en geluid wordt
aangeboden en me laat nadenken over m'n eigen leven,
de mensen vlak naast me of over onze samenleving.'
Hij illustreert graag met voorbeelden en noemt een
serie als Buren van Frans Bromet. 'Als je dat ziet, vraag je
ook af: hoe sta ik tegenover m'n buren. En zo'n docu
mentaire als Nanook of the North. Dat gaat dan wel over
een eskimogezin in het begin van deze eeuw, maar het
gaat ook over mijn leven: hoe koud zou ik het hebben,
hoe zou ik kunnen overleven?' De meeste speelfilms
gaan, volgens Meijsen, over mensen, die buiten die film
nooit zouden kunnen bestaan. Daar ligt zijn belangstel
ling niet.
Hij wil voorkomen dat zijn studenten zich toeleggen op
het maken van 'mooie films'. 'Dat zit hun het meeste in
de weg.' Weer een voorbeeld: 'De films van Herman van
der Horst zijn mooie films, maar ook weer niet, want ze
gaan eigenlijk alleen maar over cinematografie.'
Als tegenhanger noemt hij Peter Watkins in wiens
werk thema en inhoud als een dikke laag over alles heen
liggen. Quinten Tarantino (Pulp Fiction) wantrouwt hij
een beetje. 'Had de cineast nou iets wezenlijks te zeg
gen over de bevolking van Los Angeles of was het eigen
lijk niks meer dan een narratief vertellinkje?'
Turkije goede keus
Filmfestivals?'Ja, hoewel ze natuurlijk allemaal ook
zelfbevlekkend zijn, zijn ze inderdaad van belang voor
jonge filmmakers. Wij moedigen onze afgestudeerde
studenten altijd aan werk in te sturen. Filmfestivals
bieden een goede mogelijkheid om werk te tonen.'
Meijsen is een trouwe bezoeker van het IDFA-festival
in Amsterdam en van het Nederlands Filmfestival in
Utrecht. Op het Filmfestival Zeeland is hij nog nooit
geweest, maar studenten van hem sturen er wel werk
voor in. Hij is enthousiast over de keus dit jaar specifiek
aandacht te besteden aan films uit Turkije. Wat hem
opvalt bij Turkse films is enerzijds wel die eigen Turkse
verhalen en anderzijds de westerse vertelwijze. 'Turkije
kent geen eigen filmgeschiedenis en heeft daarom wel
licht veel van het westen overgenomen.'
Filmfestivals vindt hij bij uitstek geschikt voor het
vertonen van buitenlandse films. 'Vijftig a zestig procent
zul je niet begrijpen, omdat de symboliek geen beteke
nis voor je heeft, maar je wordt wel aangesproken op je
verbazing. Wat wil die filmmaker van mij? Waarom krijgt
specifiek die scène zoveel aandacht? Wat moet ik daar
van vinden? Dan verbaas je je, dan kijkje dus geboeid.'
Het thema 'Op de ziel getrapt' in podium 't Beest in
Goes noemt Meijsen het 'meest waardevolle van het hele
festival. De films die in dit kader zijn gekozen, laten iets
zien van individuen, volkeren en gemeenschappen die
moeten bestaan in omstandigheden beheerst door ge
weld, armoede, vernieuwing of verdrukking.'
Nederlandse fenomenen
Talkshows tijdens een filmfestival hoeven voor Meijsen
niet zo nodig. De eerlijkheid gebiedt hem te melden,
dat hij zelf net weer heeft toegezegd deel te nemen in
een forum in Utrecht. 'Ik doe het niet a titre personnel,
maar als vertegenwoordiger van Akademie St. Joost. Als
opleiding is het belangrijk, datje vertegenwoordigd
bent.' Maar naar een talkshow in het Schuttershof
theater met Paul en Menno de Nooijer gaat Meijsen dus
niet. 'Eerlijk gezegd snap ik al die drukte rond hen niet
zo. Zelf heb ik ze ook een keer uitgenodigd op St. Joost,
want ja ze zijn nou eenmaal een fenomeen in Neder
land. Het gevaar van gastlessen is echter dat studenten
het werk van die bekendheden dan ook maar direct als
goed bestempelen. Ze zouden zich meer als kritische
individuen moeten opstellen.'
'Film bestaat honderd jaar en heeft dus een korte en
overzichtelijke geschiedenis', zegt Meijsen. 'In Amerika
werd gekozen voor een toneelmatige cameravoering.
Eigenlijk dus het registreren van hetgeen er op het to
neel werd gespeeld. Dat het medium film veel meer
mogelijkheden biedt, hadden de Russen eerder door.
Zeeuws Tijdschrift 9