de Münchner Schule, van Carl Spitzweg en de dieren-
schilder Anton Braith tot Franz von Stuck en Fritz von
Uhde; zij waren duidelijk minder vooruitstrevend in hun
keuze dan de Browns.
Villa Langmatt werd in de loop der jaren enkele
malen verbouwd en vervolgens tussen 1987 en 1990 tot
museum ingericht overeenkomstig het testament van de
laatste nakomeling van Sidney en Jenny Brown-Sulzer,
de kunsthistoricus John Brown. Hij riep een stichting in
het leven en heeft zo de basis gelegd voor het toegan
kelijk maken van een tot dan toe besloten kunstver
zameling.
Niet alleen schilderijen van 18de en 19de eeuwse mees
ters en zo'n 75 werken van Franse impressionisten treft
men nu in de villa aan, ook verzamelingen boeken,
meubels, tapijten, een prachtige concertvleugel,
klokken, porselein, aziatica en zilver zijn voor zover
mogelijk naar de oude inrichting opgesteld. De biblio
theek en de galerij dragen nog het stempel van Karl
Moser en dagelijkse rituelen lijken weerspiegeld in een
badkamer van 'rond de eeuwwisseling', Jenny Sulzers
kamer en het kantoor van Sidney Brown jr. De tuin bij
het huis noodt tot zitten en contemplatie. Er gaat een
zeldzame bekoring uit van de Villa Langmatt. Zij ademt
nog steeds de harmonieuze besloten sfeer die de
Browns'voor ogen moet hebben gestaan en die recht
lijkt te doen aan hun verzamelingen, ledereen kan daar
nu deel aan hebben.
Franz von Stuck, Susanna und die beiden Alten, 1904.
Olieverf op doek, Kunstmuseum St. Gallen.
evenals zij èn Jenny en Sidney Brown uit Winterthur
kwam, werd hun leidsman.
De Browns raakten volledig in de ban van het impressio
nisme. In september 1908 haalden zij de eerste Cézan-
ne in Zwitsers bezit naar Baden, voor 13.000 Franse
francs. Op Stilleven met perziken, omstreeks 1900 geschil
derd, werd door de omgeving met ontzetting gere
ageerd. Uiteindelijk zou deze collectie negen werken
van Cézanne omvatten. Renoir spant de kroon met 21
werken, maar ook Monet, Camille Pissarro, Degas, Mary
Cassatt, Gauguin, Van Gogh en Bonnard zijn vertegen
woordigd. Voor hen moest de Münchner collectie plaats
maken; vanaf 1912 verkochten of ruilden de Browns de
werken om zo de basis te leggen voor de eerste Zwit
serse verzameling van Franse impressionisten. De
meeste werken verdwenen naar particuliere collecties;
Von Stucks Susanna verhuisde in 1913 naar het Kunst
museum St. Gallen.
Uit de eerste collectie van de Browns bleek al een voor
keur voor allegorieën en landschappen, in de tweede
collectie - die een permanente plaats op de benedenver
dieping heeft gekregen waarvoor de inrichting werd
aangepast - komt die voorkeur versterkt naar voren.
Twee expositieruimtes op de bovenverdieping boden
deze zomer een reconstructie van de eerste kunst
verzameling van de Browns, voor zover die aan de hand
van oude foto's te achterhalen was. In twee ruimtes
daarnaast hingen vergelijkbare werken uit de collecties
van de Bazelse textielbaron Louis La Roche-Ringwald
(1844-1921) en de Ztirichse zijdefabrikant Gustav
Henneberg 1847-1918). Ook zij verzamelden werk van
Félix Vallotton, La Charrette, 1911Olieverf op doek,
Villa Flora, Winterthur.
Zeeuws Tijdschrift 33
