infaam
m kantvcéfm
f
Wétkeïï iffet.Zeeuwse bronnen
S-<V T^hm-itCtfctgitypiuit tfizm van flr^nofstukketh
1
-t '-• J?
-J
I f?^fT Ti;
.Aw 1 «jSri-
|,inyi>i»<«« 1-,
I f£r\.
de gepresenteerde teksten kennis met
een bruisende geschiedenis, die men
aankan door de al eerder genoemde, in
een grote eenheid van stijl gestelde
contextbeschrijvingen die uitmunten door
duidelijkheid. Dit relatief goedkope boek
is niet alleen een fraaie gids voor hen die
in oude teksten naar welke geschiedenis
dan ook vorsen, maar ook een boeiend
boek voor iedereen die geïnteresseerd is
in Zeeland en om zijn eigen algemene
ontwikkeling geeft.
L.M. HOLLESTELLE e.a. (red.) Werken
met Zeeuwse bronnen. Tekst en uitleg
bij het lezen van archiefstukken.
Schiphouwer en Brinkman,
Amsterdam 1998.
208 blz., ISBN 90-72872-18-5, 29,50
Deze gids beoogt zowel de beginnende
als de meer ervaren onderzoeker een
hulpmiddel te bieden bij het lezen van
'oude' teksten. Op drie manieren: (1) door
te helpen bij het lezen, het 'ontcijferen'
ofwel transcriberen van teksten, (2) door
inzicht te geven in de ontcijferde tekst:
uitleg van begrippen die inmiddels uit de
tijd zijn en schets van de historische
context, en (3) al doende een bloemlezing
te geven uit het bezit van de archieven in
de provincie Zeeland. Zelden zag en las ik
in kort bestek zoveel heldere en exacte
informatie. Vijftien auteurs belichten, na
enkele uiterst praktische inleidende
hoofdstukken (Oud schrift, Afkortingen en
cijfers, Tijdrekenkunde, Geld, Maten en
gewichten), de karakteristieke eigenaar
digheden die men kan tegenkomen in de
verschillende onderzoeksgebieden: Be
stuur, justitie en politie, Polders en water
schappen, Notarissen, Kerk en onderwijs,
Voorouders, Belastingen, Armenzorg,
Landbouw, Handel, nijverheid en visserij,
Verkeer en vervoer, Oorlogsvoering en
landsverdediging. Zonder taal kan men
niet leven, zonder schrift kan men niet
verder leven, en zonder geschiedenis is er
geen leven. Werken met Zeeuwse bronnen
bevat meer dan 70 illustraties, niet alleen
scherpe afbeeldingen van lettervormen,
afkortingstekens, cijfers, munteenheden,
maten en gewichten, maar ook vijftig
foto's van oude handschriften, waarnaast
steeds de transcriptie is afgedrukt. De
oudste tekst die zo onder de aandacht
komt, is uit het Poortersboek van Zierik-
zee (1302), de jongste is de Geboorteakte
vanjacomina Petit uit Nieuwvliet (1796).
Men maakt door de exacte doodsheid van
JAN J.B. KUIPERS CHIEL
JACOBUSSE Het Zeeuwse monu
ment. Inlagen en karrevelden.
De Koperen Tuin, Goes 1998.
72 blz., ISBN 90-72138-85-6, geb., 22,50.
Dit ruim met foto's en kaartjes geïllus
treerde boekje is het eerste deel in de
serie 'Het Zeeuwse Monument', een
initiatief van de Stichting Regionale
Geschiedbeoefening Zeeland in samen
werking met de uitgever. Het is de bedoe
ling enkele keren per jaar met een
publicatie de schijnwerper te richten op
een bepaald type monument in Zeeland.
In de Encyclopedie van Zeeland staat het
bondig: 'Inlaag. Strook grond gelegen
achter een waterkerende dijk waarvan
een doorbraak wordt gevreesd, enkele
honderden meters breed en van het
polderland gescheiden door een reserve-
dijk (inlaagdijk).' 'Karrevelden. Stukken
land nabij inlaagdijken, waar klei werd
afgegraven en uitgekard ten behoeve van
onderhoud en herstel van de nabij gele
gen dijk.' Inlagen en karrevelden geeft
aardige beschrijvingen van deze 'sfeer
volle monumenten van cultuur en natuur'
(cultuurhistorie, archeologie, landschaps-
schoon, flora en fauna).
PIET DE BLAEIJ Axel, een beeld van
een werkelijkheid. Beeldende kunst
aan de openbare weg In de gemeente
Axel. Gemeente Axel 1998.
128 blz., ISBN 90-8041108-1-0, 25.
Doel van dit kleine kijk- en leesboek is
het Axelse kunstbezit onder de aandacht
te brengen, er belangstelling voor te
wekken, en die kunst toegankelijker te
maken; ook wil de gemeente zich profile
ren als kunstminnende gemeente. Ver
deeld over drie afdelingen, 'Openbaar
kunstbezit uit de periode circa 1400-
1945', 'Beeldende kunst na 1945' en
'Gedenktekens en religieuze kunst', krijgt
men, ondersteund door meer dan 60
foto's, veel (achtergrond)informatie over
wat er allemaal in Axel op dit gebied te
zien is. Een uitvoerige literatuur
verwijzing en een personen- en zaken
register sluiten deze uitgave af. Een hard
voorbeeld voor vele gemeenten.
J. DE RUITER
's-Gravenpolder, dorp van de graaf.
De Koperen Tuin, Goes 1998.
96 blz., ISBN 9072138848, geb., ƒ49,90.
Deze publicatie van het Borsels Boeken
fonds, uitgegeven in opdracht van de
gemeente Borsele, is het zesde deel in
een reeks boeken over de Borselse dor
pen die vijftien delen zal tellen. De opzet
is niet de volledige geschiedenis van de
dorpen te beschrijven, maar om in thema
tische hoofdstukken vooral een eerste
aanzet tot nader onderzoek te geven.
's-Gravenpolder geeft in een bonte afwis
seling van dertig hoofdstukken (onder
andere over drinkwater, inpolderingen,
veerdiensten, scholen, kerken, herbergen)
een levendig beeld van de geschiedenis
van dit dorp, die teruggaat tot 1316. Met
veel illustraties, feitelijke gegevens,
cijfermateriaal, een register en literatuur
lijst.
Zeeuws Tijdschrift 47
